Σε μια εποχή που η ελληνική αρχιτεκτονική ανθεί, νέα γραφεία αποδεικνύουν ότι η δημιουργικότητα είναι ανεξάντλητη.
MICROMEGA ARCHITECTURE & STRATEGIES
“Mega κλίμακα με τις micro παραμέτρους”
-Υπάρχει κάποιο αρχιτεκτονικό στυλ που είναι επίκαιρο φέτος; Τα αρχιτεκτονικά στυλ που ακολουθούν τάσεις και μόδες μπορεί να ξεπεραστούν γρήγορα: ως micromega θέλουμε να σχεδιάζουμε έργα διαχρονικά και αυθεντικά, έργα που είναι μοναδικά γιατί είναι αποτέλεσμα της δικής μας μεθόδου σχεδιασμού. Στο αρχιτεκτονικό γραφείο Micromega ακολουθούμε μία προσέγγιση όπου εξετάζουμε τη «mega» κλίμακα παράλληλα με τις «micro» παραμέτρους. Η «mega» κλίμακα αφορά την ευρύτερη στρατηγική για ένα έργο, τις ευρύτερες συνθήκες όπως το κλίμα, ο τόπος, οι τοπικές παραδόσεις και η χλωρίδα. Η «micro» κλίμακα εστιάζει στην ανθρώπινη εμπειρία του χρήστη και τις συγκεκριμένες ανάγκες τού κάθε χώρου, όπως οι λειτουργίες του και η υλική του έκφραση. Σχεδιάζουμε λοιπόν διαφορετικά για κάθε τύπο έργο -ένα εκπαιδευτικό κτίριο, για ένα ξενοδοχείο ή για μια κατοικία, ανάλογα με το πού βρίσκεται και σε ποιους απευθύνεται. Μέθοδος λοιπόν, και όχι ύφος, ώστε κάθε έργο να καθοδηγείται από τα δικά του δεδομένα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι έργα που απολαμβάνουμε, που θέλουμε να ζούμε, και που έχουν θετικό αντίκτυπο, έργα μοναδικά, αυθεντικά και, τελικά, διαχρονικό.
Ποιες είναι οι τάσεις που θα διαμορφώσουν το στυλ μέσα στο 2025; Στον απόηχο του πρώτου τετάρτου του 21ου αιώνα, παρατηρούμε μια σαφή στροφή προς την ανάδειξη της ατομικότητας -μια ανάγκη για αυθεντική έκφραση, προσωπική ταυτότητα και ελευθερία. Στη σημερινή εποχή, όπου τα κοινωνικά δίκτυα πλημμυρίζουν με εικόνες και πληροφορίες, η επιθυμία για το ξεχωριστό εντείνεται. Αυτή η τάση δεν αφήνει ανεπηρέαστη την αρχιτεκτονική και το design. Αντίθετα, δημιουργεί ένα νέο ρεύμα που ευνοεί τη μοναδικότητα: κάθε χειροποίητο αντικείμενο γίνεται ένα έργο τέχνης με τη δική του προσωπικότητα. Τα φυσικά υλικά, όπως το ξύλο, η πέτρα και το μάρμαρο, αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο στο σχεδιασμό, αναδεικνύοντας την ομορφιά τους παράλληλα με η οποία συνυπάρχει με την ευαίσθητη φύση τους. Ένα ξύλο που χαράζεται από τη χρήση, ένα μάρμαρο που φθείρεται ή ένα μοναδικό και ατελές χειροποίητο πλακίδιο έχουν ιδιαίτερη αξία και γοητεία, δίνοντας στους χώρους χαρακτήρα και βάθος. Αυτά τα υλικά φέρουν τη φυσική πατίνα του χρόνου, καθιστώντας κάθε έργο ανεκτίμητο και μοναδικό. Οι λεπτομέρειες του design εμπνέονται από κινήματα των αρχών του προηγούμενου αιώνα που και αυτά, σε μία άλλη χρονική συγκυρία απέρριπταν τη μαζική παράγωγή και εξυμνούσαν το προσωπικό χέρι του τεχνίτη, όπως το Arts & Crafts ή το Art Deco. Δημιουργούνται έτσι περιβάλλοντα με αυθεντικό χαρακτήρα, όπου το παρελθόν συναντά το παρόν με έναν μοναδικό, συναισθηματικό τρόπο.
–Ποιες είναι οι βλέψεις σας για αυτή τη χρονιά; Είναι μεγάλη μας χαρά να διαπιστώνουμε πώς ο καλός σχεδιασμός μπορεί να βελτιώσει την καθημερινότητα των ανθρώπων. Η ανάγκη για έξυπνα, λειτουργικά και καλαίσθητα περιβάλλοντα γίνεται όλο και πιο έντονη, αγγίζοντας ένα ευρύτερο κοινό ανεξαρτήτως προϋπολογισμού. Ένας καλά σχεδιασμένος χώρος προσφέρει χαρά, ενισχύει τη διάθεση και βελτιώνει την ψυχική υγεία. Στο νέο σχολείο Pinewood, στο Anatolia Campus της Θεσσαλονίκης, μαθητές και καθηγητές ένιωσαν από την πρώτη στιγμή ότι το κτίριο ανήκει σε αυτούς. Οι χώροι, διάχυτοι από φυσικό φως, είναι σχεδιασμένοι ώστε να ευνοούν τις αυθόρμητες συναναστροφές. Πρόκειται για ένα σχολείο όπου οι μαθητές ανυπομονούν να ξεκινήσουν τη μέρα τους. Αντίστοιχα, σε έργα διαφορετικής τυπολογίας, όπως ένα ξενοδοχείο, στόχος μας είναι να “γειώσουμε” τους επισκέπτες, κάνοντάς τους να νιώσουν κομμάτι του τόπου και της κοινότητας, να βιώσουν μια αυθεντική, εσωτερική εμπειρία. Βλέποντας το μέλλον, φιλοδοξούμε να αναβαθμίσουμε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, βελτιώνοντας την καθημερινότητα και τη σύνδεση των ανθρώπων με το δομημένο περιβάλλον. Η αρχιτεκτονική μπορεί να αποτελέσει εργαλείο αλλαγής, και εμείς ανυπομονούμε να συνεχίσουμε να συμβάλλουμε σε αυτήν την αλλαγή, ένα έργο τη φορά.
www.micromega.gr
dePLOT ARCHITECTS
“Ισορροπία παράδοσης και σύγχρονης σχεδίασης”
–Υπάρχει κάποιο αρχιτεκτονικό στυλ που είναι επίκαιρο φέτος; Δεν πιστεύουμε στα αυστηρά «στυλ» η καλή αρχιτεκτονική είναι διαχρονική. Ωστόσο, το 2025 συνεχίζει να δίνει έμφαση στη βιωσιμότητα, τη φυσική υλικότητα και τη διακριτική πολυτέλεια. Οι χώροι γίνονται πιο ζεστοί, με φυσικές αποχρώσεις, οργανικές φόρμες και μια ισορροπία μεταξύ παράδοσης και σύγχρονης σχεδίασης. Η αυθεντικότητα και η σύνδεση με το περιβάλλον είναι βασικά στοιχεία στη σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση, με ιδιαίτερη έμφαση στη χρήση τοπικών και βιώσιμων υλικών. Η διαχρονικότητα, όμως, δεν αφορά μόνο την αισθητική αλλά και την ανθεκτικότητα ενός κτιρίου στον χρόνο και τις συνθήκες. Ένα επίκαιρο παράδειγμα είναι η Σαντορίνη, όπου οι συχνές σεισμικές δονήσεις υπενθυμίζουν ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να προνοεί και να ανταποκρίνεται σε φυσικά φαινόμενα. Στο ξενοδοχείο San Antonio, το οποίο ανακαινίζουμε αυτήν την περίοδο, εργαζόμαστε με απόλυτο σεβασμό στην υφιστάμενη υπόσκαφη κατασκευή. Η επέμβασή μας είναι σχεδιασμένη ώστε να μην διαταράξει τη στατική ισορροπία του κτιρίου, χρησιμοποιώντας βιώσιμα υλικά που ενσωματώνονται αρμονικά στη δομή. Η προσθήκη ή αφαίρεση στοιχείων γίνεται με ακρίβεια και ευαισθησία, ενισχύοντας την αντοχή του χωρίς να αλλοιώνεται η αυθεντικότητά του. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική δεν αφορά μόνο την αισθητική τάση μιας εποχής, αφορά τον τρόπο που οι χώροι μπορούν να αντέξουν στον χρόνο, να ανταποκριθούν στις κλιματικές και γεωλογικές προκλήσεις και, πάνω από όλα, να προσφέρουν μια ουσιαστική εμπειρία ζωής.
–Ποιες είναι οι τάσεις που θα διαμορφώσουν το στυλ μέσα στο 2025; Η ανάγκη για ευέλικτους, πολυλειτουργικούς χώρους γίνεται πιο έντονη. Βλέπουμε μια στροφή προς τα φυσικά υλικά, τις χειροποίητες λεπτομέρειες και τον διάλογο ανάμεσα στο φως και τη σκιά. Η τεχνολογία ενσωματώνεται διακριτικά, βελτιώνοντας την εμπειρία του χώρου χωρίς να επιβάλλεται. Οι πελάτες μας σήμερα αναζητούν χώρους που προσφέρουν ευεξία και αυτονομία, αλλά και επενδυτική αξία. Θέλουν ευφυείς σχεδιαστικές λύσεις που επιτρέπουν έναν πιο ευέλικτο τρόπο ζωής, όπου η εργασία και η χαλάρωση συνυπάρχουν αρμονικά. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της νέας προσέγγισης είναι το έργο μας στο Περιγιάλι της Λευκάδας: “Οκτώ πολυτελείς βίλες”, σχεδιασμένες ώστε να λειτουργούν τόσο αυτόνομα όσο και ως ένα ενιαίο συγκρότημα. Οι ένοικοι βιώνουν την απόλυτη ιδιωτικότητα, ενώ ταυτόχρονα έχουν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν κοινές υποδομές και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Παράλληλα, παρατηρούμε μια έντονη τάση φυγής από τις μεγάλες πόλεις προς ειδυλλιακά επαρχιακά τοπία, όπου “Digital nomads”και “Gen Z” αναζητούν έναν νέο τρόπο ζωής, πιο ισορροπημένο, βιώσιμο και κοντά στη φύση. Η αρχιτεκτονική καλείται να ανταποκριθεί σε αυτή τη μετάβαση, προσφέροντας χώρους που δεν είναι μόνο όμορφοι, αλλά βιώσιμοι, έξυπνοι και απόλυτα εναρμονισμένοι με το φυσικό περιβάλλον. Όλα τα έργα μας πληρούν αυτά τα κριτήρια, με “ενεργειακή απόδοση Α+”, ώστε να υπηρετούν το μέλλον, όχι απλώς τη στιγμή.
–Ποιες είναι οι βλέψεις σας για αυτή τη χρονιά; Αυτή τη χρονιά, θέλουμε να εξερευνήσουμε νέες ιδέες, να δοκιμάσουμε διαφορετικές προσεγγίσεις και να ξεπεράσουμε τα δημιουργικά μας όρια. Για εμάς, η αρχιτεκτονική δεν είναι απλώς η αισθητική ενός χώρου, αλλά η εμπειρία που δημιουργεί, ο τρόπος που αλληλοεπιδρά με το φως, τη φύση και τους ανθρώπους που τον ζουν. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να σχεδιάζουμε χώρους που δεν είναι μόνο όμορφοι, αλλά προσφέρουν ουσιαστική ποιότητα ζωής. Να φέρουμε την καινοτομία στην καθημερινότητα μέσα από βιώσιμες λύσεις, διαχρονικά υλικά και σχεδιασμό που σέβεται τον τόπο και τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Αναζητούμε πάντα νέους τρόπους για να κάνουμε την αρχιτεκτονική πιο ανθρώπινη, πιο βιώσιμη, πιο αληθινή. Και πάνω από όλα, θέλουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με ανθρώπους που μοιράζονται το ίδιο όραμα με εμάς: να δημιουργήσουμε χώρους που εμπνέουν, αγκαλιάζουν την καθημερινότητα και κάνουν τη ζωή λίγο καλύτερη.
www.deplotarchitects.com
CREATIVE ARCHITECTS
“Ο αργός τρόπος ζωής απέναντι στην ταχύτητά της”
–Υπάρχει κάποιο αρχιτεκτονικό στυλ που είναι επίκαιρο φέτος; Η αρχιτεκτονική είναι και κοινωνική επιστήμη. Όταν, χάριν συντομίας, μιλάμε για “στυλ”, μάλλον θέλουμε να αναφερθούμε στο πώς οι κοινωνικές συνθήκες μιας περιόδου επηρεάζουν μορφολογικά την αρχιτεκτονική. Έτσι, μέσα στην ιστορία της αρχιτεκτονικής, υπάρχουν μεγάλες περίοδοι που βλέπουμε να αναπτύσσονται κάποιες κυρίαρχες μορφολογικές τάσεις, οι οποίες πάνε όμως χέρι-χέρι με την ιστορία της γεωπολιτικής, της οικονομίας και της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, ο κλασικισμός και ο νεοκλασικισμός, σαν ρεύματα, δεν αναπτύχθηκαν ανεξάρτητα από τα μεγάλα γεγονότα της εποχής τους. Για να φέρω όμως τη συζήτηση στο σήμερα, δεν μπορώ να σας πω φέτος, ας πούμε, ότι οι καμπύλες θα “φορεθούν” πολύ. Μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν άδικη για το βάθος της σκέψης που έχει σήμερα η καλή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα. Χρειάζεται να δώσουμε περισσότερο χρόνο, ώστε να αφομοιωθούν σταδιακά τα μεγάλα γεγονότα του δικού μας ιστορικού χρόνου και να μεταφραστούν σε μορφή και κατ’ επέκταση σε στυλ. Πολλοί, ωστόσο, που επιθυμούν να συνεργαστούν μαζί μας για τη δημιουργία ξενοδοχείων και κατοικιών, έχουν κάποιες κοινές προτιμήσεις, όπως την αδιαπραγμάτευτη χρήση του στοιχείου του νερού (πισίνα, τζακούζι), τη λιτή αισθητική και τη σύνδεση με τη φύση, που παραπέμπουν σε έναν πιο αργό τρόπο ζωής ως αντίδραση στην ταχύτητα και τον υπερβολικό καταναλωτισμό της σύγχρονης πραγματικότητας.
–Ποιες είναι οι τάσεις που θα το διαμορφώσουν μέσα στο 2025; Συνεχίζοντας με όσα αναφέρω παραπάνω, η αρχιτεκτονική και φέτος θα επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή, την έλλειψη φυσικών πόρων, την γεωπολιτική αστάθεια και τον πληθωρισμό. Καλείται, λοιπόν, να δώσει κοινωνικά υπεύθυνες λύσεις μέσα σε αυτό το πιεστικό πλαίσιο: να μην κάνει σπατάλη πόρων, να προβλέπει το πώς θα γερνάει ένα κτίριο και να επιλέγει υλικά που αντέχουν μέσα στο χρόνο, να αξιοποιεί τον προσανατολισμό, να επινοεί παθητικούς τρόπους για φυσικό δροσισμό μέσα στα κτίρια και αντίστοιχα για θέρμανση, ελαττώνοντας τις μηχανικές ανάγκες. Όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε γεωμετρίες και ίσως σε κυρίαρχες σχεδιαστικές μορφές, όπως είναι η έννοια του ημιϋπαίθριου, και ίσως κάποτε να μπορούμε να μιλήσουμε για ένα στυλ με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που θα είναι σύγχρονο του καιρού μας. Έτσι, δηλαδή, έχει συμβεί μέχρι σήμερα ιστορικά.
–Ποιες είναι οι βλέψεις σας για αυτή τη χρονιά; Έχοντας αποκτήσει εμπειρία από διεθνείς διαγωνισμούς στην Ελβετία στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και σχολείων, θέλουμε να μας δοθεί η ευκαιρία να εφαρμόσουμε τις γνώσεις και τις καινοτομίες που έχουμε αποκομίσει στην Ελλάδα. Σε ξενοδοχειακά έργα και στην παραθεριστική κατοικία, ευελπιστούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε καλύτερα: τη δημιουργία έργων που σέβονται επί της ουσίας την παράδοση της υπαίθρου μας και ταυτόχρονα υποστηρίζουν έναν σύγχρονο τρόπο ζωής. Σύγχρονο, τόσο ως προς τις επιθυμίες του κατοίκου, όσο και τις ανάγκες για αειφορία, σεβασμό στο περιβάλλον και χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση. Είτε αυτό αφορά σε νέα έργα, είτε στην ανακαίνιση σε παραδοσιακούς οικισμούς. Για το αστικό περιβάλλον, θέλουμε να συνεχίσουμε να δίνουμε την ευκαιρία σε ανθρώπους να αποκτήσουν την δική τους κατοικία όπως την ονειρεύονται, αλλά και να συνεχίσουμε το δικό μας δείγμα γραφής στην πολυκατοικία. Μία πολυκατοικία που δεν είναι γκρίζα, πακτωμένη, γρήγορη, πρόχειρη και χωρίς ταυτότητα, αλλά μια συλλογική εμπειρία ιδιωτικών κατοικιών που αναπτύσσεται καθ’ ύψος και χαίρεται κανείς να ζει. Φιλοδοξούμε τα κτίρια μας να προσφέρουν ταυτότητα στην πόλη, χρώμα και ίσως μια νέα ενδιαφέρουσα στρώση στο παλίμψηστο της Αθήνας.
www.creative-architects.com
DNE ARCHITECTS
“Επικρατεί μία διάθεση πιο eclectic ή japandi”
–Υπάρχει κάποιο αρχιτεκτονικό στυλ που είναι επίκαιρο φέτος; Θα λέγαμε πως δεν υπάρχει μόνο ένα αρχιτεκτονικό στυλ, αλλά πως κυριαρχεί ακόμα μία μίξη διαφόρων κατευθύνσεων σε ό,τι αφορά στην αρχιτεκτονική και το interior. Πλέον όλοι έχουμε κατακλυστεί από εικόνες και η οπτική μας είναι πιο εκπαιδευμένη, αλλά ταυτόχρονα ίσως και πιο μπερδεμένη. Βλέπουμε πως επικρατεί μία διάθεση πιο eclectic ή japandi -ένας συνδυασμός ιαπωνικών και σκανδιναβικών αρχιτεκτονικών αρχών, με έμφαση στην απλότητα, τα φυσικά υλικά και τους ζεστούς ουδέτερους τόνους-, ή minimal. Στο γραφείο μας ανάλογα με το κάθε έργο, επιδιώκουμε να αναμείξουμε διάφορες κατευθύνσεις και χρονολογίες ώστε να δημιουργήσουμε μια ξεχωριστή ιστορία για κάθε project η οποία αφηγείται κάτι μοναδικό και διαχρονικό.
–Ποιες είναι οι τάσεις που θα το διαμορφώσουν μέσα στο 2025; Το παραπάνω blend φαίνεται πως εξυπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες των κτιρίων και κυρίως την προσαρμοστικότητα και τη μεταβλητότητα, αλλά και την εικονοπλασία η οποία έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εποχή των social media. Το japandi και το minimal βοηθούν ώστε να δημιουργηθούν χώροι πιο προσαρμόσιμοι και ευμετάβλητοι για να εξυπηρετήσουν πολλαπλές λειτουργίες και σενάρια. Πολλές φορές θεωρείται ως safe επιλογή η ουδέτερη παλέτα χρωμάτων, που έχει κυριαρχήσει τα τελευταία χρόνια, και πλέον τη βλέπουμε παντού, ακόμα και χωρίς να πληροί τις προϋποθέσεις υψηλής λεπτομέρειας και αυθεντικών υλικών που απαιτεί. Διακρίνοντας και μία νοσταλγική διάθεση που επικρατεί, το eclectic ίσως αποκτήσει λίγο πιο ιδιαίτερη βαρύτητα τα επόμενα χρόνια. Θεωρούμε ότι η νοσταλγία για το παλιό και το αυθεντικό είναι μία ανάγκη που μπορεί να διαμορφώσει την αρχιτεκτονική γραφή της επόμενης περιόδου, επηρεάζοντας τον σχεδιασμό, με την επανεμφάνιση παραδοσιακών στοιχείων.
–Ποιες είναι οι βλέψεις σας για αυτή τη χρονιά; Έχοντας σαν γραφείο μια ιδιαίτερη σχέση με τα social media, νιώθουμε πως το design καθοδηγείται όλο και περισσότερο από αλγόριθμους, με αποτέλεσμα να «ομογενοποιείται». Η απάντηση για εμάς βρίσκεται στην επιστροφή στα «archives». Στην αναζήτηση έμπνευσης, σε σπάνιες εκδόσεις με αναφορές σε χώρους οι οποίοι δημιουργήθηκαν από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι την Space Age των 70s. Αυτήν την περίοδο έχουμε την τύχη να δουλεύουμε σε ένα high-end residential project στο Los Angeles, για το οποίο αντλούμε έμπνευση από ιστορικά παραδείγματα κορυφαίων eclectic χώρων, για να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρες και χώρους που μοιάζουν νοσταλγικοί και ταυτόχρονα επίκαιροι. Ανεξάρτητα από τα στυλ και τις τάσεις, ένα αρχιτεκτονικό έργο, είτε σχεδιάζεται και υλοποιείται το 2025 είτε το 1995 μπορεί να είναι πάντα λειτουργικό και eye pleasing. Για εμάς, το διαχρονικό είναι timeless, δεν έχει δηλαδή χρόνο.
www.dnearchitects.com
Εξωτερική φωτογραφία: dePLOT ARCHITECTS