Οι δημιουργίες 4 καταξιωμένων αρχιτεκτονικών γραφείων σε μια περιοχή που συνεχίζει παραδοσιακά να κάνει τη διαφορά σε επίπεδο παραθεριστικών κατοικιών.
Συζητώντας για την αξία αυτής της μικρής, «ελικοειδούς» χερσονήσου της βορειοανατολικής Πελοποννήσου, που απέχει μόλις 2 ώρες από την Αθήνα, μιλήσαμε με τον Σωτήρη Ανυφαντή ιδρυτικό στέλεχος του γραφείου Α2 architects που μόλις ολοκλήρωσε εκεί ένα έργο του: “Το Πόρτο Χέλι , η παραθαλάσσια κωμόπολη σε απόσταση μόλις 180 χλμ από την Αθήνα αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια έναν από τους δημοφιλέστερους κοσμικούς προορισμούς της Πελοποννήσου. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές προσωπικότητες του καλλιτεχνικού και επιχειρηματικού κόσμου έχουν επιλέξει την περιοχή για την καλοκαιρινή τους κατοικία. Οι όμορφες παραλίες, το φυσικό τοπίο, το λιμάνι που προσφέρεται για την φιλοξενία θαλασσίων σκαφών, η κοντινή σχέση με την Αθήνα, με τις Σπέτσες και τα υπόλοιπα νησιά του Αργοσαρωνικού, είναι μερικές από τις αιτίες που το Πόρτο Χέλι αλλά και οι γύρω περιοχές αποτελούν τουριστικό προορισμό υψηλών προδιαγραφών. Σήμερα, και μετά την περίοδο της κρίσης, το ενδιαφέρον για απόκτηση κατοικίας στην ευρύτερη περιοχή είναι ίσως περισσότερο δημοφιλές από ποτέ. Ετσι, δημιουργούνται πολλές νέες εξοχικές κατοικίες υψηλού design και προδιαγραφών αναπτύσσοντας περαιτέρω την εικόνα του πολυτελούς θέρετρου”.
Ακολουθούν 4 κατοικίες κορυφαίου design στην περιοχή, με περιγραφές των αρχιτεκτόνων που τις σχεδίασαν:
Διώροφη μονοκατοικία 350 τ.μ. με υπόγειο και πισίνα / A2 architect
Tοποθεσία: Κόστα, Πόρτο Χέλι
Έτος υλοποίησης: 2022-23
Φωτογραφίες: Yiorgos Kordakis
Η κατοικία στην περιοχή Κόστα, διπλά στο Πόρτο Χέλι , σχεδιάστηκε για μία οικογένεια, με ζητούμενο την δημιουργία μίας σύγχρονης εξοχικής κατοικίας, με τρία υπνοδωμάτια, δύο ξενώνες και άνετους εξωτερικούς χώρους, όλα με ανεμπόδιστη θέα προς την θάλασσά και τις Σπέτσες. Η κεντρική ιδέα εστίασε στην δημιουργία μιας ισόγειας, στο μεγαλύτερο μέρος της κατοικίας, με σκοπό την αξιοποίηση των ελεύθερων βατών δωμάτων, τα οποία σε συνδυασμό με τις ισόγειες διαμορφώσεις, δημιουργούν μία σύνθεση όπου εσωτερικό και εξωτερικό, ισόγειο και όροφος θα αποτελούν μια ενιαία σύνθεση με δυσδιάκριτα όρια. Η σύνθεση , ακολουθώντας το γραμμικό σχήμα του οικοπέδου, αναπτύσσεται σε ένα μακρόστενο σχήμα «Τ» , από Βορρά προς Νότο, έχοντας πρόσβαση από την Βορεινή πλευρά, ενώ «ανοίγεται» νοτιοδυτικά προς την θέα.
Ένας ενιαίος, διαμπερής και ισόγειος χώρος φιλοξενεί τους χώρους διημέρευσης, ενώ δίπλα του οργανώνεται ο επιμήκης όγκος που φιλοξενεί τα δωμάτια με τα λουτρά τους, διατηρώντας διώροφο μόνο ένα μικρό τμήμα στα Βόρεια, όπου σχεδιάστηκαν οι 2 ανεξάρτητοι ξενώνες με πρόσβαση στο δώμα. Τα πλάγια όρια των όγκων τονίζονται με επένδυση τοπικής πέτρας και διαμορφώνουν γραμμικά τοιχία που ορίζουν και διαχωρίζουν τους όγκους. Τα πέτρινα τοιχία κατά μήκος της σύνθεσης, παραμένουν κυρίως συμπαγή με μικρά ανοίγματα προς τα πλάγια όρια ,ενώ στις επιφάνειες ανάμεσα τους μεγάλα κουφώματα και υαλοστάσια, δημιουργούν μία διαμπερή σχέση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Η γραμμικότητα που ορίζεται από τα πέτρινα τοιχία, τονίζεται με επιπλέον με την μακρόστενη πισίνα.
Με σκοπό να δημιουργήσουμε μια κατοικία ενταγμένη στο περιβάλλον, προτείναμε επιπλέον φυσικά υλικά, όπως η τοπική πετρά και μαρμάρινα δάπεδα, αλλά και μεγάλες επιφάνειες φύτευσης τόσο στο ισόγειο όσο στο βατό δώμα. Όλη η κατοικία παραμένει ουσιαστικά ισόγεια με το μεγαλύτερο μέρος του δώματος να παραμένει ελεύθερο και να διαμορφώνεται με καθιστικά και επιφάνειες φύτευσης, σε έναν πολύ σημαντικό ελεύθερο χώρο εκτόνωσης της οικογένειας και των επισκεπτών, με ανεμπόδιστη θέα. Για την ενοποίηση των διαφορετικών επιπέδων των εξωτερικών καθιστικών, σχεδιάστηκε μία σκάλα κατά μήκος του μακρόστενου όγκου, η οποία συνδέει το ισόγειο επίπεδο της πισίνας με το δώμα ενισχύοντας περαιτέρω την ενοποίηση αλλά και την πολυπλοκότητα των χώρων. Έτσι οι χρήστες της κατοικίας ανάλογα με την ώρα, την εποχή και τις δραστηριότητες τους συνθέτουν μόνοι τους πολλαπλά σενάρια κατοίκησης, κάτι που είναι ζητούμενο άλλωστε σε όλα τα έργα.
Casa Incognita 250 τ.μ. / Pieris Architects
Τοποθεσία: Πόρτο Χέλι
Oλοκληρώθηκε το 2021
Φωτογραφίες: Γαβριήλ Παπαδιώτης
Πρόκειται για ένα σπίτι-φόρο τιμής στο ελληνικό καλοκαίρι αφού έγινε το ετήσιο σημείο συνάντησης και αναφοράς για μια οικογένεια που βρίσκεται σε διαφορετικά σημεία του κόσμου. To αμφιθεατρικό οικόπεδο βρίσκεται 5 χιλιόμετρα έξω από το Πόρτο Χέλι με θέα το νησί των Σπετσών. Η κλίση του οικοπέδου έχει διατηρηθεί ώστε να περιοριστεί η κλίμακα και ο όγκος της κατοικίας, ο οποίος εναρμονίζεται πλήρως με το φυσικό περιβάλλον. Σε καθημερινή βάση, πολλοί ντόπιοι και τουρίστες διασχίζουν τη θάλασσα και από τις δύο πλευρές τόσο για εμπορικούς λόγους όσο και για να επισκεφθούν αξιοθέατα, παραλίες και εστιατόρια. Αυτή η δυαδική και στενή σχέση των δύο περιοχών, αντανακλάται και στην αρχιτεκτονική της κατοικίας. Ανταποκρινόμενη στη μοναδική της θέση, ο σχεδιασμός συνδυάζει δύο διαφορετικές τοπικές τυπολογίες με το ισόγειο να είναι επενδυμένο με τοπική ποταμίσια πέτρα από την Ερμιόνη και τον πρώτο όροφο με το λευκό νησιώτικο σοβά των σπιτιών των Σπετσών.
Η κύρια είσοδος της οικίας είναι εύκολα πρόσβαση από το ψηλότερο επίπεδο του οικοπέδου ο οποίος αποτελείται από τρία ευρύχωρα υπνοδωμάτια με ensuite-μπάνια, ένα ευρύχωρο λόμπι εισόδου με ανελκυστήρα και ένα κλιμακοστάσιο το οποίο οδηγεί στους χώρους διημέρευσης. Ο χώρος των θέσεων στάθμευσης αυτοκινήτων με το φυτεμένο δώμα έχει σχεδιαστεί ως ένας υπαίθριος στεγασμένος γλυπτικός όγκος, ο οποίος βρίσκεται σε διάλογο με το κεντρικό κτίριο. Στο κατώτερο επίπεδο, στεγάζονται οι χώροι διαβίωσης. Το μεγάλο άνοιγμα στη σαλονο-τραπεζαρία προσφέρει ανεμπόδιστες φυγές προς τη θάλασσα και ενοποιεί τα όρια μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού χώρου. Ένα ακόμα μεγάλο άνοιγμα στον καθιστικό χώρο προσφέρει διαμπερή φωτισμό και αερισμό και ανοίγει σε μια εσωτερική αυλή με κήπο, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για μεγαλύτερη ιδιωτικότητα και στιγμές χαλάρωσης. Γύρω από το εσωτερικό αίθριο στεγάζονται οι βοηθητικοί χώροι και δύο ξενώνες οι οποίοι λειτουργούν ανεξάρτητα από την κατοικία. Η φυσική κλίση του οικοπέδου αγκαλιάζει το κτίριο δημιουργώντας την αίσθηση ότι υπήρχε πάντα στο τοπίο. Οι λιτές γραμμές και η χρήση φυσικών υλικών δημιουργούν μια απέριττη διαχρονική αρχιτεκτονική πρόταση.
Αctive Materiality / Potiropoulos & Partners
Τοποθεσία: Πόρτο Χέλι
Έτος υλοποίησης: 2019
3d visualisation: Batis studio
Μέσω της γεωμυθολογικής προσέγγισης, θα μπορούσε κανείς να συνδέσει σημειολογικά τον μύθο της Λερναίας Ύδρας, με τα φυσικά τοπολογικά χαρακτηριστικά της Αργολίδας κατά την αρχαιότητα. Κατά μία ερμηνεία η Λερναία Ύδρα συμβολίζει την υδρολογία του συγκεκριμένου γεωγραφικού χώρου, ενώ η μάχη του Ηρακλή μαζί της την προσπάθεια του ανθρώπου να τιθασεύσει τα δεινά που τον απειλούσαν από τα τοπικά φαινόμενα, όπως μπορεί να ήταν η επιβλαβής παρουσία του έλους της Λέρνης. Στο έργο του Raphael Lamar West: «Hercules Slaying the Hydra», αποτυπώνεται ακριβώς η ένταση της προσπάθειας του ανθρώπου καθώς αναμετριέται με τη φύση.
Πέρα από την μυθολογική διάσταση, δεν μπορεί παρά να παρατηρήσει κάποιος, εδώ, την συγκυριακή ομοιότητα των «σχημάτων» στη ζωγραφική του West με εκείνα της τοπογραφίας στην περιοχή του project. Ειδικότερα, με το ακανόνιστο, δαντελωτό όριο της ακτογραμμής, καθώς η παραλία σβήνει συναντώντας το νερό. Η καμπυλόμορφη αυτή δομή χαρακτηρίζει όμως και το ανάγλυφο της συγκεκριμένης περιοχής στην οποία αναπτύσσεται η σύνθεση, αλλά και γενικότερα το τοπίο της Αργολίδας και της Πελοποννήσου, που αποτελείται από ήπιους λόφους, αλλού εντονότερες εδαφικές εξάρσεις και υφέσεις, μεγαλύτερους ή μικρότερους γήινους σχηματισμούς, που θυμίζουν «πίνακα κυμάτων», ενώ μετασχηματίζονται συνεχώς.
Η αρχιτεκτονική «ιδέα» αποδίδει, σε πραγματολογικό και συμβολικό επίπεδο, αφενός τον κυματοειδή χαρακτήρα του εδαφικού ανάγλυφου του Τόπου, και αφετέρου την ιστορική μεταφορά, «σκηνοθετώντας» στον χώρο κτιριακούς όγκους σε «κίνηση», σαν πέτρινα λαξεύματα σε μεγάλη κλίμακα, που αποτελούν αναπόσπαστη συνέχεια του φυσικού πανοράματος. Στο σημείο τομής της ιστορικής μνήμης με το τοπιακό ιδίωμα -όπως σχηματοποιείται στον προτεινόμενο σχεδιασμό-γεννιέται μία αρχιτεκτονική που μπορεί να κινητοποιήσει τις αισθήσεις και τα συναισθήματα, διατυπώνοντας έναν αρχιτεκτονικό λόγο οικείο και ωστόσο αναπάντεχο, σαφή και επίσης ευρηματικό, λιτό και μαζί αφηγηματικό, «αρχέγονο» και σύγχρονο ταυτόχρονα.
Το έργο έχει βραβευτεί διεθνώς σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς με βραβεία όπως το «German Design Award Winner 2020», το «Iconic Award Winner 2020», και το «BigSee Architecture Award Winner 2020».
Trif house / Sergey Fedotov
Τοποθεσία: Πόρτο Χέλι
Κατασκευαστής: Peter Kraemer
Συνεργαζόμενοι αρχιτέκτονες στην Ελλάδα: Ηλίας Γκαμίλης & Συνεργάτες
Φωτογραφία: Πυγμαλίων Καρατζάς
Πρόκειται για μια μινιμαλιστική και ενεργειακά αποδοτική βίλα στο Πόρτο Χέλι σχεδιασμένη από τον Sergey Fedotov. Το οικόπεδο βρίσκεται στους λόφους έξω από το Πόρτο Χέλι στην περιοχή Αργολίδας της Πελοποννήσου. Με μια πλαγιά νότια, με θέα στο Αιγαίο και το νησί των Σπετσών και τον δρόμο πρόσβασης που διατρέχει τη νότια πλευρά, το σπίτι, η κύρια βεράντα και η πισίνα τοποθετήθηκαν στο κέντρο με την προγραμματική τους ανάπτυξη κατά τον άξονα Ανατολή-Δύση. Η βασική ιδέα του σχεδιασμού ήταν να μεγιστοποιηθούν τα ανοίγματα των παραθύρων προς τα νότια και τη θέα ελαχιστοποιώντας την άμεση έκθεση στον ήλιο χρησιμοποιώντας λύσεις παθητικής ηλιακής σχεδίασης. Με την ενσωμάτωση cut-and-fill στην πλαγιά, ο μισός όγκος (βόρεια πλευρά) γεμίζει με χώμα, καθιστώντας μέρος του συνολικού τοπίου, ενώ στη νότια πλευρά το ισόγειο προστατεύεται. Το ισόγειο είναι ενιαίο, με την κουζίνα, την τραπεζαρία, το σαλόνι και το γραφείο να καταλαμβάνουν τον κύριο χώρο, ενώ το γραφείο είναι προσεκτικά κρυμμένο αλλά ανοιχτό και οπτικά συνδεδεμένο. Στη δυτική πλευρά του κύριου όγκου τοποθετούνται οι βοηθητικοί χώροι (χώρος στάθμευσης, αποθήκη, μπάνιο και φουαγιέ εισόδου), ακολουθώντας τον διαμήκη αναπτυξιακό άξονα Ανατολής-Δύσης, κρυμμένοι και καλυμμένοι με εξωραϊσμό πάνω. Το επάνω επίπεδο φιλοξενεί δύο υπνοδωμάτια επισκεπτών με ιδιωτικό μπάνιο και το κύριο υπνοδωμάτιο με ξεχωριστή γκαρνταρόμπα και ένα μεγάλο μπάνιο, όλα απολαμβάνοντας την πανοραμική θέα προς τη θάλασσα με αδιάκοπα ανοίγματα από τοίχο σε τοίχο που ενώνονται έξω από μια μεγάλη σκεπαστή βεράντα. Δόθηκε επίσης ιδιαίτερη προσοχή στον εξωραϊσμό του οικοπέδου, με μεγάλα ελαιόδεντρα τοποθετημένα και στις δύο πλευρές της κύριας βεράντας, κατά μήκος των άκρων του οικοπέδου και ακολουθώντας τον κύριο δρόμο. Στενά μονοπάτια είναι οργανικά τοποθετημένα σε όλο τον χώρο που οδηγούν στο γήπεδο τένις, στη βεράντα του τελευταίου ορόφου και γύρω από τον κεντρικό κήπο. Η πισίνα υπερχείλισης αντανακλά τα χρώματα της θάλασσας, ενώ στην ανατολική βεράντα κρύβεται μια εξωτερική σάουνα στον τοίχο αντιστήριξης με ανοιχτή θέα προς τον κόλπο. Ο μινιμαλιστικός σχεδιασμός ακολουθείται σε όλο το έργο, από τη συνολική ογκομετρική σύνθεση, μέχρι το φινίρισμα με πλακάκια πορσελάνης των προσόψεων, το μαρμάρινο φινίρισμα εσωτερικών και εξωτερικών τοίχων και δαπέδων, το σχέδιο της σκάλας, την κουζίνα, τα έπιπλα από μασίφ ξύλο κατά παραγγελία και φωτισμός. Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή είναι φυσικά και φιλικά προς το περιβάλλον, και ο βιοκλιματικός σχεδιασμός καθιστά αυτό το σπίτι ενεργειακά αποδοτικό όλο το χρόνο.