Η κουκλίστικη πρωτεύουσα της Σλοβακίας αποδεικνύεται ένας προορισμός με πλούσια ιστορία και χαλαρούς ρυθμούς που αξίζει ν΄ανακαλύψουμε.
Εχουμε συνηθίσει να μιλάμε για τις γειτονικές της πρωτεύουσες, Βιέννη και Βουδαπέστη, με θαυμασμό για το αυτοκρατορικό τους μεγαλείο, τη μακραίωνη ιστορία που διανθίζουν βασιλείς, ανάκτορα και κάστρα, τη σπουδαία καλλιτεχνική τους κληρονομιά, την παραμυθένια αρχιτεκτονική τους και την παρουσία του Δούναβη που τις διασχίζει υπογραμμίζοντας τη μοναδική τους ταυτότητα.
Και κάπου εδώ όμως, ξεκινούν τα λάθη που κάνει όποιος σκεφτεί την κοντινή τους Μπρατισλάβα, την πρωτεύουσα της Σλοβακίας, της χώρας με βασικό χαρακτηριστικό τη μεγαλύτερη συγκέντρωση κάστρων και πύργων παγκοσμίως. Λάθος πρώτο: πολλοί πέφτουν στην παγίδα της σύγκρισης της Μπρατισλάβα με τη Βιέννη, τη Βουδαπέστη ή και την Πράγα. Λάθος δεύτερο: ακόμη πιο πολλοί κάνουν το λάθος να έρθουν εδώ απλά σαν ημερήσια εκδρομή από τις γειτονικές της πρωτεύουσες και χώρες. Η Μπρατισλάβα όμως, τόπος στέψης μοναρχών για σχεδόν 3 αιώνες, έχει τη δική της ιδιαίτερη γοητεία και τόσα ενδιαφέροντα αξιοθέατα, που αξίζει ένα ταξίδι από μόνη της. Σταυροδρόμι επιρροών, επίκεντρο του βασιλείου της Ουγγαρίας το 16ο αιώνα, με τη στρατηγική της θέση να την καθιστά τη μοναδική πρωτεύουσα που βρίσκεται σχεδόν πάνω στα σύνορα τριών χωρών -Αυστρία, Σλοβακία, Ουγγαρία- κι ένα κουκλίστικο, καλοδιατηρημένο ιστορικό κέντρο που χαίρεσαι να εξερευνάς περπατώντας, συνεπαίρνει και ανταμείβει τον ταξιδιώτη που αναζητά αυθεντικές εμπειρίες σε ιστορική ατμόσφαιρα.
Κάστρο της Μπρατισλάβα
Επιβλέποντας την πόλη από έναν λόφο των Μικρών Καρπαθίων που κατοικούνταν από τη λίθινη εποχή, ο λευκός όγκος του τετράγωνου κάστρου αποτελεί το αδιαφιλονίκητο σύμβολο της σλοβακικής πρωτεύουσας και τόπο μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας. Πρώην έδρα των Ούγγρων μοναρχών και κύρια βασιλική κατοικία, αφότου η Βούδα έπεσε στα χέρια των Τούρκων, έχει μακρά ιστορία που ξεκινά τον 10ο αιώνα και πολλές ανακατασκευές στην πορεία του, με σημαντικότερες την απόκτηση γοτθικής όψης το 18ο αι., τη μετατροπή σε αναγεννησιακό κάστρο, τις προσθήκες και την αναδιάρθρωση που διέταξε η Μαρία Θηρεσία, αλλά και την ανακατασκευή του, μόλις πριν επτά δεκαετίες μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 1811. Εδώ στεγάζεται πλέον το Σλοβακικό Εθνικό Μουσείο, του οποίου οι ενδιαφέρουσες συλλογές παρουσιάζουν την κοινωνική εξέλιξη της χώρας από τον Μεσαίωνα στο παρόν. Μην παραλείψετε την επίσκεψη στο Θησαυροφυλάκιο και τους Μπαρόκ κήπους και βέβαια την υπέροχη θέα στην παλιά πόλη και τις γειτονικές χώρες, από τον ύψους 47 μέτρων πύργο, όπου κάποτε φυλάσσονταν τα κοσμήματα της βασιλικής στέψης.
Καθεδρικός Αγίου Μαρτίνου
Ακριβώς απέναντι από το Κάστρο, ένα χρυσαφένιο διάδημα βάρους 300 κιλών αστράφτει στο φως του ήλιου, 85 μέτρα πάνω από τα πλακόστρωτα δρομάκια της Μπρατισλάβα. Είναι η ρεπλίκα του αυτοκρατορικού στέμματος, που κοσμεί την κορυφή του νεογοτθικού πύργου του Καθεδρικού ναού της πόλης, όπου λάμβαναν χώρα οι βασιλικές στέψεις μεταξύ 1563-1830. Δέκα βασιλείς και μία βασίλισσα -η Μαρία Θηρεσία- στέφθηκαν στον τρίκλιτο γοτθικό ναό που εντυπωσιάζει με το σχεδόν 70 μέτρων μήκος του και την περίτεχνη γοτθική οροφή. Μεταξύ τεσσάρων, ξεχωρίζει το μπαρόκ παρεκκλήσι του Αγ. Ιωάννη, ενώ αξιοθαύμαστο είναι το μνημειώδες έφιππο άγαλμα του Αγίου Μαρτίνου που σκύβει για να βοηθήσει έναν φτωχό, όπως και τα πολύχρωμα μπαρόκ παράθυρα που το περιβάλλουν.
Παλιό Δημαρχείο
Μια πανδαισία παστέλ χρωμάτων και αρχιτεκτονικού μεγαλείου που αποτυπώνονται στα εντυπωσιακά της κτίρια, χαρακτηρίζει τη γεμάτη ζωντάνια κεντρική πλατεία Hlavné námestie. Εδώ χτυπά η καρδιά της πόλης και βρίσκεται το Παλιό Δημαρχείο που με τον μπαρόκ πρόσοψης γοτθικό πύργο του ρολογιού του τραβά τα βλέμματα. Η πρώην έδρα της διοίκησης της πόλης είναι μια μοναδική σύνθεση διαφορετικών κτιρίων, που αναπτύσσονταν επί 8 αιώνες με την προσάρτηση γειτονικών κτισμάτων, κάποια μάλιστα συγκαταλέγονται στα πιο καλοδιατηρημένα μεσαιωνικά σπίτια της παλιάς πόλης. Από το 1868 αποτελεί την έδρα του θαυμάσιου Μουσείου της Παλιάς Πόλης, του παλαιότερου μουσείου της χώρας. Εκτός από τις συλλογές του και τα αυθεντικά έπιπλα στο εσωτερικό, μην χάσετε το παρεκκλήσι του St. Ladislav, την αναγεννησιακή στοά, το υπόγειο μπουντρούμι των φυλακισμένων και κυρίως την ανάβαση των στενών σκαλοπατιών του πύργου, που οδηγούν στα 45 μέτρα πάνω από την κεντρική πλατεία και το ιστορικό κέντρο, ατενίζοντας απέναντι το επιβλητικό κάστρο.
Παλάτι του Προκαθήμενου
Μια μεσαιωνική πύλη οδηγεί από την εσωτερική αυλή του Παλιού Δημαρχείου σε μια περίκλειστη πλατεία, όπου δεσπόζει το άγαλμα του Αγίου Γεωργίου που μάχεται εναντίον του δράκου. Είναι η αυλή του ωραιότερου κλασικιστικού ρυθμού ανακτόρου της Σλοβακίας, του Ανακτόρου του Προκαθημένου (Primate’s Palace) που χτίστηκε το 18ο αιώνα. Το ροζ τόνων κτήριο, που στέφεται από το βάρους 150 κιλών σιδερένιο μοντέλο του καπέλου του καρδιναλίου Jozef Batthyányi και φέρει αλληγορικές σκηνές στην πρόσοψή του, έχει εξέχοντα ιστορικό ρόλο αφού στη θεαματική Αίθουσα των Καθρεφτών, όπου άλλοτε φιλοξενούνταν οι βασιλικοί χοροί μετά τη στέψη, υπογράφηκε η «Συνθήκη ειρήνης του Pressburg» το 1805, μετά τη νίκη του Ναπολέοντα στη μάχη του Austerlitz.
Στην πινακοθήκη του θα δείτε πορτρέτα των Ούγγρων ηγεμόνων, ενώ αξιοθαύμαστο έκθεμα είναι τα 6 σπάνια βρετανικά ταπισερί του 17ου αιώνα που βρέθηκαν κατά την ανακατασκευή του ανακτόρου, από τα ελάχιστα σωζόμενα δείγματα του είδους παγκοσμίως, που κοσμούν τα διαφορετικών χρωματικών τόνων σαλόνια.
Πύλη Αγίου Μιχαήλ
Από τις τέσσερις μεσαιωνικές πύλες της διπλής σειράς οχυρωματικών τειχών της πόλης, αυτή είναι η μόνη που διατηρήθηκε όταν στα τέλη του 18ου αι. η Μαρία Θηρεσία επέτρεψε την κατεδάφιση των τειχών. Χάρη στο ύψος του 51 μέτρων πύργου της, με τη στέγη σε σχήμα κρεμμυδιού, αποτελεί ένα από τα ορόσημα της Παλιάς Πόλης, που διακρίνεται στον ορίζοντά της και προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες στη βάση του, όπου βρίσκεται το «Σημείο Μηδέν» της Μπρατισλάβα και σημειώνονται ενδεικτικά οι αποστάσεις ως άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Μην αρκεστείτε στο να τη θαυμάσετε από χαμηλά, η εμπειρία της ανάβασης στην κορυφή του πύργου, που φέρει το ρολόι που κάποτε σήμαινε τη λήξη των εμπορικών συναλλαγών της ημέρας και στέφεται από το χρυσοποίκιλτο άγαλμα του αρχαγγέλου Μιχαήλ, προσφέρει υπέροχη πανοραμική θέα πάνω από τις στέγες της πόλης, τον πολυσύχναστο πεζόδρομο Michalská και βέβαια το Κάστρο της πόλης. Μην παραλείψετε να παρατηρήσετε το στενότερο σπίτι της Ευρώπης, πλάτους μόλις 130 εκ., στο Νο 15 του δρόμου πίσω και αριστερά της πύλης.
Γέφυρα SNP και παρατηρητήριο UFO
Η παρουσία του Δούναβη κάθε άλλο περνά απαρατήρητη στην πόλη που χτισμένη καθώς είναι στο πρώτο από τα τρία μέρη του, απολάμβανε την εμπορική ανάπτυξη που προσέφερε η δίοδος μέσω του ποταμού στη Γερμανία και την Αυστρία. Η γέφυρα SNP, αν και δεν τυγχάνει του θαυμασμού όλων, είναι σίγουρα η εντυπωσιακότερη που διασχίζει τον διάσημο ποταμό. Ιδιαίτερα Avant-garde για την εποχή της, χτίστηκε μεταξύ 1962-1972, φέρει δύο πυλώνες όπου σε ύψος 95 μέτρων στεγάζουν το παρατηρητήριο UFO και ένα από τα καλύτερα γκουρμέ εστιατόρια της Σλοβακίας. Η κορυφαία γαστρονομική εμπειρία συνδυάζεται με θέα που κόβει την ανάσα και φτάνει ως τα 100 χλμ. μακριά. Οι ρομαντικοί, μετά το μαγευτικό από εδώ ηλιοβασίλεμα και πριν το δείπνο, μπορούν να βγουν στην εξωτερική ταράτσα για να βάλουν ένα λουκέτο με τα αρχικά τους στο ειδικά τοποθετημένο πλέγμα σε σχήμα καρδιάς.
Γαλάζια Εκκλησία
Λίγα τετράγωνα δυτικά του ιστορικού κέντρου συγκεντρώνονται τα περισσότερα Art Nouveau κτίρια της Μπρατισλάβα κι ανάμεσά τους αυτό που αναμφίβολα ξεχωρίζει είναι η εκκλησία της Αγ. Ελισάβετ, που λόγω του εξ΄ ολοκλήρου γαλάζιου χρώματός της έχει επικρατήσει να αποκαλείται «Γαλάζια εκκλησία». Χτισμένη στις αρχές του 20ού αιώνα, διακρίνεται από μακριά χάρη στον ύψους 37 μέτρων κυλινδρικό της πύργο, διαθέτει σκεπή καλυμμένη με γυαλιστερά πλακίδια και περίτεχνη πρόσοψη με άφθονα ανατολίτικα στοιχεία και μωσαϊκά. Με τους ίδιους χρωματικούς τόνους στο εσωτερικό κι έχοντας κερδίσει την αγάπη των ντόπιων για πάνω από έναν αιώνα, είναι εξαιρετική δημοφιλής για γαμήλιες τελετές και βαφτίσεις.
Εθνικό Θέατρο
Το σπίτι της εθνικής όπερας και μπαλέτου της Σλοβακίας δεσπόζει στο άκρο του ιστορικού κέντρου, αποτελώντας έμβλημα της σλοβακικής κουλτούρας. Το εκθαμβωτικό κτίριο που αρχικά στέγαζε τη σκηνή του Θεάτρου της Μπρατισλάβα, χτίστηκε από τους αναγνωρισμένους Βιεννέζους αρχιτέκτονες Helmer και Fellner μεταξύ 1884-1886 και πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η σεζόν μοιράζονταν μεταξύ γερμανικών και ουγγρικών παραστάσεων. Στην περίτεχνη πρόσοψη διακρίνονται προτομές διάσημων συνθετών και μια γλυπτική σύνθεση με τη μούσα Θάλεια, αγγέλους και παιδικές μορφές που συμβολίζουν την κωμωδία και την τραγωδία. Καθώς το κτίριο βρίσκεται υπό ανακαίνιση, οι τρέχουσες παραστάσεις όπερας και μπαλέτου ανεβαίνουν στο μοντέρνο κτίριο του Νέου Εθνικού Θεάτρου.
Κεντρική αγορά τροφίμων
Μια γιορτή σλοβακικών γεύσεων σε χαλαρό, ιδιαίτερα κεφάτο περιβάλλον λαμβάνει χώρα μια φορά την εβδομάδα στο υπέροχο νεοκλασικό κτίριο της παλιάς αγοράς Stará tržnica. Κάθε Σάββατο από νωρίς το πρωί ως το μεσημέρι, δεκάδες πάγκοι με ντόπια τυριά, αλλαντικά, μέλι, κρασιά, χειροποίητα γλυκά, φρέσκα φρούτα και χυμούς, στήνονται περιμετρικά τραπεζιών γεμάτων θαμώνες που συναντιούνται για να ανταλλάξουν τα νέα τους χαλαρά, να τσιμπήσουν κάτι, να μοιραστούν ένα μπουκάλι κρασί, όπως θα έκαναν σε ένα μπιστρό ή ένα καφέ. Στον επάνω όροφο, εκτός από ακόμη περισσότερα καθίσματα, υπάρχει μίνι παιδότοπος, πάγκοι με έθνικ φαγητό και μια ενδιαφέρουσα αγορά vintage δίσκων και βιβλίων. Ο χρόνος εδώ περνά ευχάριστα και σίγουρα πολύ γευστικά.
Τα χαριτωμένα αγάλματα, τα ζεστά καφέ
Πρωτότυπα, παιχνιδιάρικα, αναπόσπαστο μέρος του χαρακτήρα της Παλιάς Πόλης, τα μεταλλικά αγάλματα της Μπρατισλάβα αποτελούν ορόσημα του ιστορικού κέντρου, σχεδόν μας ξεναγούν και μας καθοδηγούν από σοκάκι σε σοκάκι. Από τον εργατικής περιβολής Čumil, που βγαίνει μέσα από το πεζοδρόμιο, ως τον κομψό δανδή Schöner Náci, κι από τον σκυμμένο πάνω από ένα παγκάκι της κεντρικής πλατείας στρατιώτη του Ναπολέοντα ως τον Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, η περιήγηση στο πλακόστρωτο παλιό κέντρο της πόλης αποκτά μια εύθυμη νότα και γίνεται ιδιαίτερα απολαυστική όταν οδηγεί σε κλασσικά και πιο μοντέρνα καφέ, όπου εκτός από ζεστή ατμόσφαιρα θα βρείτε ακαταμάχητους γλυκούς πειρασμούς: παραδοσιακά pressburg bajgel γεμιστά με παπαρουνόσπορο ή καρύδι, στρούντελ γεμιστά με μήλο και σταφίδες και τις κλασσικές, θεσπέσιες πάστες Dobošová torta με 6 στρώσεις βουτυρόκρεμας σοκολάτας και τραγανή, καμένη καραμέλα ή Esterházy torta με αμύγδαλο και βουτυρόκρεμα βανίλιας.
Αναζητήστε τα Konditorei Kormuth, Kaffee Mayer, Pasteleria, Pollito και τα υποκαταστήματα της αλυσίδας Mondieu και γνωρίστε την πιο γλυκιά πλευρά της χαλαρής και αναμφίβολα γοητευτικής σλοβακικής πρωτεύουσας.
Φωτογραφίες: Αριέττα Πούλιου