Οι τόποι που βγάζουν το πιο εντυπωσιακό από τα πολύτιμα μέταλλα βρίσκονται διασκορπισμένοι σε πολλά σημεία της υφηλίου.
Το χρυσάφι υπήρξε ανέκαθεν ένα από τα σημαντικότερα εμβλήματα δύναμης και πλούτου. Γι’ αυτό και η τιμή του ως πολύτιμου μετάλλου δύσκολα παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα, συνήθως κινείται μόνο ανοδικά. Το 2024 είναι μια απ’ αυτές τις περιόδους που η τιμή του χρυσού έχει εκτιναχθεί στα επίπεδα των 2.700 δολαρίων ανά ουγκιά (28,35 γραμμάρια του κιλού). Το παράξενο με τον χρυσό είναι ότι η τιμή δεν φαίνεται να συνδέεται τόσο με την παραγωγή. Παρότι η εξόρυξη χρυσού έχει πάρει την ανιούσα τα τελευταία χρόνια, η τιμή ακολουθεί την ίδια πορεία. Και πώς να μην είναι έτσι, όταν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Thomso Reuters GFMS, της πιο αξιόπιστης υπηρεσίας που ασχολείται με τα αποθέματα, το 80% του χρυσού που υπάρχει στον πλανήτη βρίσκεται ακόμα κάτω από το έδαφος και περιμένει να βγει στην επιφάνεια.
Πού βρίσκονται, λοιπόν, αυτοί που κάνουν το βασικό μέρος της δουλειάς; Χρυσός έχει βρεθεί σε πολλά και διαφορετικά μέρη του κόσμου και η ύπαρξη χρυσωρυχείων χρονολογείται από τους αρχαίους χρόνους. Θα αναφερθούμε στα δέκα μεγαλύτερα σε σχέση με την ετήσια παραγωγή που είχαν το 2023. Προφανώς η σειρά αλλάζει κάθε χρόνο ανάλογα με την πολιτική κάθε ορυχείου, αλλά οι τοποθεσίες παραμένουν ίδιες.
1. Nevada Gold Mines, ΗΠΑ – 3.311.000 ουγκιές (93,5 τόνοι)
Σ’ αυτές τις δουλειές ο παλιός είναι αλλιώς, αλλά και ο νέος είναι ωραίος. Το συγκεκριμένο ορυχείο ξεκίνησε να λειτουργεί την 1η Ιουλίου 2019, ως κοινοπραξία μεταξύ της Barrick Gold και της Newmont. Οι δύο όμιλοι εξόρυξης χρυσού συνδύασαν ένα μεγάλο μέρος των περιουσιακών τους στοιχείων στη Νεβάδα των ΗΠΑ, για να δημιουργήσουν το μεγαλύτερο συγκρότημα παραγωγής χρυσού στον κόσμο. Για τον σκοπό αυτό, το μεταλλευτικό συγκρότημα μπορεί να υπερηφανεύεται γι’ αυτή την τεράστια παραγωγή, που αγγίζει σχεδόν το 3% της συνολικής παγκοσμίως. Υπάρχουν 7 διαφορετικά ορυχεία-τρύπες σε απόσταση μεταξύ τους λιγότερο από 3 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
2. Muruntau, Ουζμπεκιστάν – 2.990.020 ουγκιές (84,7 τόνοι)
Αλλο ένα ορυχείο που βρίσκεται σε μια τελείως ερημική έκταση και για αιώνες θεωρούνταν απολύτως άχρηστη από τις αυτοκρατορίες και τα βασίλεια που κατακτούσαν την περιοχή. Το Muruntau είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο μοναδικό ορυχείο στον κόσμο, με τεράστιο βάθος 600 μέτρα και μήκος που ξεπερνά τα 3 χιλιόμετρα. Οι εξορύξεις ξεκίνησαν το 1969 από την Navoi Mining and Metallurgy Combinat. Εκτοτε, αποτελεί την πλειονότητα της παραγωγής χρυσού του Ουζμπεκιστάν, φτάνοντας το 80% της συνολικής παραγωγής το 2023 και έχει εκτιμώμενο απόθεμα 71.400.000 ουγγιών (2024 τόνοι) χρυσού. Αυτό είναι αρκετό για περισσότερα από 20 χρόνια εξόρυξης με τον τρέχοντα ρυθμό.
3. Grasberg, Ινδονησία – 1.370.000 ουγκιές (38,8 τόνοι)
Μπορεί να παράγει λιγότερο από το μισό από το ορυχείο Muruntau, αλλά σε απόλυτους αριθμούς πρόκειται για ένα τεράστιο κοίτασμα, το μεγαλύτερο στην Ινδονησία. Tο Grasberg είναι ένα τεράστιο ορυχείο στην Ινδονησία που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1972. Ο χρυσός δεν είναι το μόνο μέταλλο που εξορύσσεται, καθώς διαθέτει επίσης μεγάλα αποθέματα χαλκού και αργύρου. Διοικείται από κοινοπραξία μεταξύ της αμερικανικής εταιρείας Freeport-McMoRan, της τοπικής κυβέρνησης της επαρχίας Παπούα και της κυβέρνησης της Ινδονησίας.
4. Ολυμπιάδα, Ρωσία – 1.184.068 ουγκιές (33,6 τόνοι)
Η Ολυμπιάδα είναι το μεγαλύτερο ορυχείο χρυσού στη Ρωσία. Βρίσκεται στην καρδιά της Σιβηρίας, στην διοικητική περιφέρεια Κρασνογιάρσκ και ανήκει στην Plyus, μια από τις 10 κορυφαίες εταιρείες εξόρυξης χρυσού στον κόσμο σε παραγωγή. Εκτός από το εισόδημα από χρυσό, το ορυχείο είναι επίσης μια σημαντική πηγή απασχόλησης στην περιοχή. Οι εργάτες που απασχολούνται, οι περισσότεροι ακόμα με τις παραδοσιακές συνθήκες της αξίνας και του φτυαριού (!), είναι σήμερα περισσότεροι από 3.200. Η εταιρεία έχει επιβεβαιώσει 46 εκατομμύρια ουγκιές, άρα μπορεί να λειτουργεί με τη σημερινή παραγωγή για τον επόμενο μισό αιώνα.
5. Pueblo Viejo, Δομινικανή Δημοκρατία – 814.000 ουγκιές (23 τόνοι)
Το Puble Viejo είναι ένα ανοιχτό ορυχείο χρυσού και αργύρου που βρίσκεται στην επαρχία Σάντσεζ Ραμίρεζ της Δομινικανής Δημοκρατίας. Ανοιξε το 2012 από μία θυγατρική της Barrick Gold Corporation και της Newmont Corporation, στην οποία ανήκουν επίσης τα ορυχεία χρυσού της Νεβάδα. Είναι το μεγαλύτερο ορυχείο χρυσού στη Λατινική Αμερική και η εταιρεία του ορυχείου αποτελεί, επίσης, τον μεγαλύτερο… φορολογούμενο στη Δομινικανή Δημοκρατία, αντιπροσωπεύοντας το 2% του ΑΕΠ της χώρας. Η λειτουργία του θα μπορεί να συνεχιστεί ως το 2041 με την τρέχουσα παραγωγή.
6. Kibali, Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό – 812.000 ουγκιές (23 τόνοι)
Μόλις με 2.000 ουγκιές λιγότερο από το Pueblo Viejo βρίσκεται το χρυσωρυχείο Kibali στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Είναι από τα μεγαλύτερα ορυχεία που λειτουργούν με συνδυαστικό σύστημα (ανοιχτός λάκκος και υπόγειο ορυχείο). Αυτό το μεταλλευτικό συγκρότημα είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Αφρική και άνοιξε το 2013 με κόστος ανάπτυξης 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα επόμενα χρόνια η ιδιοκτησία του άλλαξε πολλές φορές. Από το 2023 ιδιοκτήτης του ορυχείου είναι η Kibali Gold Mines, θυγατρική της Barrick Gold, και δύο άλλες εταιρείες εξόρυξης. Είναι από τις τρύπες που, σύμφωνα με την αργκό των χρυσοθήρων, ξεπέρασε τις προσδοκίες, αφού παράγει περισσότερο χρυσό από ό,τι αρχικά προβλεπόταν.
7. Cadia, Αυστραλία – 764.895 ουγκιές (21,7 τόνοι)
Η Αυστραλία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού στον κόσμο. Το ορυχείο Cadia βρίσκεται στην ομώνυμη κοιλάδα και άνοιξε επίσημα το 1998. Αυτός ο ρυθμός παραγωγής αναμένεται να συνεχιστεί για τουλάχιστον 5-10 ακόμη χρόνια σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις. Ανήκει εξ ολοκλήρου σε μία θυγατρική της Newcrest Mining Limited, της κορυφαίας εταιρείας εξόρυξης χρυσού της Αυστραλίας. Το συγκεκριμένο ορυχείο είναι ο μοναδικός εργοδότης σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων, οπότε παίζει κι έναν κοινωνικό ρόλο στην περιοχή.
8. Lihir, Παπούα Νέα Γουινέα – 737.082 ουγκιές (20,9 τόνοι)
Το ορυχείο Lihir, στο νησί Νιόλαμ της Παπούα Νέας Γουινέας, είναι ένα άλλο ορυχείο που ανήκει στην Newcrest Mining Limited της Αυστραλίας. Απασχολεί 4.500 άτομα, κάτι που αποτελεί σημαντική ώθηση για την τοπική οικονομία. Με τη βοήθεια ενός μεγάλου εκτιμώμενου αποθέματος 45 εκατομμυρίων ουγκιών χρυσού, το Lihir έχει πολλά περιθώρια ανάπτυξης. Οι εργασίες εξόρυξης άρχισαν εκεί τη δεκαετία του 1990, καθώς είχε ανακαλυφθεί χρυσός (σε πολύ μικρότερη, όμως, έκταση) και στα γειτονικά νησιά που αποτελούν την επαρχία της Νέας Βρετανίας.
9. Canadian Malartic, Καναδάς – 714.784 ουγκιές (20,3 τόνοι)
Αυτό είναι το μεγαλύτερο σε λειτουργία ορυχείο χρυσού στον Καναδά και έχει τεράστια ιστορία. Είναι το μοναδικό ορυχείο της πρώτης δεκάδας που λειτουργεί αδιάλειπτα για πάνω από έναν αιώνα, αφού άρχισε το 1923. Βεβαίως η παραγωγή των πρώτων χρόνων ήταν ασήμαντη και η καναδική κυβέρνηση θεωρεί το ορυχείο σχετικά «άθικτο». Αρχικά ξεκίνησε από την Osisko Mining και στη συνέχεια περιήλθε στην ιδιοκτησία των Yaman Gold and Agnico-Eagle Mines και πλέον ανήκει αποκλειστικά σ’ αυτήν.
10. Boddington, Αυστραλία – 696.000 ουγκιές (19,7 τόνοι)
Το Boddington είναι το δεύτερο ορυχείο της Αυστραλίας που περιέχεται στη δεκάδα. Βρίσκεται στη μικρή ομώνυμη πόλη της Δυτικής Αυστραλίας. Άνοιξε για πρώτη φορά ως κοινοπραξία το 1987, το ορυχείο λειτούργησε μέχρι το 2001, όταν οι γνωστοί πόροι μεταλλεύματος οξειδίου είχαν εξαντληθεί. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα ανακαλύφθηκε ένα τεράστιο νέο απόθεμα, το οποίο ξεκίνησε την κατασκευή ενός διευρυμένου ορυχείου. Οι νέες εργασίες ξεκίνησαν το 2009 και μέχρι τότε, η Newmont Goldcorp είχε αγοράσει μετοχές για να γίνει ο μοναδικός ιδιοκτήτης. Από την έναρξη λειτουργίας του, το ορυχείο παρήγαγε σταθερή ποσότητα χρυσού, που δεν έπεσε ποτέ κάτω από τις 650.000 ουγκιές το χρόνο.
Εξωτερική Φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image