Oλα όσα αξίζει να ξέρετε για τις απόλυτες οινικές πέρλες.
Το αριστούργημα του Μπορίς Βιάν “Ο αφρός των ημερών” είναι ένα μελαγχολικό διήγημα, όμως ο δικός μας αφρός των ημερών είναι συνυφασμένος με τη χαρά, το κέφι και τη γιορτή. Φυσικά αυτό ισχύει για όλα τα κρασιά που έχουν έντονη παρουσία CO2, όμως για τη Σαμπάνια ισχύει ακόμα περισσότερο. Γιατί αυτό το μοναδικό αφρώδες κρασί δεν προσφέρει μόνο την απόλυτη λάμψη, αλλά ταυτόχρονα είναι και μια ύψιστη οινική δημιουργία που δίκαια έχει μονίμως μια Reserved θέση στο πάνθεον των μεγάλων κρασιών του κόσμου. Ας γνωρίσουμε επομένως τα μυστικά της.
Σαμπάνια όπως λέμε Σαντορίνη…
Η Καμπανία είναι μια περιοχή στα δυτικά του Παρισιού, οπότε τα μόνα αφρώδη κρασιά που δικαιούνται να αποκαλούνται Σαμπάνιες είναι αυτά που παράγονται εκεί. Aλλωστε ένα κρασί αποκαλείται Σαντορίνη μόνο αν είναι από το νησί, έτσι δεν είναι; Βέβαια παρέα με το όνομα Champagne έρχεται και το μοναδικό terroir, κύρια χαρακτηριστικά του οποίου είναι το πολύ ψυχρό κλίμα και τα γεμάτα κιμωλία εδάφη. Αυτά είναι που δίνουν στη Σαμπάνια την πολυπλοκότητα και γευστική υπεροχή έναντι των υπολοίπων “ανήσυχων” κρασιών!
Ποικιλιακό τρίο
Το ερωτικό κλίμα που σχεδόν πάντα δημιουργεί μια καλή Σαμπάνια, αφετηρία έχει ένα βιτσιόζικο τρίγωνο ποικιλιών. Το ερυθρό Pinot Noir προσδίδει φρούτο και δομή σε μια Σαμπάνια, το επίσης κόκκινο Pinot Meunier απαλότητα, ενώ το λευκό Chardonnay λεπτότητα και φινέτσα. Oμως η Σαμπάνια χαρίζει και σόλο ή ντουέτο παραστάσεις, με τη φράση “Blanc de Blancs” να υποδηλώνει ένα κρασί από 100% Chardonnay και τη φράση “Blanc de Noirs” μια cuvee μόνο από ερυθρά σταφύλια. Για να ανακατέψουμε την τράπουλα ακόμη περισσότερο, οι περισσότερες κορυφαίες ετικέτες είναι ένα χαρμάνι Pinot Noir και Chardonnay…
Πού είναι η εσοδεία ωέω;
Εννέα στις δέκα φορές όσο κι να ψάχνετε δεν θα τη βρείτε στη φιάλη, αφού το 90% των κρασιών της περιοχής προέρχονται από blending διαφόρων εσοδειών. Αυτό δίνει στο κρασί πολυπλοκότητα, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζει και τη γευστική ομοιομορφία από φιάλη σε φιάλη. Eτσι, αν καταλήξετε στην αγαπημένη σας non vintage Σαμπάνια θα είστε σίγουροι ότι και κάθε επόμενη φιάλη θα έχει την ίδια γεύση. Αν πάντως θέλετε να προσεγγίσετε το θέμα με τον πιο γνώριμο τρόπο των κρασιών εσοδείας προετοιμαστείτε για μικρές διαφορές στο ποτήρι από χρονιά σε χρονιά λόγω των διαφορετικών συνθηκών που επικράτησαν. Μην αναζητήσετε ωστόσο κρασιά από το ’22, το ’21 ή το ’20. Οι χρονολογημένες Σαμπάνιες κυκλοφορούν τουλάχιστον 3 χρόνια μετά τον τρύγο!
Παίζουν και γλυκές;
Οι Σαμπάνιες είναι από τα πλέον ξηρά κρασιά στον κόσμο, οπότε το καλύτερο που μπορείτε να καταφέρετε είναι να φέρετε στο ποτήρι μια Demi Sec. Μην νομίζετε όμως ότι θα βρεθείτε μπροστά με μια ημίξηρη γεύση όπως υπόσχεται η ετικέτα. Απλά η Σαμπάνια σας θα έχει λίγο πιο στρόγγυλη και μαλακή αίσθηση σε σχέση με την πλέον διαδεδομένη κατηγορία Brut. Αν πάλι θέλετε κόντρα ξύρισμα αναζητήστε την πιο “απάνθρωπη” κατηγορία Extra Brut…
Λευκή ή ροζέ;
Παρόλο που συνήθως περιλαμβάνει περισσότερα κόκκινα παρά λευκά σταφύλια, μια λευκή Σαμπάνια παράγεται μόνο με ευγενική πίεσή τους και έτσι η φλούδα δεν προλαβαίνει να βάψει τον μούστο. Συνήθως οι λευκές ετικέτες είναι πιο έντονες αρωματικά και πιο απαλές γευστικά.
Από την άλλη οι ροζέ είτε προέρχονται από μούστο που έχει μείνει για κάποια ώρα με τα φλούδια και έχει χρωματιστεί είτε –συνηθέστερα- από μίξη κόκκινου με λευκού κρασιού, μέθοδος που πλέον σπάνια εφαρμόζεται στα ήσυχα ροζέ. Αναμφισβήτητα πιο χλιδάτες και ερωτικές, οι ροζέ ετικέτες είναι λιγότερο έντονες αρωματικά και πιο άγριες γευστικά. Εγώ πάντως σας προειδοποίησα!
Τι αγοράζω με περισσότερα χρήματα;
Οσο ανεβαίνουμε στην γκάμα ενός παραγωγού τόσο καλύτερες χρονιές συμμετέχουν στο blend. Επιπρόσθετα οι κορυφαίες ετικέτες που ονομάζονται prestige cuvee παράγονται από πρώτη ύλη των καλύτερων χωριών που είναι χαρακτηρισμένα ως Grand Cru ή 1er Cru. Τέλος τα κρασιά παραμένουν για μεγαλύτερα διαστήματα με τις οινολάσπες που δημιουργούνται κατά τη δεύτερη ζύμωση που λαμβάνει χώρα στη φιάλη, με αποτέλεσμα να αποκτούν περισσότερη πολυπλοκότητα, μπισκοτένια διάσταση και βελούδινη γεύση. Ετσι ενώ οι πιο νέες Σαμπάνιες κάνουν για έναν χρόνο παρέα μαζί τους, η σχέση σε σπουδαίες cuvee μπορεί να φτάσει τη δεκαετία. Πάντως μην ανησυχείτε. Δεν υπάρχουν καλές και κακές Σαμπάνιες αλλά μόνο καλές και καλύτερες!
Πώς;
Η θεωρία θέλει τις Σαμπάνιες να σερβίρονται κρύες (8-10ºC) και σε ψηλόλιγνα ποτήρια που ονομάζονται flute. Καμία αντίρρηση για το πρώτο, όμως αυτός ο τύπος ποτηριού δεν επιτρέπει στα μεγάλα αυτά κρασιά να εκφράσουν την αρωματική πολυπλοκότητά τους. Αν επομένως θέλετε να απολαύσετε μια Σαμπάνια στα καλύτερά της, αλλά και να φανείτε ψαγμένοι, σερβίρετε σε μια τουλίπα για λευκό κρασί. Οσοι βέβαια δεν ανοίγουν Σαμπάνιες μόνο στις γιορτές, αξίζει να επενδύσουν σε ένα μοντέρνο flute (σαν της φωτογραφίας) που αναδεικνύει το αρωματικό μπουκέτο, ενώ παράλληλα μας επιτρέπει να θαυμάσουμε το παιχνίδι των λεπτών φυσαλίδων.
Με τι;
Εύκολη απάντηση! Με ερωτική παρέα πριν και μετά το κρεβάτι! Εξαιρετική πάντως και με φιλική παρέα, είτε σαν απεριτίφ είτε και σαν συνοδός φίνων πιάτων. Στην πρώτη περίπτωση επιλέξετε μια Σαμπάνια ελαφριού στυλ, ενώ στη δεύτερη μια πιο ώριμη, μεστή και πλούσια σε αρώματα μπισκότων και ψωμιού. Αποφύγετε όμως πιάτα που να έχουν γλυκά στοιχεία, γιατί το κρασί θα σας φανεί υπερβολικά επιθετικό μαζί τους. Το ίδιο ισχύει και για κάθε είδους επιδόρπια, τα οποία μισούν την οξύτητα της Σαμπάνιας. Αλλωστε γι’ αυτό οι περισσότεροι γάμοι πάνε κατά διαόλου· γιατί ξεκινούν με γαμήλια τούρτα και Σαμπάνια!