Κάποτε με το tattoo δήλωνε κάποιος ναυτικός, μηχανόβιος ή πρώην φυλακισμένος. Σήμερα η δερματοστιξία έχει γίνει μέχρι και εργαλείο marketing.
Tα τατουάζ δίνουν μια διαφορετική οπτική στο ανθρώπινο σώμα, αυτό του “προσωπικού καμβά” που γεμίζει με συνθήματα, εικόνες και σύμβολα που συνδέονται με τον πυρήνα της ύπαρξης αυτού που τα φέρει. Η δερματοστιξία δεν αφήνει πλέον κανένα κοινωνικό στίγμα.
Ο πρώην παρουσιαστής του μουσικού καναλιού MTV, Steve Blame, είπε για την πορεία των τατουάζ στη μουσική αλλά και την ποπ κουλτούρα γενικότερα: “Τα τατουάζ σε μουσικούς μπορεί να είναι πιο διαδεδομένα σήμερα, αλλά ήταν καλλιτέχνες όπως η Janis Joplin και ο Jim Morrison τη δεκαετία του 1970, που με το μελάνι στο δέρμα τους, άρχισαν να αλλάζουν την κοινή γνώμη. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν σύμβολο που συνδέεται μόνο άτομα που συχνά παρουσιάζονταν ως ύποπτοι χαρακτήρες στις ταινίες, είχε ξεκινήσει το ταξίδι του στο mainstream”.
Στη δεκαετία του 1980, με την έλευση της μαζικής κατανάλωσης και του μουσικού βίντεο στο MTV, οι καλλιτέχνες μπόρεσαν να ενισχύσουν την επαναστατικότητα και την ατομική ετερότητά τους δείχνοντας τα τατουάζ τους, προσθέτοντας ένα άλλο επίπεδο έκφρασης και οπτικό βάθος στο μέσο. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, ένα τατουάζ αντιπροσώπευε ακόμα μια οργή σε ό,τι ήταν κατά τα άλλα αρκετά mainstream. Φιγούρες όπως ο ποδοσφαιριστής Ντέιβιντ Μπέκαμ, ο οποίος έχει πάνω από 40 τατουάζ στο σώμα μου, διεύρυνε την αποδοχή του τατουάζ στον κόσμο των γηπέδων. Κατά ειρωνικό τρόπο σήμερα, το τατουάζ δεν μπορεί να ειπωθεί ότι υπογραμμίζει πάντα το παλιό “τροπάριο” του καλλιτέχνη ως επαναστάτη, αλλά αντίθετα έχει γίνει ένας “μελανωμένος” οδηγός στον πυρήνα της ατομικότητάς του.
“4eva” όπως και τα tattoos
Επισκεφτήκαμε το studio Τattoo “4eva” του Νίκου Πετροπουλέα. Ο ίδιος επιβεβαιώνει: “Eχει αλλάξει η κουλτούρα των τατουάζ σε σχέση με το παρελθόν, αλλά και μένει η ίδια. Αυτό που άλλαξε την κουλτούρα και τα έκανε μαζικά ήταν η τεχνογνωσία των μηχανημάτων. Ξαφνικά εμφανίστηκαν στο εμπόριο μηχανάκια τα οποία δεν υπήρχαν πριν.
Το 2000 ο wannabe tattoo artist έπρεπε να ταξιδέψει στο εξωτερικό για να αγοράσει το μηχανάκι. Mέχρι τότε τις βελόνες τις έφτιαχναν μόνοι τους το τελευταίο βράδυ πριν το ραντεβού. Ένα-ένα με κολλητήρι ένωναν τα βελονάκια. Κι αυτή η διαδικασία κρατούσε την παραγωγή σε χαμηλό επίπεδο. Μέχρι το 2000 είχαμε 5 χρώματα, μετά αποκτήσαμε όλη τη γκάμα. Η τεχνολογία μπήκε μαζικά και με τον ίδιο τρόπο μπήκε και ο κόσμος. Πριν το μονοπώλιο στην Αθήνα το είχε ο Τζίμης γιατί του είχε φέρει ένας φίλος μηχανάκι από το εξωτερικό, με δύο-τρία ταξίδια στο εξωτερικό είχε από το 1987 το μονοπώλιο στην Αθήνα. Με την τεχνολογία όμως χάθηκε το craftmanship της δουλειάς”. Aυτός είναι ο ένας λόγος που έγιναν μαζικά τα tattoos.
O άλλος λόγος εξηγείται από τον ίδιο τον ιδρυτή του 4eva tattoo studio: “Από τη στιγμή που ο Μπέκαμ και ο Μέσι πέρασαν στα media τα τατουάζ αυξήθηκε και η ζήτησή τους. Μέχρι ένα βαθμό έχει γίνει εργαλείο marketing. Στο εξωτερικό τώρα πλέον πάει ολόκληρη η οικογένεια για tattoo. Όταν είχα κάνει tattoo πριν 40 χρόνια η πρώτη ερώτηση ήταν αν έχω κάνει ναύτης ή αν είχα βρεθεί σε φυλακή. Τώρα έγινε mainstream. Αν και ακόμα για κάποιους είναι στίγμα. Δεν μπορείς ακόμα να εργαστείς σε τράπεζα με τατουάζ στα δάχτυλα. Κάποια επαγγέλματα δεν μπορείς να τα κάνεις αν και με τον καιρό εξαλείφεται αυτό”.
Τάσεις χαραγμένες στο δέρμα
Όπως στη ζωή έτσι και στον κόσμο των tattoos δεν αρκεί το εξώφυλλο αλλά πρέπει να υπάρχει και περιεχόμενο σε αυτόν που κάνει το τατουάζ. Να έχει με λίγα λόγια, μια προσωπικότητα που να το υποστηρίζει. “Πολλοί μπορούν να φορέσουν Armani αλλά λίγοι μπορούν να το υποστηρίξουν. Το ίδιο συμβαίνει με τα τατουάζ. Ο εσωτερικός κόσμος σου θα βγει. Μπορεί να κάνεις δύο τατουάζ και να “μιλάνε” για σένα πολύ περισσότερο από κάποιον που είναι καλυμμένος με tattoo” μας λέει ο Νίκος Πετροπουλέας -ο ίδιος έκανε animation μέχρι το 2010. Eίχε το δικό του στούντιο, Biribiri, στο οποίο πραγματοποιούσε εργασίες στον χώρο της διαφήμισης, των video-clip και των ταινιών μικρού μήκους, internet games κλπ. Με την κρίση όμως, άλλαξε επάγγελμα. Ο ίδιος μας είπε: “H χρησιμότητα του animation στο τατουάζ είναι μεγάλη γιατί στη διαφήμιση, όπως κι εδώ, μπορώ να πείσω πολύ δύσκολους πελάτες οπότε έπρεπε να κάνω το ίδιο και με τους πελάτες του τατουάζ. Η εμπειρία έκανε τα πράγματα να πηγαίνουν πιο γρήγορα και αποτελεσματικά”.
Τα τρία κυριότερα ρεύματα τατουάζ που υπάρχουν τα 20-30 χρόνια είναι το old school πρώτον, το black work που υπάρχουν τα τελευταία 50 χρόνια και τα “ρεαλιστικά” τα τελευταία 20 χρόνια. Σε επίπεδο στυλ αυτό που παίζει πολύ ως σχέδιο τατουάζ είναι το γεωμετρικό και λίγο αφηρημένο, όπως επίσης και το -λίγο φευγαλέο- tribal, αλλά και το anime style που αφορά χαρακτήρες και καταστάσεις από anime ταινίες και comic από την Ιαπωνία που αποτελεί και την αγαπημένη μου κατηγορία σχεδίων κι έχει πάρει πλέον μια μόνιμη θέση στην αγορά”.
Και συμπληρώνει αναφερόμενος στα σχέδια ή σε λέξεις που χάραξε σε πελάτες του και δεν ξέχασε ποτέ: “Η λέξη ή η εικόνα σε tattoo που δεν θα ξεχάσω ποτέ είναι ακατάλληλη και περιέγραφε την σεξουαλική όρεξη κάποιων κοριτσιών που την είχαν κάνει τατουάζ. Ένα παλληκάρι είχε χαράξει τη λέξη “damage” στο μέτωπο του. Στα τατουάζ προσπαθούμε να αποτυπώσουμε τον εαυτό μας, την ιστορία και τη ζωή μας. Ήταν πολύ δυνατή η στιγμή που σχεδίαζα αυτή τη λέξη στο μέτωπο του συνειδητοποιώντας ότι θα μεταφέρει αυτό το μήνυμα για πάντα. Παρότι δεν με βρίσκει πολύ σύμφωνο, βρίσκει την ταυτότητα και τις επιλογές του καθένα. Το βρήκα λίγο βαρύ ως επιλογή και μου έχει μείνει στη μνήμη μου. Ως σχέδιο μού έχουν μείνει τα πολύ σόκιν στο μυαλό, αλλά πέρα απ’ αυτά κάποιες “πλάτες” και “μανίκια” που έχω κάνει από γιαπωνέζικες ταινίες και anime μου έχουν μείνει πολύ. Θυμάμαι πιο έντονα αυτά που έχουν σχέση με τα comics το προηγούμενο αντικείμενο ενασχόλησής μου”.
Eξωτερική Φωτογραφία: @leomessi/Instagram, @davidbeckham/Instagram