Πώς να αντιμετωπίσεις έναν τοξικό ναρκισσιστή

Το grey rock είναι μια στρατηγική για την αντιμετώπιση των ναρκισσιστικών συμπεριφορών και ουσιαστικά περιλαμβάνει ενέργειες όπως η ελάχιστη συμμετοχή, η αποφυγή αντίδρασης και εμπλοκής στην προσπάθεια του άλλου να χειραγωγήσει ή να δημιουργήσει μια τοξική κατάσταση. Μια συμπεριφορά δηλαδή που είναι τόσο ακλόνητη όσο ένας γκρίζος βράχος.

Τι είναι ο ναρκισσισμός;
Ο ναρκισσισμός αποτελεί αναγνωρισμένη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την υπερβολική επικέντρωση ενός ατόμου στον εαυτό του, τις ικανότητές του, την εξουσία που κατέχει και το κύρος του, καθώς και την ανάγκη να επιβεβαιωθεί ή να απολαύσει τον θαυμασμό των άλλων.
Συχνά ο όρος «ναρκισσισμός» απλοϊκά συγχέεται με την ισχυρή αυτοπεποίθηση αλλά στην πραγματικότητα η κλίμακά του ξεκινά από το υγιές ‘’εγώ’’ έως την παθολογική μεγαλοπρέπεια. Ο ναρκισσισμός γίνεται παθογενής όταν οι εγωκεντρικοί άνθρωποι υποφέρουν εάν δεν ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για επιβεβαίωση. Η διεκδίκηση της προσοχής είναι τόσο σημαντική για έναν ναρκισσιστή που συχνά κάνει ό,τι χρειάζεται για να την αποσπάσει -από θυμό, απειλές, υποτιμητικά σχόλια ή και θυματοποίηση.

Πώς μπορεί να βλάψει ο ναρκισσισμός
Αν και το ιδανικό σενάριο είναι η αποσύνδεση των ναρκισσιστών από τη ζωή μας, μερικές φορές δεν είναι τόσο εύκολο. Κάποιοι παραμένουν για χρόνια με έναν ναρκισσιστή, μπορεί να κάνουν παιδιά μαζί του, να συνεργάζονται επαγγελματικά ή να έχουν άλλους δεσμούς, όπως το στενό οικογενειακό περιβάλλον επομένως να είναι αναπόφευκτη η επαφή μαζί τους.
Η λογική στην οποία βασίζεται η μέθοδος είναι ότι τα χειριστικά και ναρκισσιστικά άτομα τρέφονται από την ανταπόκριση και το δράμα. Κάτω από αυτό το σκεπτικό αναπτύχθηκε κι η τεχνική του grey rock. Όταν ένα άτομο απέχει από το να δείξει οποιαδήποτε συναισθηματική αντίδραση, στερεί από τον ναρκισσιστή τη δυνατότητα να κλιμακώσει μια κατάσταση.

Η μέθοδος greyrock συχνά περιλαμβάνει συμπεριφορές όπως:
-Απαντήσεις χωρίς σαφείς κινήσεις
-Μη δεσμευτικές φράσεις και απαντήσεις
-Αποφυγή οπτικής επαφής
-Συνοπτικές απαντήσεις και χωρίς διευκρινίσεις, σε άμεσες ερωτήσεις
-Έξοδο από τις αλληλεπιδράσεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα και με ασφάλεια

Πότε μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει την τεχνική του greyrock;
Η τεχνική μπορεί προσωρινά να φανεί χρήσιμη και να βοηθήσει κάποιον να αποφύγει την καταχρηστική συμπεριφορά σε σχέσεις όπως:
-Με δύσκολους συναδέλφους που προσπαθούν συχνά να δημιουργούν καβγάδες ή δράματα στο χώρο εργασίας
-Με χειριστικά αδέρφια, πιεστικούς γονείς, πεθερικά ή άλλα μέλη της οικογένειας ή συγγενείς
-Με συγκάτοικους που ασκούν ελεγκτική ή χειριστική συμπεριφορά
Η προσέγγιση που χρησιμοποιεί ένα άτομο μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την κατάσταση και τη σχέση. Για παράδειγμα, ένα άτομο που γνωρίζει ότι ο πατέρας του ψάχνει ευκαιρία να τονίσει μία δυσκολία ή μία ατέλεια μπορεί να αποφύγει με επιμονή να αφήσει τη συζήτηση να φτάσει εκεί.

Κι όταν η μέθοδος δεν λειτουργεί;
Δεν είναι η μόνη μέθοδος αντιμετώπισης συναισθηματικής ή ψυχολογικής κακοποίησης. Ένα άτομο μπορεί να δοκιμάσει άλλες τεχνικές, όπως:
-Συναισθηματική αυτοφροντίδα
-Θετική αυτο-ομιλία και αυτοσυμπόνια
-Δημιουργία ενός ήσυχου χώρου όπου θα αισθάνεται ασφαλής
-Περνώντας χρόνο με υποστηρικτικούς, αγαπημένους ανθρώπους
-Αναζητώντας βοήθεια από ειδικό
Η ύπαρξη ενός δικτύου υποστήριξης που αποτελείται από ανθρώπους που εμπιστευόμαστε και ειδικούς μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο με πολλούς τρόπους αφού μπορεί να δημιουργήσει ασφάλεια, να αναγνωρίσει τα συναισθήματα και τις εμπειρίες του ατόμου και να δώσει μια συναισθηματική διέξοδο.

Πώς αντιδρούν οι ναρκισσιστές;
Οι άνθρωποι που έχουν τοξικές ή ναρκισσιστικές τάσεις, εάν οι τακτικές τους δεν λειτουργούν, αντιδρούν απότομα, με πείσμα και συχνά με επιθετικότητα. Όσο δεν υπάρχει ανταπόκριση στις προσπάθειές τους να τραβήξουν την προσοχή, μπορεί να αισθάνονται εκτεθειμένοι ή ηττημένοι και μπορεί είτε να γίνουν περισσότερο έντονοι ή να τραπούν σε φυγή ή ακόμα και να υποδυθούν το θύμα. Η πιο ακραία αντίδραση είναι να καταφύγουν σε λεκτική χειραγώγηση με σκοπό να προκαλέσουν πόνο και να τρομοκρατήσουν.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της μεθόδου;
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η συγκεκριμένη μέθοδος δεν είναι μακροπρόθεσμη λύση.
Όσον αφορά τα μειονεκτήματα, το πρώτο και ίσως πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάται κανείς είναι ότι σε μερικές καταστάσεις η αδιαφορία μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Η έλλειψη ανταπόκρισης μπορεί να γίνει αιτία για προσβολές και στη συνέχεια να οδηγήσει σε κλιμακούμενη λεκτική ή και σωματική κακοποίηση.

Πότε να αποφύγετε τη μέθοδο το grey rock
Υπάρχουν πολλά σενάρια που πρέπει να αποφύγει κάποιος τη μέθοδο, όπως για παράδειγμα, αν το νεύμα, η ελαχιστοποιήση της επαφής και των απαντήσεων επιδεινώνουν την κατάσταση. Επίσης, όταν υπάρχει έντονη ψυχική, σωματική, σεξουαλική και λεκτική κακοποίηση. Εάν εσείς ή κάποιος άλλος διατρέχετε άμεσο κίνδυνο, επικοινωνήστε με την Άμεση Δράση ή το 15900.
Η καλύτερη δυνατή επιλογή είναι η εξατομικευμένη υποστήριξη και καθοδήγηση. Ένας ασφαλής χώρος όπου όποιος έχει δεχτεί ή δέχεται ναρκισσιστική συμπεριφορά θα επεξεργαστεί τις εμπειρίες του και θα πάρει τα σωστά εργαλεία, προοπτικές και συμβουλές για να τη διαχειριστεί, οργανώνοντας με ασφάλεια τα επόμενα βήματά του. Η συνεργασία με έναν ειδικό οδηγεί στα επόμενα καλύτερα επόμενα βήματα και στην υποστήριξη για τις αποφάσεις που χρειάζονται.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image