Ο Ολλανδός καλλιτέχνης Berndnaut Smilde δημιουργεί σύννεφα σε εσωτερικούς χώρους που διαρκούν μόλις 10 δευτερόλεπτα – όσο χρειάζεται κάποιος για να τα φωτογραφήσει.
Tα μικρά αφράτα σύννεφα που δημιουργεί ο Ολλανδός καλλιτέχνης Βerndnaut Smilde μπορεί να μην είναι πολύχρωμα σαν των Orb, έχουν όμως το στοιχείο του μαγικού και του μεταφυσικού. Σύννεφα εσωτερικού χώρου που εμφανίζονται σε μουσεία, ορυχεία, οινοποιεία και καθεδρικούς ναούς, και διαρκούν ελάχιστα για να μας υπενθυμίσουν κάτι που συνήθως ξεχνάμε – ότι τα σύννεφα που βλέπουμε στον ουρανό, εκτός από άπιαστα, είναι και πρόσκαιρα.
Θέλοντας να γιορτάσουν το εφήμερο, οι εγκαταστάσεις του Smilde διαρκούν μόνο μερικές στιγμές και μετά διαλύονται. Κατά την σύντομη διάρκεια ζωής τους, τα παροδικά έργα του φωτογραφίζονται για την σειρά Nimbus, μια συλλογή αιθέριων φωτογραφιών που συγκεντρώνει αυτά τα «μετεωρολογικά φαντάσματα», όπως τα έχουν αποκαλέσει.
Η παραγωγή του σύννεφου
Mε υλικά εργασίας το νερό και τους υδρατμούς, τα σύννεφα του Smilde εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη θερμοκρασία ενός χώρου. Το ιδανικό περιβάλλον πρέπει να είναι υγρό, κρύο και με μικρή κυκλοφορία αέρα. Χρησιμοποιώντας έναν ψεκαστήρα νερού, ο Smilde δημιουργεί ένα τείχος υγρασίας. Στη συνέχεια, με μια συσκευή παράγει τεχνητή ομίχλη, προσέχοντας τα έργα του να μην ξεπερνούν τα δύο μέτρα, ώστε τα σύννεφα να είναι μικρά, πυκνά και μην εξατμιστούν πολύ γρήγορα. «Μου αρέσει πολύ τα σύννεφα μου να είναι συγκεντρωμένα, με πολλή υφή», εξηγεί ο καλλιτέχνης.
Χρειάζονται έως και εκατό δοκιμές μέχρι να πετύχει το τέλειο σύννεφο, ενώ για την αποτύπωσή του συνεργάζεται με φωτογράφους που ειδικεύονται στην αρχιτεκτονική. Εχει προηγηθεί η αναζήτηση του χώρου – στον καλλιτέχνη αρέσουν εκείνοι που έχουν σκοτεινά, τραχιά και φθαρμένα στοιχεία ώστε να έρχονται σε αντίθεση με την λευκότητα και την απαλότητα των σύννεφων.
«Τα σύννεφα δεν είναι ανθεκτικά και καταρρέουν τη στιγμή που μεγαλώνουν. Το έργο αποτυπώνεται σε μια φωτογραφία που λειτουργεί ως ντοκουμέντο για κάτι που έγινε σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία και τώρα έχει περάσει. Κατά κάποιο τρόπο ξαναζούμε τη στιγμή στο μυαλό μας, κάνοντας το σύννεφο πιο σημαντικό στην απουσία του παρά στην παρουσία του. Οι εμφανίσεις τους δημιουργούν φαντασιώσεις, επιθυμίες και αναμνήσεις. Με ενδιαφέρει η ιδέα ενός σύννεφου μέσα σε έναν χώρο και οι πολιτιστικές αναφορές γύρω από αυτές τις εικόνες. Περιέχουν ρομαντικές ιδέες, και αντιπροσωπεύουν τόσο το μεγαλειώδες και το ιδανικό όσο και το φθαρτό» είχε πει σε παλιότερη συνέντευξή του ο καλλιτέχνης.
Ενας κυνηγός φυσικών φαινομένων
Γεννημένος το 1978 στο Groningen, ο Smilde σπούδασε καλές τέχνες στο Frank Mohr Institute και σήμερα ζει και εργάζεται στο Αμστερνταμ. Στο έργο του, που αποτελείται από γλυπτά, εγκαταστάσεις και φωτογραφίες, επιδιώκει να κυνηγήσει τα φυσικά φαινόμενα: εκτός από την διάσημη σειρά Nimbus με τα σύννεφα – μινιατούρες (το Time είχε γράψει ότι συνδυάζουν τον σουρεαλισμό του Magritte με την κλασική ομορφιά των “old masters”, υπενθυμίζοντας μας παράλληλα την παροδικότητα της τέχνης και της φύσης), ένα άλλο αξιοσημείωτο project είναι το Breaking Light (2015). O καλλιτέχνης κατασκεύασε ένα πρίσμα για τη διάθλαση του φωτός και την προβολή ενός ουράνιου τόξου στο τοπίο. Το έργο αυτό με τα φασματικά χρώματα παρουσιάστηκε σε διάφορες τοποθεσίες, όπως το Κολοράντο και το Σάο Πάολο. Το ενδιαφέρον του καλλιτεχνικού κόσμου τράβηξε και το Cumulus (2011-2015): πρόκειται για μια σειρά από μικρά αρχιτεκτονικά γλυπτά τα οποία έχουν μια οροφή από Aerogel – υλικό που είναι γνωστό και ως «παγωμένος καπνός» και είναι το ελαφρύτερο στερεό καθώς αποτελείται κατά 99,8% από αέρα. Το 2017, κυκλοφόρησε και η μονογραφία του Builded Remnants από τις εκδόσεις Damiani.
Στην περσινή ατομική του έκθεση στην γκαλερί Ronchini στο Λονδίνο, παρουσίασε γλυπτά, installation με νέον καθώς και τα έργα video art Νimbus Atlas (2015-2016)∙ πρόκειται για μια σειρά slow motion βίντεο που απεικονίζουν αυτοδημιούργητα σύννεφα που αναδύονται και να αποσυντίθενται σε ένα κενό. Φέτος, συμμετέχει στην ομαδική έκθεση Into the Light στο Μuseum Krona στην ολλανδική πόλη Uden μαζί με τον Olafur Eliasson, και παρουσιάζει την ατομική έκθεση Sublimation στη γκαλερί Space Mijo στη Νότιο Κορέα.
Τα σύννεφα του εφευρετικού Berndnaut Smilde δεν σταμάτησαν ποτέ να μαγεύουν τον κόσμο. Οπως γράφει και η Paula van den Bosch, επιμελήτρια σύγχρονης τέχνης στο Bonnefantenmuseum του Mάαστριχτ, «το χειροποίητο σύννεφο του Smilde είναι απλά απίστευτα φωτογενές. Είναι σχεδόν αδύνατο να πάρεις τα μάτια σου από την εικόνα αυτού του μαγικά φωτισμένου, χνουδωτού σύννεφου, που φαίνεται σαν να βρέθηκε σε λάθος βιότοπο».
Credit-website: https://www.berndnaut.nl/