Οι Oλυμπιακές νίκες δεν προσφέρουν το ίδιο στους κατόχους τους. Οι υψηλότερες αμοιβές είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού πλούτου και ανάγκης.
Όσο πλησιάζει το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων, τα φώτα ξεκινούν να αργοσβήνουν, ο κουρνιαχτός της δόξας κατακάθεται, οι γύροι του θριάμβου ολοκληρώνονται, η αποθέωση στα social media αντικαθίσταται από άλλα θέματα στο timeline, τόσο περισσότερο το μυαλό κατευθύνεται σ’ αυτό που αποκαλούμε «υλικά ανταλλάγματα». Αυτά που θα απολαύσουν οι αθλητές, οι οποίοι ανέβηκαν στο βάθρο και κρέμασαν ένα μετάλλιο στο στήθος τους.
Έτσι γινόταν πάντα. Ακόμα και στην αρχαιότητα, οι Ολυμπιονίκες ναι μεν «αμείβονταν» με ένα στεφάνι ελιάς στην Ολυμπία, ωστόσο όταν γυρνούσαν στην πόλη τους ζούσαν αρχοντικά ακόμα και το υπόλοιπο της ζωής τους, χωρίς να χρειαστεί να κάνουν οτιδήποτε άλλο. Πόσο αρχοντικά; Υπήρχαν διαβαθμίσεις, βέβαια. Οι οποίες δεν είχαν να κάνουν μόνο με το πόσο πλούσια ήταν η πόλη καταγωγής του Ολυμπιονίκη, αλλά και το πόσο ήθελε να «εκμεταλλευτεί» την Oλυμπιακή νίκη, συνήθως για λόγους που δεν έχουν σχέση με τον αθλητισμό. Έτσι και σήμερα. Οι Oλυμπιακές νίκες, τα χρυσά μετάλλια, δεν προσφέρουν το ίδιο στους κατόχους τους. Υπάρχουν τεράστιες διαφορές, κι όπως θα διαπιστώσετε, οι υψηλότερες είναι ακριβώς το αποτέλεσμα αυτού του συνδυασμού: Πλούτου και ανάγκης.
Μικρότερο κίνητρο, λιγότερη αμοιβή
Οι εποχές του Ψυχρού Πολέμου, που ο κόσμος άθροιζε τα μετάλλια σε «καπιταλιστικά» και «κομουνιστικά», άρα αποδείκνυαν και την αθλητική ανωτερότητα, έχουν περάσει προ πολλού. Το κίνητρο της επένδυσης είναι χαμηλότερο.
Για τους Αμερικανούς αθλητές και αθλήτριες που καταφέρνουν να κατακτήσουν ένα μετάλλιο, η έξτρα αμοιβή είναι 34.322 ευρώ (37.500 δολάρια). Δεν είναι λίγα, αλλά απέχουν πολύ από το «φτιάχνεις τη ζωή σου», που συμβαίνει αλλού. Υπάρχουν, βέβαια, και χειρότερα: Στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν προβλέπεται η παραμικρή αμοιβή, ακόμα και για χρυσούς Ολυμπιονίκες. Όλα επαφίενται στην καλή θέληση των ιδιωτών χορηγών. Στην Κίνα, επίσης, το κράτος δεν ανακοινώνει ποτέ τα προνόμια των χρυσών Ολυμπιονικών, αν και υπονοεί ότι υπάρχουν και είναι υψηλά.
Οι διοργανωτές Γάλλοι προσφέρουν 80.000 ευρώ για κάθε χρυσό μετάλλιο, οι Καναδοί και οι Αυστραλοί 18.310 ευρώ (20.000 δολάρια), οι Γερμανοί 20.000 ευρώ και η Ελλάδα 90.000 ευρώ, μαζί με μια θέση έφεδρου ανθυπολοχαγού στις ένοπλες δυνάμεις και την απευθείας εισαγωγή σε οποιοδήποτε ΑΕΙ ή ΤΕΙ επιθυμεί ο Ολυμπιονίκης.
Στην Πολωνία είναι πιο γαλαντόμοι: Εκτός από την αμοιβή σε χρήμα των 250.000 ζλότι (περίπου 57.860 ευρώ) ο χρυσός Ολυμπιονίκης γίνεται αμέσως ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος δύο δωματίων, ενός διαμαντιού και ενός voucher που του επιτρέπει να κάνει διακοπές οπουδήποτε στη χώρα για δέκα χρόνια.
Απαλλαγή από το στρατό στο νότο, ψυγεία στο βορρά
Στη Νότια Κορέα οι αμοιβές είναι συνδυαστικές: Η αυτοκινητοβιομηχανία Hyundai δίνει σε κάθε χρυσό Ολυμπιονίκη από ένα αυτοκίνητο. Το κράτος απαλλάσσει τους άνδρες Ολυμπιονίκες από τη στρατιωτική θητεία, κάτι που οι περισσότεροι νέοι θεωρούν έναν σημαντικό 18μηνο βραχνά στη ζωή τους. Η θητεία στις ένοπλες δυνάμεις της Νότιας Κορέας περιλαμβάνει υποχρεωτικά παραμονή μηνών στην «καυτή» συνοριακή περιοχή με τη Βόρεια Κορέα και δεν γίνεται καμία εξαίρεση. Στο βορρά της χερσονήσου, το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν έχει ήδη ενημερώσει ότι οι χρυσοί Ολυμπιονίκες θα αμειφθούν με «πολυτελή διαμερίσματα, αυτοκίνητα και ψυγεία». Με αυτή τη σειρά.
Από τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες που, φαινομενικά, δεν εκμεταλλεύονται τα μετάλλια για να αποδείξουν κάτι, η πιο γαλαντόμα είναι αναμφισβήτητα η Ιταλία. Η Ιταλική Ολυμπιακή Επιτροπή (COI) ανακοίνωσε αμοιβή 300.000 ευρώ για κάθε χρυσό μετάλλιο αθλητή της στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σύμφωνα δε με τα αποτελέσματα και τον τελικό πίνακα μεταλλίων, είναι το κράτος που θα «ξηλωθεί» περισσότερο απ’ όλα, καθώς σε άλλα κράτη υπάρχουν οπωσδήποτε μεγαλύτερες αμοιβές, αλλά πολύ λιγότεροι τοπ αθλητές και αθλήτριες.
H (μάλλον απρόσμενη) νίκη του Μαροκινού δρομέα Σουφιάν Ελ Μπακαλί στα 3.000 μέτρα στιπλ των Ολυμπιακών Αγώνων θα τον κάνει πλουσιότερο κατά 3.338.000 ντιρχάμ, δηλαδή περίπου 314.000 ευρώ. Το Μαρόκο είναι, επίσης απρόσμενα, το μοναδικό κράτος του αραβικού κόσμου που δίνει τόσο μεγάλες αμοιβές. Θα περίμενε κανείς από τα εμιράτα του Κόλπου να χρυσώνουν τους Ολυμπιονίκες τους με αστρονομικά ποσά, κι αυτό όντως ισχύει, αλλά είναι μέρος μιας γενικότερης συμφωνίας.
Κράτη όπως το Μπαχρέιν και το Κατάρ, που έχουν επενδύσει στις αθλητικές τους επιτυχίες, δίνουν χρήματα κυρίως σε αθλητές στίβου από αφρικανικές χώρες για να τους κάνουν συμπατριώτες τους, έναντι αδράς αμοιβής. Μέσα στο συμβόλαιο που υπογράφουν αναφέρονται ρητά και οι αμοιβές τους για ολυμπιακά μετάλλια, όμως δεν ανακοινώνονται.
Λεφτά ή διαμέρισμα με τρεις κρεβατοκάμαρες;
Στην πρώην Σοβιετική Ένωση, οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες του Αζερμπαϊτζάν και του Καζακστάν προσφέρουν πολύ σημαντικά ποσά στους Ολυμπιονίκες τους. Κάθε χρυσό για έναν Αζέρο αθλητή ισοδυναμεί με 328.500 ευρώ και για έναν Καζάκο 350.000 ευρώ. Για τους Καζάκους υπάρχει και η επιλογή να απαρνηθούν τα χρήματα αντί ενός διαμερίσματος με τρεις κρεβατοκάμαρες, το οποίο στην πρωτεύουσα Αστανά στοιχίζει σχεδόν το ίδιο.
Αν θέλουμε να ψάξουμε τις υψηλότερες αμοιβές για χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια, πρέπει να κατευθυνθούμε στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Άπω Ανατολής.
Το Χονγκ Κονγκ προηγείται στη σχετική λίστα με την εξωπραγματική αμοιβή του 1 εκατομμυρίου τοπικά δολάρια για κάθε χρυσό μετάλλιο. Δύο ξιφομάχοι, ο Κα Λονγκ Τσέουνγκ και η Βίβιαν Κονγκ, έγιναν κατά πολύ πλουσιότεροι κατά 1,174 εκ. ευρώ.
Η Σιγκαπούρη ανταμείβει κάθε χρυσό Ολυμπιονίκη της με 1,5 εκ. τοπικά δολάρια, δηλαδή 1,03 εκ. ευρώ. Αυτά είναι και τα μόνα κράτη που αποτιμούν τον Ολυμπιακό χρυσό με επτα
Στην Ινδονησία, τέλος, υπάρχουν και πολύ καλές αμοιβές, αλλά και… παράξενες. Οι δύο χρυσοί Ολυμπιονίκες της, ο Ρίζκι Τζουνιανσία στην άρση βαρών και ο Λεονάρντο Βέντρικ στην αναρρίχηση, θα γίνουν πλουσιότεροι κατά 483.000 ευρώ, αλλά και θα μπορούν να προμηθεύονται μοσχαρίσια κεφτεδάκια (!) εφ’ όρου ζωής, όπως ανακοίνωσε συγκεκριμένος τοπικός χορηγός. Που παράγει, βεβαίως, κατεψυγμένα κεφτεδάκια σε πλαστική συσκευασία.
Eξωτερική φωτογραφία: Paris 2024