Οι influencers ισχυρίζονται πως τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης μπορούν να αλλάξουν το σχήμα του προσώπου μας. Οι ειδικοί τους διαψεύδουν.
«Δεν είσαι άσχημη, απλώς έχεις “πρόσωπο κορτιζόλης”», ήταν τα λόγια που επέλεξε η Mandana Zarghami για να ξεκινήσει το βίντεό της στο TikTok, με σκοπό την ευαισθητοποιήση των ακολούθων της γύρω από την τάση των ημερών που είναι το πρησμένο πρόσωπο και την αιτία γύρω από αυτό. Δεκάδες influencers που ασχολούνται με τους τομείς της ομορφιάς και του lifestyle υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να αντιμετωπίσουν το άγχος τους και να μεταμορφώσουν την εμφάνισή τους, παρουσιάζοντας φωτογραφίες “πριν και μετά” και αποδίδοντας την αισθητή διαφορά στα χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης.
Ο ρόλος της κορτιζόλης
Η κορτιζόλη είναι γνωστή ως “ορμόνη του στρες” επειδή ρυθμίζει την αντίδραση του σώματος στις αντιληπτές απειλές. Είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, της γλυκόζης και του μεταβολισμού, καθώς και για πολλές άλλες σημαντικές σωματικές διεργασίες. Στο διαδίκτυο, πολλοί άνθρωποι κατηγορούν την υψηλή κορτιζόλη για την κούραση, το φούσκωμα στην κοιλιά και τη θαμπή επιδερμίδα, μεταξύ άλλων. Τα επίπεδα κορτιζόλης μπορεί να είναι υψηλότερα όταν είμαστε αγχωμένοι, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει παθολογική κατάσταση. Κατά τη διάρκεια της ημέρας τα επίπεδα της ορμόνης αυξάνονται προσωρινά ως αντίδραση στο άγχος και σε άλλους παράγοντες, όπως λόγου χάρη η έλλειψη ύπνου, το αλκοόλ και η υπερβολική κατανάλωση γλυκών ή αλμυρών σνακ. Μπορεί κανείς να ξυπνήσει με ένα ελαφρώς πρησμένο πρόσωπο το πρωί μετά από μια έντονη μέρα ή μια βραδιά διασκέδασης, αλλά το σώμα έχει τρόπους να κρατάει την κορτιζόλη υπό έλεγχο και, τις περισσότερες φορές, επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα καθώς επιστρέφουμε στις υγιεινές συνήθειές μας.
Η Zarghami έκανε, σύμφωνα με τα λεγόμενά της, αλλαγές στον τρόπο ζωής της, οι οποίες πιστεύει πως μείωσαν τα επίπεδα κορτιζόλης, άρα και το επίμονο πρήξιμο του προσώπου της και μοιράστηκε τις συμβουλές της στο διαδίκτυο, ισχυριζόμενη ότι το “πρόσωπο κορτιζόλης” μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς φάρμακα ή ακριβά προϊόντα. Αυτές οι αλλαγές περιλάμβαναν την κατανάλωση αραιωμένου μηλόξιδου αμέσως μετά το ξύπνημα και του πράσινου τσαγιού κατά τη διάρκεια της ημέρας, μαζί με ασκήσεις χαμηλής έντασης και το περπάτημα. Επιπλέον αναφέρει πως στόχος της είναι να ενημερώσει τον κόσμο, μέσω των βίντεο που ανεβάζει, για τις επιδράσεις της υψηλής κορτιζόλης και τους εναλλακτικούς τρόπους που μπορεί να διορθωθεί το ζήτημα -η ίδια διαθέτει μια επιχείρηση μέσω της οποίας πουλάει ένα τσάι “ισορροπίας ορμονών”.
Οι απόψεις των ειδικών
Οι ειδικοί, ωστόσο, είναι σκεπτικοί σχετικά με το αν υπάρχει κάτι που χρειάζεται διόρθωση. Είναι αλήθεια ότι τα χρόνια υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνισή μας, αλλά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις. Η ιδέα του “προσώπου κορτιζόλης” βασίζεται σε μια παρεξήγηση σχετικά με το πώς η ορμόνη επηρεάζει συνήθως το σώμα και πιθανότατα αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη ανησυχία της κοινωνίας για την εξωτερική εμφάνιση και τις συνέπειες που προκαλεί το άγχος. Το πρήξιμο στο πρόσωπο μπορεί να προκληθεί από διάφορα άλλα θέματα, όπως προβλήματα στο λεμφικό ή κυκλοφορικό σύστημα, αλλεργική αντίδραση, λοίμωξη των παραρρινίων κόλπων ή απλώς επειδή είμαστε ξαπλωμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει συγκέντρωση υγρών γύρω από το πρόσωπο.
Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης διαφέρουν από την κορτιζόλη που είναι απλώς αυξημένη και καλό είναι να γίνεται διάγνωση από έναν γιατρό. Σε μια σπάνια αλλά σοβαρή διαταραχή, γνωστή ως σύνδρομο Cushing, το σώμα υπερπαράγει κορτιζόλη, και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων πανσεληνοειδές προσωπείο. Το σύνδρομο Cushing συνήθως δεν προκαλείται από έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής ή το καθημερινό άγχος. Η δερματολόγος Δρ. Χριστίνα Ψωμαδάκη, η οποία είναι επίσης στα social media, σημειώνει πως η τάση του “προσώπου κορτιζόλης” προσπαθεί να εξηγήσει ένα αισθητικό ζήτημα, όπως ένα πρησμένο πρόσωπο, και να το ιατρικοποιήσει για να μπορέσουμε να πάρουμε τον έλεγχο και να το διορθώσουμε. Παρά τη σπανιότητα του συνδρόμου Cushing, η Δρ. Ψωμαδάκη παρατηρεί ότι ολοένα και περισσότεροι ασθενείς έρχονται γιατί ανησυχούν για τα επίπεδα κορτιζόλης τους. Συνήθως δεν παραδέχονται ότι επηρεάστηκαν από κάποιο βίντεο στο TikTok, αλλά ρωτούν αν μπορεί να έχουν σύνδρομο Cushing. Η δερματολόγος εξηγεί ότι το “πρόσωπο κορτιζόλης” είναι απλώς η τελευταία από μια σειρά ανησυχιών που έχουν προκύψει από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τους ανθρώπους να υπερβάλλουν για μια συμπτωματολογία ή σωματική ατέλεια, αποδίδοντάς την σε μία και μόνο αιτία.
Η Dr. Rajita Sinha, κλινική ψυχολόγος και διευθύντρια του Yale Stress Center, αναφέρει ότι θα πρέπει να υπάρχουν πολύ υψηλά επίπεδα στρες για να προσκληθεί μια πιο ορατή, μη παροδική επίδραση. Τα βίντεο που προβάλλονται στα social media απλοποιούν τους πολλούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνισή μας, προτείνοντας γρήγορες λύσεις που υπόσχονται ισορροπημένες ορμόνες και ένα λεπτό πρόσωπο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η κορτιζόλη δεν παίζει κανένα ρόλο, ωστόσο οι απόψεις που εκφράζουν οι άνθρωποι στα social media συχνά οδηγούν σε μια στρεβλή, απλοποιημένη εικόνα για το πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος οργανισμός. Ενώ ορισμένες συμβουλές τους μπορεί να έχουν κάποια βάση (για παράδειγμα, ο υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να έχει πολλά οφέλη), η ιδέα ότι το άγχος είναι η μόνη ή κύρια αιτία ενός πρησμένου προσώπου είναι λανθασμένη.
Εξωτερική φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image