Η πρωτεύουσα του Κατάρ είναι μια πόλη που επανεφευρέθηκε μέσα από την αρχιτεκτονική της και τις επενδύσεις στην έρημο που διψούσε για επενδύσεις. Ο φακός του Πυγμαλίωνα Καρατζά, καταξιωμένου φωτογράφου που εστιάζει στην καταγραφή κτιρίων, είναι μια αφήγηση που αποδεικνύει όλα όσα έχουν συμβεί.
Ο Πυγμαλίων Καρατζάς σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο της Βουδαπέστης (1991-95), Αστικό Σχεδιασμό στο Πανεπιστήμιο Heriot-Watt του Εδιμβούργου (1995-97) και άσκησε το επάγγελμα του αρχιτέκτονα για 12 χρόνια. Από το 2013 συγκεντρώθηκε στην αρχιτεκτονική φωτογραφία. Στην ερώτησή μας για τις εντυπώσεις του από την εμπειρία του στη Ντόχα απάντησε μέσα από τις αφηγήσεις δύο εμβληματικών αρχιτεκτόνων.
Tου καθηγητή Ashraf Salama και του Ολλανδού αρχιτέκτονα και καθηγητή στο Harvard, Rem Koolhas αντίστοιχα:
«Η Ντόχα, η πρωτεύουσα του Κατάρ, συνεχίζει να τοποθετείται και να επανεφευρίσκει τον εαυτό της στον χάρτη της διεθνούς αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, με διαφορετικές εκφράσεις των μοναδικών ιδιοτήτων της όσον αφορά την οικονομία, το περιβάλλον, τον πολιτισμό και την παγκόσμια προοπτική. Από πολλές απόψεις, απεικονίζεται ως μια σημαντική αναδυόμενη παγκόσμια πρωτεύουσα στην περιοχή του Κόλπου με εντατικές διαδικασίες αστικής ανάπτυξης”.
“Θα ήθελα να θεωρήσω το Κατάρ ως ένα μοντέλο ίσως για το τι είναι δυνατό σε αυτό τον νέο κόσμο και πως κάθε ένας από αυτούς τους κόσμους είναι ριζικά διαφορετικός. Αυτό που είναι πραγματικά εκπληκτικό στο Κατάρ είναι ότι σε 2 εκατομμύρια ανθρώπους μόνο 300.000 είναι Καταριανοί. Επομένως εκεί που εμείς παλεύουμε με τους μετανάστες και χώρες όπως η Γαλλία βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης λόγω της μετανάστευσης, πρέπει να θαυμάζουμε άλλες χώρες σαν το Κατάρ που ζουν με τη μετανάστευση σε κολοσσιαία κλίμακα, όπου οι ίδιοι είναι απολύτως μειονότητα και επομένως είναι αδύνατο να μην το δούμε και αυτό ως μια ασυνήθιστη εκδήλωση ανεκτικότητας από τους ντόπιους”.
Η αρχιτεκτονική και αστική ανάπτυξη της Ντόχα έγινε το θέμα στο οποίο εστίασε την προσοχή και το φακό του ο Ελληνας φωτογράφος:
“Στη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, κατοικεί πάνω από το 90% των 1,7 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας. Ιστορικά ήταν μια πόλη αλιείας και συλλογής μαργαριταριών και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960, η πλειονότητα των κτιρίων ήταν μεμονωμένα παραδοσιακά σπίτια. Ο εκσυγχρονισμός της πόλης σημειώθηκε κατά τη δεκαετία του 1970, αλλά κατά τη δεκαετία του ’80 και στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η διαδικασία επιβραδύνθηκε. Τα τελευταία χρόνια το Κατάρ έχει γίνει μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο και ως εκ τούτου η πόλη αποκτά γεωστρατηγική σημασία. Στο επίκεντρο του οράματος για την ανάπτυξη της χώρας βρίσκεται η μειωμένη εξάρτηση από τους φυσικούς πόρους και η αυξημένη εξάρτηση από την οικονομία της γνώσης, όπως τα διεθνή πανεπιστήμια και οι επιχειρήσεις, η υψηλή τεχνολογία και η πληροφορική και γενικά οι προηγμένες υπηρεσίες παραγωγής.
Η πόλη καταλαμβάνει περίπου 18 χλμ. στον άξονα βορρά-νότου κατά μήκος της πλευράς της θάλασσας και 18 χλμ. στον άξονα ανατολής-δύσης. Το μεγαλύτερο μέρος της ακτογραμμής της είναι τεχνητό. Υπάρχουν, όμως, οι περιοχές που ξεχωρίζουν και συμβάλλουν τα μέγιστα στον αναδυόμενο χαρακτήρα της πόλης:
– Το Souq Waqif είναι το ιστορικό κέντρο και η παραδοσιακή αγορά. Δίπλα συναντάμε το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης του αρχιτέκτονα I.M. Pei και το Εθνικό Μουσείο του Κατάρ του αρχιτέκτονα Jean Nouvel.
– Ο West Bay είναι η επιχειρηματική και διπλωματική συνοικία στη βόρεια πλευρά της περιοχής που συγκεντρώνει τους περισσότερους ουρανοξύστες της πόλης και κυριαρχεί στον ορίζοντα της πόλης. Στεγάζει πολλά από τα κεντρικά γραφεία διεθνών εταιρειών, κυβερνητικά υπουργεία, πολυώροφα ξενοδοχεία και πολυκατοικίες και εμπορικά κέντρα.
-Το Pearl είναι η νέα παραθαλάσσια πολυώροφη οικιστική ανάπτυξη που σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Callison σε ένα τεχνητό νησί, που αναμένεται να φιλοξενήσει 45.000 άτομα. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το πολιτιστικό και πολιτιστικό χωριό “Κατάρα”, το οποίο στεγάζει διάφορα πολιτιστικά ιδρύματα και δραστηριότητες αναψυχής. Η περιοχή περιλαμβάνει επίσης ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών, εμπορικά κέντρα, τη λιμνοθάλασσα West Bay, τη λέσχη γκολφ της Ντόχα, την πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου του Κατάρ και διάφορες πρεσβείες”.
Ο φωτογράφος Πυγμαλίων Καρατζάς θα ήθελε για την υλοποίηση των παραπάνω εικόνων να ευχαριστήσει το Ιδρυμα του Κατάρ για την άδεια που του έδωσε να φωτογραφίσει την Education City, την QDVC και την Parsons για την πρόσβαση στο έργο Lusail LRT, την SEG Qatar για την ξενάγηση στο εργοτάξιο του νοσοκομείου Asperat, την Al Hamad Engineering για την ξενάγηση στο εργοτάξιο του ξενοδοχείου Al Najma, την Amara Photos, τον Anas Akkawi photography και τον Πέτρο Ζούζουλα για την καθοδήγησή τους, καθώς και τα e-architect.co.uk, greekarchitects.gr και arcspace.com για την υποστήριξή τους σε αυτή την εργασία.