O Allen Ginsberg, η κεντρική φιγούρα του αμερικάνικου κινήματος των “beatniks” ήταν συγγραφέας, ποιητής αλλά και φωτογράφος. Αυτοί είναι οι σημαντικοί και “φωτισμένοι” άνθρωποι που συνάντησε.
Ο Allen Ginsberg, (1926 – 1997), ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια τη δεκαετία του 1940, άρχισε φιλίες με τον William S. Burroughs και τον Jack Kerouac, αποτελώντας τον πυρήνα της “Γενιάς των Beat”. Αντιτάχθηκε σθεναρά στον μιλιταρισμό, τον οικονομικό υλισμό και τη σεξουαλική καταπίεση και ενσάρκωσε διάφορες πτυχές αυτής της αντικουλτούρας με τις απόψεις του για τα ναρκωτικά, το σεξ, την πολυπολιτισμικότητα, την εχθρότητα προς τη γραφειοκρατία και το άνοιγμα στις ανατολικές θρησκείες. Γνωστότερος για το ποίημά του “Ουρλιαχτό”, ο Ginsberg κατήγγειλε αυτό που έβλεπε ως τις καταστροφικές δυνάμεις του καπιταλισμού και της “καταστολής” στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι “beatniks”, με τη σειρά τους, ήταν μέλη ενός κοινωνικού κινήματος της δεκαετίας του
1950 και των αρχών της δεκαετίας του 1960, οι οποίοι ακολουθούσαν έναν αντι-υλιστικό τρόπο ζωής. Ο όρος “beatnik” επινοήθηκε από τον αρθρογράφο της San Francisco Chronicle Herb Caen το 1958, ως υποτιμητικός χαρακτηρισμός για τους οπαδούς της Γενιάς των Beat, μιας ομάδας σημαντικών συγγραφέων και καλλιτεχνών που εμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Το όνομα ήταν εμπνευσμένο από τη ρωσική κατάληξη “-nik”, η οποία χρησιμοποιούνταν για να υποδηλώσει τα μέλη διαφόρων πολιτικών ή κοινωνικών ομάδων.
Ο όρος “beat” χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον Jack Kerouac το 1948 για να περιγράψει τον κοινωνικό κύκλο των φίλων και συναδέλφων του συγγραφέων, όπως ο Alain Ginsberg ο William Burroughs και ο Neal Cassady. Ο Kerouac είπε ότι το “beat” είχε πολλαπλές σημασίες, όπως “beat down”, “beatific”, “beat up” και “beat out”. Τον συνέδεσε επίσης με τον μουσικό όρο “beat”, ο οποίος αναφερόταν στα ρυθμικά μοτίβα της τζαζ, ένα είδος που επηρέασε πολλούς beatnik. Αλλά το αμερικάνικο σύστημα κατάφερε να τους ενσωματώσει θαυμάζοντάς τους. Γιατί πρόκειται για ανθρώπους και εποχή με πηγαία και άφθονη λάμψη.
Ο Ginsberg φωτογράφος
Ετσι, εκτός από ποιητής, μυστικιστής, βουδιστής, δάσκαλος και εκπρόσωπος της γενιάς των Beat, ο Allen Ginsberg φωτογράφισε επίσης τους φίλους και εραστές του όλα αυτά τα χρόνια. Εφτιαχνε άλμπουμ με αυτές τις φωτογραφίες, με περίτεχνες χειρόγραφες λεζάντες. Το “φωτογραφικό απομνημονεύμα της εποχής των Beat” του Ginsberg αποτυπώνει προσωπικές στιγμές με πολλούς από τους κορυφαίους συγγραφείς, ποιητές και καλλιτέχνες που αναδείχθηκαν στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Στις εικόνες που εξασφάλισαμε δημοσιεύουμε πρώτοι στην Ελλάδα βλέπουμε το εύρος της “δημιουργικής συναστρίας” που είχε η κοινωνική ζωή ενός προικισμένου πνεύματος όπως αυτό του Allen Ginsberg: συνάντησε και φωτογράφισε τον Arthur Miller, τον David Hockney, την Patti Smith, αλλά και τον Giorgio Armani.
Τι λέει ο ίδιος για τη φωτογραφία
Ο Ginsberg είπε για τις εικόνες του και τη φωτογραφία: “Ξεκίνησα να φωτογραφίζω από το 1945-1946, όταν απέκτησα τη δική μου φωτογραφική μηχανή με κουτί και τράβηξα ένα πολλές φωτογραφίες με τον Burroughs, τη σύζυγό του Joan, τον Kerouac και τον Hal Chase… Τράβηξα μερικές φωτογραφίες του Herbert Hunke και του Burroughs στη φάρμα μαριχουάνας τους στο Τέξας…”
Και συνεχίζει: “Αλλά δεν ασχολήθηκα πραγματικά με τη φωτογράφηση μέχρι το 1953, όταν πήγα σε ένα κατάστημα μεταχειρισμένων της 3ης Λεωφόρου στη Νέα Υόρκη και αγόρασα μια Kodak Retina για δεκατρία δολάρια και άρχισα να τραβάω πολλά ρολά φιλμ κάθε φορά… Ηταν μικρή, χωρούσε στην τσέπη του στήθους μου και δεν μου φαινόταν τόσο μεγάλη υπόθεση… Ολοι απολαμβάναμε να χαζολογούμε… Οι φωτογραφήσεις όμως δεν διαρκούσαν ποτέ περισσότερο από πέντε ή δέκα λεπτά. Τις κάναμε ενώ ήμασταν στη μέση άλλων θεμάτων, όπως το γράψιμο ή απλά κουτσομπολεύαμε… Οι φωτογραφίες που τράβηξα στην Ταγγέρη το ’57 και το ’61 έχουν ακόμα για μένα τον χαρακτήρα περιστασιακών και διαλειπόντων φαινομένων επιφοίτησης… Το ενδιαφέρον μου για τις φωτογραφίες ήταν περισσότερο μυστηριακό παρά φωτογραφικό. Δεν έβλεπα τον εαυτό μου ως καταγραφέα των γεγονότων ή ως συμμετέχοντα σε ένα συνεχές ρεπορτάζ. Φοβάμαι ότι τώρα ασχολούμαι περισσότερο με το συνεχές ρεπορτάζ. Από συνήθεια κουβαλάω μια φωτογραφική μηχανή εκεί που παλιότερα κουβαλούσα ένα σημειωματάριο. Διαπιστώνω ότι γράφω όλο και λιγότερο στα σημειωματάριά μου τώρα – αντ’ αυτού κάνω τα σκίτσα και τις παρατηρήσεις μου με τη φωτογραφική μηχανή. Αυτό αρχίζει να εκτοπίζει λίγο το γράψιμο – όχι την ποίηση, όμως, αλλά τις περιπατητικές σημειώσεις που συνήθιζα να κρατώ. Είναι λίγο λάθος, χωρίς αμφιβολία, γιατί δεν είμαι τόσο καλός φωτογράφος όσο είμαι συγγραφέας και θα έπρεπε να επιμείνω στο αρχικό μου επάγγελμα – αλλά βλέπετε, όπως λέει ο Ρόμπερτ Φρανκ, η φωτογραφία είναι μια τέχνη για τεμπέληδες και έχει δίκιο”.
Σε αντίθεση με την ποίηση για την οποία έλεγε ο Ginsberg: “Η ποίησή μου ήταν πάντα μια εικόνα της κίνησης του μυαλού μου”.
Η έκθεση στο Λος Αντζελες
Η γκαλερί Fahey/Klein στο Λος Αντζελες παρουσιάζει την έκθεση Muses & Self: Φωτογραφίες του Allen Ginsberg από τις 10 Αυγούστου ως τις 23 Σεπτεμβρίου 2023. Αυτή η έκθεση προσωπικών φωτογραφιών του Ginsberg εξισορροπεί την κατανόησή μας για τον δημόσιο, ειλικρινή ποιητή και την πιο εξέχουσα μορφή της γενιάς των Beat. Στον πυρήνα του, ο Allen Ginsberg ήταν μάρτυρας και χρονογράφος του κόσμου – ο βαθύς θαυμασμός του για την ομορφιά της λαϊκής γλώσσας, η έντονη παρατήρηση και ο εορτασμός της παρούσας στιγμής καθοδηγούσαν τη φωτογραφία και την ποίηση του. Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την έκθεση είναι χαρούμενες, συχνά τρυφερές, μερικές φορές βαθυστόχαστες, ενώ άλλες φορές χιουμοριστικές – και αποτυπώνουν τις πολυάριθμες σημαντικές σχέσεις του Ginsberg.
Φωτογραφίες: ©Allen Ginsberg, courtesy of Fahey/Klein Gallery, Los Angeles