Μέχρι to 2020, οι προερχόμενοι φοιτητές από την Ευρωπαϊκή Ενωση όφειλαν να πληρώσουν τα ίδια δίδακτρα με τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου. Μετά το Brexit όλα άλλαξαν.
To Brexit οριστικοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2020. Οι Ευρωπαίοι φοιτητές που έκαναν αίτηση το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς για την επερχόμενο ακαδημαϊκό έτος, αλλά ήταν ήδη μόνιμοι κάτοικοι της χώρας, είχαν δικαίωμα να αιτηθούν για τα ίδια μειωμένα δίδακτρα με τους Αγγλους φοιτητές. Ενα μεταπτυχιακό πρόγραμμα marketing, κόστιζε μέχρι και το 2020, €9.500 τόσο για Βρετανούς όσο και για Ευρωπαίους φοιτητές. Σήμερα, το ποσό έχει σχεδόν διπλασιαστεί στις €18.000 για όλους τους φοιτητές πλην των Βρετανών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα δίδακτρα έχουν αυξηθεί στο τετραπλάσιο. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την δυνατότητα χορήγησης φοιτητικού δανείου (green loan), που πλέον αφορά αποκλειστικά και μόνο τους Βρετανούς υπηκόους.
Χαρακτηριστική είναι η σημείωση που βλέπουμε στα site σχεδόν όλων των αγγλικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ότι οι φοιτητές προερχόμενοι από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης -πλην της Ιρλανδίας που την προστατεύει η Διμερής Συμφωνία Κοινής Ταξιδιωτικής Περιοχής- χρεώνονται σύμφωνα με το “international fee rate” που ίσχυε μέχρι πρότινος για τις τρίτες χώρες εκτός Ε.E.
Τα δίδακτρα ανά έτος
Ενας Βρετανός σε ένα οποιοδήποτε αγγλικό πανεπιστήμιο καλείται να πληρώσει €10.800 ανά έτος φοίτησης. Ενας φοιτητής από οποιαδήποτε χώρα του εξωτερικού, στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ πληρώνει κατά μέσο όρο €37.500 τον χρόνο μέχρι €75.000 αναλόγως την ειδικότητα, ενώ στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το ποσό κυμαίνεται περίπου στα €46.000 τον χρόνο. Υπολογίστε ακόμα ένα ετήσιο ποσό μέχρι και €12.000 κατά μέσο όρο για “κολεγιακά έξοδα” (additional college fees), που απευθύνεται σε διεθνείς φοιτητές και Άγγλους σε δεύτερο πτυχίο, και επιπλέον αυξήσεις ανά έτος, τομέα, ίδρυμα κ.λπ.
Τα δίδακτρα στα καλύτερα πανεπιστήμια της Αγγλίας σύμφωνα με την World University Ranking
1. University of Oxford, με δίδακτρα περίπου στα €46.000 τον χρόνο.
2. University of Cambridge με κόστος €37.500 ανά έτος, για τα περισσότερα προγράμματα και €75.000 για τη σχολή ιατρικής του Πανεπιστημίου.
3. Imperial College London, τα δίδακτρα κυμαίνονται ανάμεσα στα €41.000 και €55.000.
4. UCL London, με δίδακτρα γύρω στα €35.000 ανά έτος.
5. University of Edinburgh, το κόστος φοίτησης υπολογίζεται στα €32.000.
6. King’s College London, με €21.000 τον χρόνο.
7. London School of Economics and Political Science με €21.500 κόστος διδάκτρων.
8. University of Manchester, με €33.000 κόστος διδάκτρων.
9. University of Bristol, με περίπου €16.500 ετήσιο κόστος διδάκτρων.
10. University of Glasgow, το κόστος διδάκτρων του οποίου υπολογίζεται γύρω στα €30.000.
Ακόμα ένα διεθνούς φήμης εκπαιδευτικό ίδρυμα είναι το Central Saint Martins, το οποίο ειδικεύεται στις τέχνες και το design και έχει ένα από τα πιο έγκριτα προγράμματα πάνω στην Μόδα. Το Saint Martins θεωρείται παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα του, καθώς τόσο η διδασκαλία, όσο και το φοιτητικό της σώμα δημιουργούν τις ιδέες, τα υλικά και τις δράσεις για ένα καλύτερο μέλλον, γεγονός που πιστοποιείται από ένα δίκτυο αποφοίτων που περιλαμβάνει πολλά από τα πιο σημαίνοντα ονόματα στον χώρο της μόδας, όπως η Stella McCartney και ο Alexander McQueen. Τα δίδακτρα αγγίζουν περίπου τα 18.500 ευρώ.
Είναι ακόμα νωρίς για να έχουμε τα στοιχεία της ακαδημαϊκής χρονιάς 2023-2024 που έπεται, όμως τα δεδομένα των τελευταίων ετών δείχνουν μία πτώση έως και 50% στον αριθμό των φοιτητών που προέρχονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία και η Ελλάδα, και επιλέγουν το Ηνωμένο Βασίλειο για τις σπουδές τους.
Το Universities and Colleges Admissions Services (UCAS), το οποίο διαθέτει ενημερωμένα στοιχεία βασισμένα στις αιτήσεις για προγράμματα σπουδών, υποδεικνύει ότι η μείωση των φοιτητών από την Ευρωπαϊκή Ενωση θα συνεχιστεί, με τις σχετικές αιτήσεις για προπτυχιακά προγράμματα το 2022-23 να ανέρχονται σε 24.000 έναντι 53.000 που ήταν το 2016. “Η σημαντική μείωση που φαίνεται στις εγγραφές πρωτοετών φοιτητών από την Ε.Ε. μπορεί να αποδοθεί σε αλλαγές στην επιλεξιμότητα των διδάκτρων”, δήλωσε ο Οργανισμός Στατιστικών της Ανώτατης Εκπαίδευσης (HESA), ο οποίος δημοσίευσε τα δεδομένα για το πρώτο πλήρες έτος μετά το Brexit.
Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, ο αριθμός των Ευρωπαίων φοιτητών που εγγράφηκαν στο πρώτο έτος πτυχιακών ή μεταπτυχιακών σπουδών μειώθηκε από 66.680 το 2020 σε 31.000 το 2021. Ωστόσο, ο αντίκτυπος του Brexit είναι πιο έντονος στο επίπεδο προπτυχιακών σπουδών, καθώς μόνο 13.155 φοιτητές από την Ευρωπαϊκή Ένωση εγγράφηκαν το 2021 στο πρώτο έτος προπτυχιακού προγράμματος σε σύγκριση με τους 37.530 του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Τα στοιχεία του HESA δείχνουν ότι συνολικά υπάρχουν ακόμη 120.000 φοιτητές προερχόμενοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση εντός των βρετανικών πανεπιστημίων -συμπεριλαμβανομένων αυτών που ξεκίνησαν τις σπουδές τους προ Brexit και ακόμα δεν τις έχουν ολοκληρώσει- σε σύγκριση με τους 152.000 φοιτητές το 2020-2021.
Σύμφωνα με τα ίδια τα πανεπιστήμια, η μείωση του αριθμού των προπτυχιακών φοιτητών αποδυναμώνει τους οικονομικούς πόρους των κολεγίων, τα οποία εξαρτώνται από την παρουσία φοιτητών από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε τριετή ή τετραετή προγράμματα πτυχίων, αντίθετα με πολλούς νέους διεθνείς φοιτητές που εγγράφονται σε μεταπτυχιακά προγράμματα ενός έτους. Η απώλεια φοιτητών σε μεταπτυχιακό επίπεδο αποτελεί ένα ακόμα πλήγμα, καθώς αυτοί αποτελούσαν σημαντικό δυναμικό επιστημονικής έρευνας σε τομείς όπως η ιατρική έρευνα και η αστρονομία και άλλους προηγμένους τεχνολογικά κλάδους.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εκπαίδευσης δήλωσε ότι η μείωση του αριθμού των φοιτητών από την Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν αναμενόμενη λόγω “μιας σειράς παραγόντων”, συμπεριλαμβανομένου και του Brexit. “Οι φοιτητές από την Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένουν σημαντικό μέρος της φιλοδοξίας μας για τη διεθνή εκπαίδευση, η οποία προβλέπει τη φιλοξενία τουλάχιστον 600.000 φοιτητών ετησίως και τη δημιουργία εξαγωγών ύψους £35 δισεκατομμυρίων για τη βρετανική οικονομία έως το 2030”, πρόσθεσε.
Η επιστημονική έρευνα σε δυσχέρεια
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της HESA, η Ιρλανδία έχει αντικαταστήσει τη Γαλλία ως η κύρια πηγή φοιτητών από την Ευρωπαϊκή Ενωση, με περίπου 10.000 φοιτητές που εγγράφηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2021-2022, αριθμός παρόμοιος με αυτούς της χρονιάς 2017-18, με το 20% όμως αυτών να είναι εγγεγραμμένοι σε πανεπιστήμια της Βόρειας Ιρλανδίας. Αύξηση έχει παρατηρηθεί και στους προερχόμενους από την Κίνα φοιτητές, από 107.000 το 2017-2018 σε 151.000 το περασμένο έτος.
Δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε και τους νέους κανόνες μετανάστευσης που ισχύουν από το Brexit και μετά, που απαιτούν από τους Ευρωπαίους φοιτητές να λάβουν βίζα και να αποδείξουν ότι μπορούν να επιβιώσουν με πρόσβαση σε €1.500 τον μήνα για μαθήματα στο Λονδίνο και €1.200 τον μήνα για μαθήματα έξω από αυτό.
Ο Charley Robinson, επικεφαλής της πολιτικής για την παγκόσμια κινητικότητα στο Universities UK, επισημαίνει ότι πλέον είναι ξεκάθαρη η επίδραση της αλλαγής στην κατάσταση των διδάκτρων για τους φοιτητές από την Ευρώπη, καθώς και η απώλεια πρόσβασης σε φοιτητικά δάνεια, αλλά και η αδυναμία ελεύθερης μετακίνησης όπως ίσχυε και ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπης. Ακόμα και η αύξηση των φοιτητών από την Κίνα δεν έχει αντισταθμίσει τη μείωση των προπτυχιακών φοιτητών από την Ευρωπαϊκή Ενωση, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της οικονομικής σταθερότητας ορισμένων ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης και τη μείωση της ποικιλομορφίας σε συγκεκριμένους επιστημονικούς κλάδους.
Εισαγωγική φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image