Η νέα πρωτεύουσα της Ινδονησίας υποδέχτηκε τις εκδηλώσεις για την ανεξαρτησία της χώρας παρ’ ότι είναι έτοιμη μόνο κατά 15%.
Στις 30 Ιουλίου 2024 το προεδρικό Boeing 737 της Ινδονησίας αναχώρησε από το αεροδρόμιο Σουκάρνο-Χάτα της Τζακάρτα με προορισμό ένα μέρος που δεν είναι, ακόμα, καταχωρημένο στα διεθνή αεροπορικά αρχεία ως τόπος προορισμού. Θεωρητικά, το αεροσκάφος επρόκειτο να προσγειωθεί στον διάδρομο του νέου αεροδρομίου της Νουσαντάρα, της νέας πρωτεύουσας της χώρας, το οποίο βρίσκεται υπό κατασκευή. Για λόγους ασφαλείας, κάτι τέτοιο δεν έγινε. Ο υπουργός Μεταφορών έκρινε πολύ επικίνδυνο να χρησιμοποιηθεί το προεδρικό αεροσκάφος σαν τεστ για τον αεροδιάδρομο.
Ο πρόεδρος της χώρας Τζόκο Βιντόντο και η σύζυγός του Αριάνα προσγειώθηκαν στο Μπαλικπαπάν, περίπου 120 χιλιόμετρα προς τα νοτιοδυτικά. Και κάλυψαν την απόσταση ως τη νέα τους κατοικία με ειδικά τζιπ. Το οδικό δίκτυο που οδηγεί στην πόλη, που θα γίνει το κέντρο της αχανούς νησιώτικης χώρας τα επόμενα χρόνια, δεν είναι ακόμα έτοιμο. Ο Βιντόντο είχε «προειδοποιήσει» για τη κίνησή του. Όπως αποκάλυψαν συνεργάτες του, είπε ότι στις 30 Ιουλίου θα μετακόμιζε στη Νουσαντάρα ακόμα κι αν ταξίδευε με βάρκα και αναγκαζόταν να πάει εκεί με τα πόδια. Έχοντας να αντιμετωπίσει και την παραδοσιακή αναβλητικότητα, εκτός των άλλων προβλημάτων, χρησιμοποίησε τον εαυτό του ως ζωντανό κίνητρο: Όλο και κάποιος παραπάνω θα ντρεπόταν να ταλαιπωρήσει τον πρόεδρο και θα προσπαθούσε να τελειώσουν οι δουλειές μια ώρα νωρίτερα.
Οι «δουλειές», βέβαια, είναι αμέτρητες. Δεν μεταφέρεις εύκολα μια πρωτεύουσα σ’ έναν άλλο τόπο. Ειδικά αν αυτός ο τόπος πρέπει να χτιστεί από το μηδέν. Σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, η Νουσαντάρα θα είναι 100% όπως την ονειρεύτηκε ο Βιντόντο το 2042! Το γεγονός, όμως, ότι το πρότζεκτ όχι μόνο ξεκίνησε, αλλά έχει κι έναν φανατικό οπαδό, τον ίδιο τον πρόεδρο, δίνει πολλές ελπίδες ότι τα πράγματα θα λειτουργήσουν πολύ πιο γρήγορα.
Η εγκατάσταση του προέδρου στο μέγαρο δεν έγινε χωρίς απρόοπτα. Υπήρξαν κάποιες αποκαλύψεις για προβλήματα στο υδραυλικό σύστημα και στη σύνδεση του ίντερνετ. Ο Βιντόντο, απτόητος, κάλεσε το υπουργικό του συμβούλιο να συνεδριάσει στην Νουσαντάρα στις 12 Αυγούστου, για να πείσει το έθνος ότι η νέα πρωτεύουσα έχει αρχίσει ήδη να λειτουργεί σαν τέτοια. Το γεγονός, βέβαια, ότι οι περισσότεροι υπουργοί έφυγαν αμέσως μετά το συμβούλιο για να επιστρέψουν στη Τζακάρτα λέει πολλά.
Γερανοί με τσιμέντο πίσω από το μέγαρο
Στις 17 Αυγούστου η Ινδονησία γιόρτασε την 79η επέτειο της ανεξαρτησίας της από την Ολλανδία, με εκδηλώσεις που έγιναν για πρώτη φορά στη Νουσαντάρα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα που είχε εκπονηθεί ήδη από το 2019, η τελετή θα γινόταν μπροστά από το προεδρικό μέγαρο. Έτσι κι έγινε. Όλα λειτούργησαν καλά. Βεβαίως, οι τηλεοπτικές κάμερες στα (ελάχιστα) μακρινά πλάνα δεν μπορούσαν να μην αποτυπώσουν τους γιγάντιους γερανούς, που συνεχίζουν να τροφοδοτούν με τσιμέντο τις πολυκατοικίες. Η τελευταία καταγραφεί δείχνει ότι μόλις το 15% των κτιρίων που έχουν σχεδιαστεί για να φιλοξενήσουν κατοικίες και υπηρεσίες είναι έτοιμα. Γι’ αυτό και ο αριθμός των καλεσμένων στις εκδηλώσεις μειώθηκε δραστικά από 8.000 σε 1.300. Όλο αυτό το σκηνικό δείχνει μια προχειρότητα, μια βιασύνη. Δείχνει, όμως, και δύο άλλα πράγματα: Πείσμα και έλλειψη εναλλακτικών.
Το πρότζεκτ Νουσαντάρα εξαγγέλθηκε από τον ίδιο τον Βιντόντο το 2018. Σκέψεις να μεταφερθεί η πρωτεύουσα από τη Τζακάρτα υπήρχαν ήδη εδώ και 40 χρόνια, αλλά κανείς δεν το αποφάσιζε. Κυρίως επειδή όλοι γνώριζαν πως η νέα πρωτεύουσα έπρεπε να χτιστεί απολύτως από το μηδέν, δεν μπορούσε να γίνει «μετεγκατάσταση» σ’ έναν ήδη υπάρχοντα οικισμό, έστω και μικρότερο. Οι λεπτές ισορροπίες σ’ ένα έθνος με πάνω από 1.300 καταγεγραμμένες εθνοτικές ομάδες και 700 διαφορετικές γλώσσες θα διαταράσσονταν ακόμα περισσότερο.
Ο πρόεδρος Βιντόντο αποφάσισε να βάλει μπροστά το σχέδιο σε μια περίοδο που η οικονομία πήγαινε καλά. Δεν πτοήθηκε από την αναταραχή της πανδημίας COVID-19, η οποία θα μπορούσε να του προσφέρει την καλύτερη δικαιολογία να αναβάλλει το σχέδιο ή να το πάει πίσω χρονικά. Η δημιουργία αυτής της πρωτεύουσας και η υλοποίησή της, έστω σ’ αυτό το ποσοστό ως τώρα, από τις υπέροχες μακέτες, είναι δικό του δημιούργημα. Το οποίο, φυσικά, κρύβει και κάποια προσωπική φιλοδοξία: Θέλει να περάσει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που υλοποίησε κάτι, το οποίο άλλοι ηγέτες δεν θα μπορούσαν καν να ονειρευτούν.
Η Τζακάρτα που βυθίζεται
Η έλλειψη εναλλακτικής λύσης είναι ορατή με την πρώτη ματιά, αρκεί να πάει κάποιος στην Τζακάρτα. Η μεγα-πόλη των 35 εκατομμυρίων στην δυτική άκρη της Ιάβας δεν υποφέρει μόνο από υπερπληθυσμό, τεράστιο κυκλοφοριακό πρόβλημα και υπερβολική μόλυνση. Εδώ και χρόνια βρίσκεται σε διαδικασία… αυτοκαταστροφής. Το ούτως ή άλλως σαθρό έδαφος, στο οποίο χτίστηκε, έχει αρχίσει να υποχωρεί. Η Τζακάρτα βυθίζεται, ήδη πάνω από το 30% της πόλης βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του νερού. Αυτό την κάνει εξαιρετικά ευάλωτη σε πλημμύρες και φυσικές καταστροφές, άρα ακατάλληλη να λειτουργήσει και ως στιβαρή πρωτεύουσα, αλλά και ως σύμβολο ευημερίας και προόδου.
«Νουσαντάρα» στην ινδονησιακή γλώσσα σημαίνει «αρχιπέλαγος». Το πιο ταιριαστό όνομα για ένα κράτος που εκτείνεται σε πάνω από 5.000 νησιά, με συνολική έκταση 1,9 εκ. τετραγωνικών χιλιομέτρων (σχεδόν 15 φορές η Ελλάδα) και πληθυσμό 280 εκατομμυρίων ανθρώπων. Αν βάλουμε μέσα και τη θάλασσα που ελέγχει η Ινδονησία, η έκτασή της είναι ανάλογη με όλης της Δυτικής Ευρώπης. Η πρωτεύουσα είναι χτισμένη στη νοτιοανατολική πλευρά του τεράστιου νησιού Βόρνεο, του τρίτου μεγαλύτερου νησιού στον κόσμο, το οποίο όμως είναι σήμερα μια από τις πιο υπανάπτυκτες περιοχές της χώρας.
Πώς θα μοιάζει η Νουσαντάρα τα επόμενα χρόνια; Οι μακέτες δείχνουν μια πόλη ιδανική για να ζει κανείς. Με άνετα κυβερνητικά κτίρια, αλλά και υπερσύγχρονα μπλοκ κατοικιών, με πάρκα πρασίνου και αθλητικές εγκαταστάσεις, με μέσα μεταφοράς που θα κινούνται με ηλιακή ενέργεια, με διαδίκτυο παντού και δωρεάν, με υπερσύγχρονα εμπορικά mall και δεκάδες αίθουσες κινηματογράφου, με θέατρα και πολιτιστικά κέντρα παραδοσιακής μουσικής και χορού. Και κυρίως, με μουσεία όπου θα φυλάσσονται και θα εκτίθενται στοιχεία πολιτισμού απ’ όλους τους λαούς που συνθέτουν το μωσαϊκό της Ινδονησίας. Σήμερα ο πληθυσμός της Νουσαντάρα δεν ξεπερνάει τις 20.000 ημι-μόνιμους κατοίκους. Στο τέλος του 2025 αναμένεται να ξεπεράσουν τις 200.000. Ο πλήρης σχεδιασμός αφορά μια πρωτεύουσα περίπου 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων. Πότε θα είναι έτοιμα όλα αυτά; Ο ορίζοντας του 2042 μοιάζει μακρινός. Ο Βιντόντο ολοκληρώνει την δεκαετή θητεία του στην προεδρία τον Οκτώβριο, αλλά έχει τονίσει ότι θα συνεχίσει να μένει στη Νουσαντάρα. Ούτως ή άλλως, η οικογένεια θα συνεχίσει να έχει αυτό που λέμε «άκρες»: Ο μεγαλύτερος γιος του, ο Γκιμπράν Ρακαμπουμίνγκ, είναι ο νέος αντιπρόεδρος της χώρας, μετά τις εκλογές που έγιναν τον περασμένο Φεβρουάριο. Με προοπτικές, βέβαια, να αναβαθμιστεί σε πρόεδρο την επόμενη πενταετία.
Το στοίχημα, βέβαια, για τον Βιντόντο δεν είναι να πείσει τον μεγαλύτερο γιο του να μετακομίσει στη Νουσαντάρα, αλλά τον μικρότερο. Ο 30χρονος Καεσάνγκ Πανγκαρέπ είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς YouTubers στη χώρα, με πάνω από 270.000 ακόλουθους. Συχνά ανεβάζει βίντεο, που περιγράφει με χιούμορ πώς είναι να ζεις ως γιος του προέδρου, κι αυτά γίνονται viral στη στιγμή. Προς το παρόν ο γιος δεν σκέφτεται να μετακομίσει από τη Τζακάρτα, επειδή εκεί έχει τις δουλειές της η σύζυγός του, το εντυπωσιακό μοντέλο και παρουσιάστρια Ερίνα Γκουντόνο. Αν τον καταφέρει ο πατέρας, θεωρεί ότι η Νουσαντάρα θα γίνει κι αυτή viral πολύ γρηγορότερα.
Εξωτερική φωτογραφία: Wikipedia