Ένα νέο ρεκόρ έσπασε ο πίνακας του Γκούσταβ Κλιμτ, Lady with a Fan, καθιστώντας τον ως το πολυτιμότερο έργο τέχνης που πωλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία στην Ευρώπη.
Οι πίνακες του Γκούσταβ Κλιμτ, είναι πολύ αγαπητοί και δημοφιλείς, κυρίως εξ αιτίας της μοναδικής μοντέρνας αισθητικής που προσέθετε σε καθένα τους ο ζωγράφος. Σίγουρα πρέπει να θυμάστε μια περίοδο που τα αντίτυπα των έργων του πουλιόνταν ως διακοσμητικά από την IKEA για 50 ευρώ. Και ενώ για χρόνια τα αντίγραφα του Κλιμτ κόστιζαν ελάχιστα, σήμερα ένας πίνακάς του κατάφερε να σπάσει κάθε ρεκόρ πώλησης.
Το έργο “Lady with a Fan” πωλήθηκε την Τρίτη, από τον οίκο Sotheby’s για 108,4 εκ. δολάρια, ξεπερνώντας την εκτίμηση των 85 εκατομμυρίων δολαρίων, σε μια δημοπρασία που διήρκεσε 10 λεπτά. Έπειτα από τον 10λεπτο αυτό πόλεμο προσφορών μεταξύ τεσσάρων πλειοδοτών, ο πίνακας πωλήθηκε στην Patti Wong, ιδρύτρια της Patti Wong & Associates, που πλειοδότησε στην αίθουσα πώλησης για λογαριασμό ενός συλλέκτη από το Χονγκ Κονγκ.
Ο πίνακας, που περιγράφεται συχνά ως το αριστούργημα ενός καλλιτέχνη στο απόγειο των δυνάμεών του, έχει έντονες ασιατικές επιρροές και αποτελεί μέρος της τάσης Japonisme, η οποία αναφέρεται στην επιρροή της ιαπωνικής τέχνης και του σχεδιασμού στους Δυτικοευρωπαίους καλλιτέχνες. Διαθέτει επίσης αρκετά κινεζικά μοτίβα, όπως ο φοίνικας, σύμβολο της αθανασίας και της αναγέννησης, και άνθη λωτού που συμβολίζουν την αγάπη. Το πορτραίτο της ανώνυμης γυναίκας που απεικονίζεται, βρισκόταν ακόμη σε ένα καβαλέτο στο εργαστήριο του Κλιμτ όταν ο ζωγράφος πέθανε το 1918. Το “Lady with a Fan” είναι από τα ελάχιστα πορτρέτα του ζωγράφου που βρίσκονται στην κατοχή ιδιώτη, ενώ πωλήθηκε για τελευταία φορά το 1994, όταν απέφερε 11,6 εκατομμύρια δολάρια.
Τι κάνει τον Κλιμτ τόσο συναφή;
Οι περισσότεροι από εμάς τον γνωρίζουμε ως τον καλλιτέχνη που ζωγράφισε “Το Φιλί”, εκείνο το αριστούργημα του 1907, στο οποίο δύο μορφές λιώνουν η μία μέσα στην άλλη σε μια τρυφερή αγκαλιά. Ο Αυστριακός συμβολιστής ζωγράφος είναι περισσότερο γνωστός για το έργο του σε καμβάδες χρησιμοποιώντας φύλλα χρυσού, όπως και σε αυτόν. Στο Φιλί ο Κλιμτ δένει τα σώματα δυο ανθρώπων μαζί με το ίδιο ύφασμα, μια λαμπερή χρυσή ταπετσαρία, της οποίας το σχέδιο παραπέμπει τόσο στην οικειότητα όσο και στην ανατομία.
Ηγέτης του κινήματος Secession της Βιέννης, ήταν ο μετρ του συμβολισμού. Ενσωμάτωσε υπαινιγμούς για τη σεξουαλικότητα και την ανθρώπινη ψυχή στις πλουσιοπάροχα διακοσμημένες φιγούρες του, με περίπλοκα μοτίβα που γέμιζαν τους καμβάδες, τις τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά του. Συχνά, τα μηνύματά τους -απόλαυση, σεξουαλική απελευθέρωση και ανθρώπινος πόνος- ήταν ελάχιστα καλυμμένα. Τα πιο τολμηρά έργα του, που απεικόνιζαν ηδονικά γυμνά σώματα που σκανδάλισαν το βιεννέζικο κατεστημένο. Παρόλα αυτά, η ελίτ της πόλης λάτρευε το έργο του και συχνά του ανέθετε να ζωγραφίσει τα πορτρέτα τους. Οι ομότεχνοί του καλλιτέχνες ήταν ομοίως ενθουσιασμένοι με το ύφος του, αναγνωρίζοντας την πρωτοποριακή έγχυση της σεξουαλικότητας στα έργα του. Η νεότερη γενιά των Ευρωπαίων εξπρεσιονιστών, συμπεριλαμβανομένου του Egon Schiele, αποθέωσε τον Κλιμτ και τον υιοθέτησε ως ήρωά της.
Το έργο του συνεχίζει να παραμένει συναφές αφού έσπασε με τόλμη τις καλλιτεχνικές συμβάσεις. Εγκαινίασε μια νέα περίοδο της παραστατικότητας που αποτίναξε τις άκαμπτες αρχές του νατουραλισμού και του κλασικισμού. Αντίθετα, προτίμησε τις εκφραστικές ανθρώπινες μορφές που έκαναν γνωστές τις επιθυμίες και τα συναισθήματά τους. Αυτές οι κλίσεις άνοιξαν το δρόμο για τη Secession της Βιέννης, της οποίας ο Kλιμτ ήταν ο ατρόμητος ηγέτης, και επηρέασαν τον βιεννέζικο εξπρεσιονισμό.
Οι γυναίκες ήταν πάντα τα αγαπημένα θέματά του. Αλλά από τις αρχές της δεκαετίας του 1900, οι απεικονίσεις των γυναικών έγιναν όλο και πιο εκφραστικές, δείχνοντας έντονα την προσωπικότητα και τις επιθυμίες τους. Ακόμα και τα πορτρέτα των γυναικών της κοινωνίας του ήταν γεμάτα με εκφραστικά χαρακτηριστικά και φορέματα που έμοιαζαν σαν να είχαν υφανθεί από λουλούδια που μόλις είχαν ανθίσει. Αυτός ο ειλικρινής ερωτισμός και η ανθρώπινη και γυναικεία απελευθέρωση ήταν και παραμένει το βασικό στοιχείο που κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώπων και των συλλεκτών. Ίσως το γεγονός ότι ως καλλιτέχνης ασχολήθηκε με κάτι τόσο καθολικό και κοινό, είναι και αυτό που μας γοητεύει στα έργα του. Η ελευθερία τους.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image