-Χαίρετε, χρόνια πολλά, καλή χρονιά με υγεία και ευτυχία για όλους, ήσυχη και ανοιξιάτικη Πρωτοχρονιά χωρίς σπουδαίες ειδήσεις, «no news - good news», που λένε και οι Αγγλοσάξονες και λέω να ξεκινήσω με ένα ευρύτερο, κυρίως ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος θέμα. Λοιπόν, ενώ έως προ ολίγων μηνών θεωρείτο σχεδόν βέβαια η ανανέωση της θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πληροφορούμαι ότι η εντύπωση αυτή έχει μεταβληθεί ριζικά. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θεωρούν ότι η Γερμανίδα ιατρός και πολιτικός δεν αποτελεί και την πλέον ισχυρή προσωπικότητα να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις των καιρών για τη Γηραιά Ηπειρο, από την τόσο σημαντική θέση της προέδρου. Ειδικά τώρα που βιώνουμε δυο πολέμους, στην Ουκρανία και στη Γάζα, αλλά και ενόψει της σοβαρής πλέον πιθανότητας να επανέλθει ο «υπερατλαντικός εφιάλτης» που λέγεται Ντόναλντ Τραμπ στη θέση του πλανητάρχη, ενδεχόμενο που αποσυντονίζει τον κόσμο όλο μαζί και την Ευρώπη. «Βασικά και να ήθελαν οι Γερμανοί και οι Γάλλοι τη φον ντερ Λάιεν δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι περνάει από τις κοινοβουλευτικές τους ομάδες», μου είπε η εξαιρετική στα ευρωπαϊκά πηγή μου, αλλά πάντως δεν μου το απέκλεισε και τελείως και να παραμείνει στη θέση της, γιατί «αυτή την ώρα δεν φαίνεται να βρίσκεται πρόσωπο, ο Τουσκ για παράδειγμα, που είναι μια προσωπικότητα με κύρος, δεν φεύγει από την πρωθυπουργία της Πολωνίας.».

Μητσοτάκης

-Και ο Μητσοτάκης που συζητιόταν το καλοκαίρι ως μια αξιόπιστη λύση, ρώτησα εγώ «τι θα κάνει αν του προταθεί ας πούμε από τον Μακρόν και τον Σολτς;», για να πάρω την ίδια απάντηση με εκείνη που μου είχε ξαναπεί η πηγή μου στο Μ.Μ το περασμένο Φθινόπωρο: «Αυτό το θέμα δεν υπάρχει στο τραπέζι, ο Κ.Μ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα εξαντλήσει την τετραετία για την οποία τον εξέλεξε ο κόσμος πριν από λίγους μήνες, τον περασμένο Ιούλιο. Δεν παίζει με αυτά τα θέματα ο πρόεδρος, σου θυμίζω ότι δεν έπαιξε ούτε καν με τον εκλογικό νόμο όταν όλοι του έλεγαν να τον... κοντύνει μήπως και δεν του φτάσει για να ξαναγίνει πρωθυπουργός». Πάει κι αυτό, το κλείσαμε.

Εγκαίνια στο Ανάκτορο των Αιγών

-Μπορεί το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού αυτές τις ημέρες και ως τα Φώτα να είναι κάπως πιο χαλαρό, όμως την Παρασκευή θα δώσει το «παρών» σε μια σημαντική στιγμή. Ο Μητσοτάκης θα εγκαινιάσει το αναστηλωμένο και αποκατεστημένο ανάκτορο του Φιλίππου Β΄, στις Αιγές, τον λεγόμενο «Παρθενώνα της Μακεδονίας», συνοδευόμενος από τη Λίνα Μενδώνη. Κάπως έτσι -και συνδυαστικά με το μουσείο των Αιγών, που εγκαινιάστηκε έναν χρόνο πριν- στη Βεργίνα δημιουργείται ένας σημαντικός τουριστικός πόλος έλξης.

Θα περάσουμε καλά το πρώτο τρίμηνο του 2024

-Η αγορά πάντως υποδέχεται το 2024 με έντονους ρυθμούς και αρκετές υπόγειες διεργασίες. Τα ομόλογα που θα εκδώσουν Intralot και Autohellas, η εισαγωγή των Noval και του "Ελευθέριος Βενιζέλος" θα είναι τα θέματα συζήτησης τις επόμενες εβδομάδες. Ταυτόχρονα, προετοιμάζεται για τις αρχές Μαρτίου η αποεπένδυση από την Τράπεζα Πειραιώς, με τους οιωνούς να επιτρέπουν συγκρατημένη αισιοδοξία πως θα επαναληφθεί η επιτυχία της Εθνικής, χωρίς να αποκλείονται ενδιαφέρουσες εκπλήξεις. Με την ευκαιρία, σημειώστε πως η λίστα με τους προτεινόμενους από το ΤΧΣ συμβούλους για την αποεπένδυση της Τρ. Πειραιώς βρίσκεται στο γραφείο του Κ. Χατζηδάκη και "μετά την Πρωτοχρονιά" αναμένονται οι επιλογές. Κατά τα λοιπά, στις τράπεζες ασχολούνται με τα πακέτα κόκκινων δανείων (Frontier II, Sunrize III κ.λπ.) που είχαν καθυστερήσει περιμένοντας την έγκριση του νέου «Ηρακλή», ώστε να περιορίσουν ακόμη περισσότερο τους δείκτες των NPLs. Αλλο επίκεντρο εξελίξεων είναι ο ενεργειακός τομέας όπου τώρα μπορεί να ασχολούνται με τα χρωματιστά τιμολόγια, αλλά ετοιμάζονται κινήσεις που θα αλλάξουν το status quo: Κάποιοι όμιλοι ή θα παίξουν τα σωστά χαρτιά το 2024 ή θα πρέπει να παραμερίσουν για να περάσει ο ανταγωνισμός. Και ταυτόχρονα έρχονται και άλλες επιχειρηματικές εξελίξεις στις κατασκευές, ενώ θα έχουμε και εκπλήξεις από άλλους κλάδους, όπως π.χ. από εισηγμένη που πουλά σε ξένο κι αν όλα πάνε καλά, περιμένουμε μέσα στον μήνα τη συμφωνία.

Νέα πρόσωπα στο "Ελευθέριος Βενιζέλος"

-Αναφέρθηκα παραπάνω στην εισαγωγή του "Ελευθέριος Βενιζέλος" στο Χρηματιστήριο και ήθελα να προσθέσω σχετικά πως πράγματι πάει καλά, μπορεί να σηκώσει από την αγορά πάνω από 1 δισ. ευρώ, τα σχέδια προχωρούν με στόχο -τέλη μήνα, αρχές Φεβρουαρίου- να περάσει τις πύλες του ΧΑ. Αυτά όμως λίγο-πολύ είναι γνωστά, αλλά άκουσα ένα ενδιαφέρον στοιχείο που παραθέτω: Η εισαγωγή στο ΧΑ δεν φέρνει μόνον αλλαγές στο καταστατικό, στις συμφωνίες μετόχων κ.λπ. του αεροδρομίου, αλλά και στο ΔΣ του "Ελ. Βενιζέλος". Ο CEO του αεροδρομίου δεν αλλάζει, αλλά για ορισμένα από τα υπόλοιπα μέλη -και ειδικά για τον νυν πρόεδρο του αεροδρομίου- η πτήση τελειώνει εδώ.

Η Πληροφορική: Υπάρχει καπνός, η φωτιά δεν θα αργήσει

-Οπως λέγαμε και παραπάνω, σήμερα όλοι οι παράγοντες της ελληνικής αγοράς έχουν στραμμένη την προσοχή τους -κι όχι αδίκως- στον τραπεζικό κλάδο και την Ενέργεια. Ενας άλλος κλάδος με σημαντικές υπόγειες -εκρηκτικών διαστάσεων- διεργασίες είναι αυτός της Πληροφορικής. Τα λεφτά του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, μαζί με την προσπάθεια εκσυγχρονισμού του Κράτους, δικαιολογούν μεγάλα μεγέθη και φέρνουν στο τραπέζι συζητήσεις για συμμαχίες και εξαγορές. Το 2024 ξεκινά με την υποχρεωτική διασύνδεση όλων των ταμειακών μηχανών και των τερματικών αποδοχής συναλλαγών με κάρτες (POS), με χρονικό ορίζοντα την 1η Μαρτίου 2024. Αναγκαστικά πρέπει να υπάρξουν συμμαχίες και εξαγορές μεταξύ των μεγάλων εταιρειών επιχειρηματικού λογισμικού και των εταιρειών που διαχειρίζονται τα POS και τις ψηφιακές πληρωμές. Οι μεγάλες εταιρείες επιχειρηματικού λογισμικού (SoftOne, Epsilon Net, Entersoft) και του χώρου των πληρωμών (Nexi, NBG Pay, Worldline, Cardlink, Euronet, Viva Wallet) σήμερα συζητούν γάμους και συμμαχίες για να πραγματοποιηθεί η διασύνδεση των συστημάτων. Υπάρχει καπνός, η φωτιά δεν θα αργήσει…

Οικογένεια Φιλίππου: Με το χέρι στην τσέπη

-Με το χέρι διαρκώς στην τσέπη ήταν το 2023 η οικογένεια Φιλίππου για να εξυπηρετεί τις κεφαλαιακές ανάγκες της Hellenic Quality Foods (HQF). Η εταιρεία, που ανήκει στον όμιλο εταιρειών του Ι. Φιλίππου και δραστηριοποιείται στην αγορά με τα γνωστά προϊόντα ΚΑΝΑΚΙS και τα MIMIKOS, καλείται να αντιμετωπίσει το αυξημένο λειτουργικό κόστος των τελευταίων ετών και οι βασικοί μέτοχοι αναγκάζονται να στηρίζουν διαρκώς με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποιούνται με μετρητά. Τον περασμένο μήνα πραγματοποιήθηκε ΑΜΚ 2 εκατ. ευρώ, ενώ συνολικά το 2023 υλοποιήθηκαν οκτώ αυξήσεις, συνολικού ύψους 16,9 εκατ. ευρώ. Περί τα 20 εκατ. ευρώ χρειάστηκε η εταιρεία και τη διετία 2021-2022 και ως αποτέλεσμα σήμερα το μετοχικό της κεφάλαιο ανέρχεται σε 125 εκατ. ευρώ. Το 2022 η εταιρεία έκλεισε με πωλήσεις 98 εκατ. ευρώ και ζημιές προ φόρων περί τα 10 εκατ. ευρώ.

Η Σκλαβενίτης και η 12η εξαγορά (τα τελευταία 15 χρόνια)

-Στην απορρόφηση της λαρισαϊκής αλυσίδας «AS Αγορά», που είχε εξαγοράσει την περασμένη άνοιξη, προχώρησε η Σκλαβενίτης. Η συμφωνία για την απόκτηση της αλυσίδας που το 2022 τζίραρε 10,7 εκατ. ευρώ, είχε όμως αρνητικά ίδια κεφάλαια και συσσωρευμένες ζημιές (το 2022 οι ζημιές ανήλθαν σε 600 χιλ. ευρώ), είχε αποφασιστεί για να ισχυροποιηθεί περαιτέρω η παρουσία της Σκλαβενίτης στην ευρύτερη περιοχή και ιδιαίτερα στη Λάρισα. Προ ημερών η Σκλαβενίτης και τυπικά απορρόφησε την «AS Αγορά» αποκτώντας το σύνολο του ενεργητικού και παθητικού της λαρισαϊκής αλυσίδας. Η συγκεκριμένη εξαγορά ήταν η δωδέκατη τα τελευταία 15 χρόνια για τη Σκλαβενίτης.

Η οικογένεια Κουτσιανά στα hotels με σχέδια για την Ανδρο

-Να σας μεταφέρω ορισμένα νέα από τον εξαιρετικά δραστήριο κλάδο των ξενοδόχων, ξεκινώντας από την οικογένεια Κουτσιανά η οποία -μετά το νέο και φιλόδοξο εγχείρημα της Symbeeosis, που ακολούθησε την «έξοδο» από την Apivita- έχει δρομολογήσει ποικίλα επιχειρηματικά σχέδια. Η Symbeeosis λοιπόν δραστηριοποιείται με επιτυχία στην παραγωγή και διάθεση βιολογικών προϊόντων, όπως μέλι, τσάι του βουνού, βότανα κ.ά., πάντα με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον, και με βάση τις αυστηρές αρχές του ακούραστου Νίκου Κουτσιανά και της συζύγου του Νίκης. Η οικογένεια Κουτσιανά όμως έχει στα σκαριά και την επέκταση στον πολλά υποσχόμενο τομέα του τουρισμού. Κάπως έτσι, από πέρυσι τον Φεβρουάριο συστάθηκε η Symbeeosis Hotels Ι.Κ.Ε. με σκοπό τη δημιουργία ξενοδοχείων και άλλων καταλυμάτων λειτουργικά ενοποιημένων με αγροτικές εκμεταλλεύσεις «που σχετίζονται με την αγροτική παραγωγή, την προστασία και ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς τοπίου», καθώς και «δραστηριότητες σχετικές με τη φυσική ευεξία». Η εταιρεία συστάθηκε με αρχικό εταιρικό κεφάλαιο 300.000 ευρώ, διαιρούμενο σε 3.000 εταιρικά μερίδια, με ονομαστική αξία 100 ευρώ το κάθε ένα. Ο Νίκος Κουτσιανάς εισέφερε 6.000 ευρώ, όπως και η Νίκη Κουτσιανά, ενώ η κυπριακή N&N Earth Raif VCIC PLC, στην οποία μετέχει και η οικογένεια, θα εισέφερε 288.000 ευρώ. Στη συνέχεια, όμως, η κυπριακή εταιρεία υπαναχώρησε καθώς δεν θέλησε να συμμετάσχει στο εταιρικό σχήμα και δεν κατέβαλε την αναλογία της στο εταιρικό κεφάλαιο. Έτσι, το μετοχικό κεφάλαιο μειώθηκε σε 12.000 ευρώ. Ακολούθως, με απόφαση της Γ.Σ. στις 3 Οκτωβρίου 2022 έγινε ΑΜΚ κατά 38.000 ευρώ, μετά με νέα απόφαση στις 18 Νοεμβρίου 2022 το μετοχικό κεφάλαιο αυξήθηκε κατά 400.000 ευρώ και τέλος στις 14 Μαρτίου 2023 δόθηκε ακόμη μια ισχυρή «ένεση» 300.000 ευρώ. Έτσι, σήμερα το μετοχικό κεφάλαιο της Symbeeosis Hotels ανέρχεται σε 750.000 ευρώ και σε αυτό συμμετέχουν με 60% ο Αθανάσιος Κουτσιανάς (ο γιος του Νίκου και της Νίκης Κουτσιανά), με 20% ο Νίκος Κουτσιανάς και με 20% η Νίκη Κουτσιανά. Οι πληροφορίες λένε ότι το πρώτο κατάλυμα ετοιμάζεται στην Άνδρο, όπου εδρεύει και η εταιρεία.

Η Hilton πιάνει Χανιά

-Οσον αφορά τις μεγάλες αλυσίδες η Hilton αιφνιδίασε την αγορά καθώς την περίμεναν στον Πειραιά, αλλά τελικά "ξεφύτρωσε" στην Κρήτη. Ο λόγος για το brand ‘’Tapestry’’ του ομίλου της Hilton, το οποίο κάνει τώρα το ντεμπούτο του στην Ελλάδα για πρώτη φορά στα Χανιά και θα είναι μάλιστα το πρώτο ξενοδοχείο του ομίλου που θα λειτουργεί όλον τον χρόνο στο νησί, καλύπτοντας ένα ευρύτερο τμήμα της αγοράς, σε έναν κορυφαίο προορισμό της χώρας. Το πρώτο ‘’Τapestry’’ αναμενόταν στο λιμάνι, σε συνέχεια της συμφωνίας της Hilton με τον όμιλο του Θεόδωρου Δουζόγλου για το πρώην Mistral, ιδιοκτησίας του δεύτερου στον Πειραιά, ωστόσο τελικά… πρόλαβε ο Κρητικός Λάμπρος Τσιλεδάκης στα Χανιά. Σε αυτή τη φάση, όπως πληροφορείται η στήλη, είναι άγνωστο αν και πότε τελικά το ‘’Tapestry’’ θα πάει και στο λιμάνι ή θα επιλεγεί για το πρώην Mistral άλλο brand. Από την πλευρά της, η Τσιλεδάκης Α.Ε. συνήψε συμφωνία franchise με τη Hilton για το Chania Flair Boutique Hotel, Tapestry Collection by Hilton, 34 δωματίων, έπειτα από ευρεία ανακαίνιση, διευρύνοντας το ευρωπαϊκό αποτύπωμα του brand, ακολουθώντας τα πρόσφατα ανοίγματα στο Μπορντώ και τη Βενετία. Το χαρτοφυλάκιο της Tapestry Collection by Hilton συνεχίζει να επεκτείνεται παγκοσμίως, ενώ περιλαμβάνει πλέον περισσότερα από 115 ξενοδοχεία σε 15 χώρες, όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Όσον αφορά τη Hilton και την Ελλάδα, μετά τα πρόσφατα ανοίγματα στη Σαντορίνη, την Κρήτη και τη Ρόδο, το νέο μπουτίκ Chania Flair Boutique Hotel, Tapestry Collection by Hilton διαφοροποιεί περαιτέρω το χαρτοφυλάκιό της στην ελληνική αγορά και αποτελεί, μαζί με τα Conrad Hotels and Resorts (στο πρώην Hilton της Αθήνας που θα ανοίξει σε έναν χρόνο περίπου από τώρα) τα δυο brands της Hilton που κάνουν πλέον την είσοδό τους στην Ελλάδα.

Η Meghan, ο Mike και οι... μαντείες

-Τέτοιες μέρες, πριν ακριβώς έναν χρόνο, όλοι οι αναλυτές και οι διαχειριστές κεφαλαίων συνιστούσαν στους πελάτες τους να πουλήσουν τις αμερικανικές μετοχές και να αγοράσουν… Κίνα… που θα σήκωνε στους ώμους το βάρος της παγκόσμιας ανάκαμψης. Οι μετοχές στις ΗΠΑ υποτίθεται ότι θα κατρακυλούσαν και τα ομόλογα θα έκαναν ράλι καθώς η πολιτική της FED θα οδηγούσε στην ύφεση. Στη Morgan Stanley, ο Mike Wilson, εξειδικευμένος στη στρατηγική πτωτικών αγορών, είχε γίνει διάσημος προβλέποντας την κατάρρευση του δείκτη S&P 50O. Λίγα τετράγωνα πιο κάτω, στην Bank of America, η Meghan Swiber και οι συνάδελφοί της προετοίμαζαν τους πελάτες τους για μια βουτιά στις αποδόσεις των ομολόγων του Δημοσίου. Στην Goldman Sachs, οι στρατηγικοί αναλυτές -συμπεριλαμβανομένου του Kamakshya Trivedi- μιλούσαν με θαυμασμό για τα κινεζικά περιουσιακά στοιχεία, περιμένοντας εκρηκτική άνοδο της κινεζικής οικονομίας, μετά τα lockdowns για τον Covid. Αποδείχθηκε ότι σχεδόν όλες οι προβλέψεις ήταν λάθος. Όλοι οι ανωτέρω ωστόσο εισέπραξαν παχυλά bonus λόγω της εκπληκτικής χρονιάς των χρηματιστηρίων. Οι χρηματιστηριακές αγορές παγκοσμίως κατέγραψαν την καλύτερη χρονιά τους από το 2019. Βιώσαμε ένα εκπληκτικό δίμηνο ανοδικό ράλι, αφού πλέον όλοι οι επενδυτές στοιχηματίζουν πως οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες έχουν ολοκληρώσει την αύξηση των επιτοκίων και θα τα μειώσουν γρήγορα το επόμενο έτος. Θα επαληθευτούν φέτος οι προβλέψεις;

Νωρίς να πανηγυρίσουμε την έξοδο από την κρίση

-Η αλήθεια είναι ότι το κλίμα στις αγορές -ιδιαίτερα στην αμερικανική- άλλαξε θεαματικά στο τελευταίο τρίμηνο, με τη σημαντική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού (δηλαδή, του ρυθμού αύξησης των τιμών οι οποίες παραμένουν σε δραματικά υψηλά επίπεδα) και τις προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων (τις οποίες δεν ενστερνίζονται όλοι οι αναλυτές). Ο κορυφαίος Αμερικανός οικονομολόγος Λάρι Σάμερς, που διετέλεσε Πρόεδρος της Σχολής Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και υπουργός Οικονομικών, προειδοποιεί ότι «είναι πολύ νωρίς για να πανηγυρίσουμε την έξοδο από την κρίση». Παρ’ όλα αυτά, το 10ετές αμερικανικό ομόλογο κοστίζει 1% φθηνότερα τον τελευταίο μήνα, μπήκαμε στο 2024, με νέα ιστορικά υψηλά στη Wall Street και “κορυφή” για τον Stoxx600. Φέτος είναι μια σημαντική εκλογική χρονιά, με τις Ευρωεκλογές (6-9 Ιουνίου) και ΗΠΑ (5 Νοεμβρίου) στο επίκεντρο. Ειδικά οι δεύτερες είναι πιθανό να αλλάξουν -κυριολεκτικά- τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, στις 25 Ιανουαρίου έχουμε την πρώτη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και θα δούμε τα μηνύματα της Φρανκφούρτης.

Στην Αμερική υποφέρουν τα εμπορικά ακίνητα

-Eνώ οι κατοικίες στην αμερικανική αγορά πωλούνται σε ιστορικά υψηλές τιμές, στα εμπορικά ακίνητα (γραφεία, καταστήματα κ.λπ.) οι τιμές έχουν κατρακυλήσει στο 50% της αξίας που είχαν μόλις πριν από πέντε χρόνια. Τελευταίο παράδειγμα, ένα μεγάλο κτίριο γραφείων στο κέντρο του Λος Άντζελες το οποίο πωλήθηκε για 92,5 εκατομμύρια δολάρια το 2018 και πριν από λίγες μέρες πουλήθηκε για 44,7 εκατομμύρια δολάρια. Το Aon Center, το τρίτο μεγαλύτερο κτίριο του Λος Άντζελες, πωλήθηκε 45% φθηνότερα από την τελευταία τιμή αγοράς του το 2014. Δεν είναι τυχαίο που οι άλλοτε κολοσσοί στον τομέα διαχείρισης εμπορικών ακινήτων (π.χ. WeWork) κηρύσσουν πτώχευση και πλημμυρίζουν την αγορά με προσφορές ακινήτων μισοτιμής. Στις ΗΠΑ, η κρίση στην αγορά ακινήτων ξεκίνησε από τα εμπορικά ακίνητα.