-Χαίρετε, δυο λόγια για τον τουρισμό, καθώς διανύουμε τον δυνατότερο μήνα του έτους σε αφίξεις. Αξίζει να γίνει μια κουβέντα για τα αεροδρόμια τα οποία αν και ανακαινίστηκαν πρόσφατα ορισμένα εξ αυτών αλλά και όσα παρέμειναν σε δημόσιο καθεστώς (δηλαδή δεν πέρασαν στην ιδιοκτησία της Fraport), ειδικά τα δεύτερα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν ούτε τον μισό τουρισμό απ' αυτόν που λογικά αναμένουμε πλέον να έρχεται κάθε χρόνο. Έστω κι αν οι επόμενες χρονιές δεν θα είναι τόσο δυνατές όσο φέτος. Μπορεί οι Γερμανοί να πλήρωσαν 1,5 δισ. ευρώ και να «έφαγαν στο κεφάλι» και την πανδημία και να έχουν… χίλια δίκια να θέλουν τώρα να βγάλουν τα σπασμένα, μπορεί να είναι δύσκολη η εξίσωση στα δημόσια αεροδρόμια γιατί δουλεύουν πέντε μήνες το χρόνο, αλλά πραγματικά αξίζει να χαραχτεί μια πολιτική για το μέλλον και να ανακαινιστούν, να μεγαλώσουν να «ευπρεπιστούν» τα αεροδρόμια αφού το προϊόν «Ελλάδα» πουλάει φουλ. Στο κάτω κάτω τόσα δισ. ευρώ θα έρθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης αν δεν φτιάξουμε τις υποδομές για τον τουρισμό τι άλλο προέχει; Μύκονος, Κρήτη, Ρόδος, Κέρκυρα, Σκιάθος, Πάρος, Μήλος κ.λπ. τα αεροδρόμια αυτά δεν κάνουν ούτε για τους μίσους τουρίστες από όσοι έρχονται παρά το γεγονός ότι στα ιδιωτικά τουλάχιστον υπάρχει κάποια τάξη και καθαριότητα.

Κόκκινη κάρτα σε Μύκονο – Σαντορίνη...

-Και συνεχίζω με τουρισμό λέγοντας πως στα κάγκελα έχουν ανέβει ορισμένοι ξενοδοχειακοί όμιλοι και επενδυτές εξαιτίας της απόφασης να μείνουν εκτός αναπτυξιακού νόμου όχι μόνο οι επενδύσεις σε νέα ξενοδοχεία, αλλά και οι ανακαινίσεις - εκσυγχρονισμοί υφιστάμενων μονάδων, σε Μύκονο και Σαντορίνη. Η απόφαση (Καθορισμός περιοχών της Επικράτειας που δεν έχουν εφαρμογή οι ενισχύσεις του ν. 4887/2022 σε επενδυτικά σχέδια στον τομέα του τουρισμού) με ημερομηνία 3/8 που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης (φύλλο 4136) προκάλεσε αναστάτωση στην τουριστική αγορά και αρκετοί μίλησαν για πλήγμα στα δύο νησιά, για τα οποία υφίσταται εδώ και δύο χρόνια αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών για τουριστικά καταλύματα που βρίσκονται εκτός των ορίων οικισμών.

...και ο αντίλογος

- Οι ίδιοι δεν αποδέχονται τα περί κορεσμού στα δύο νησιά, φέρνοντας παραδείγματα άλλων τουριστικών περιοχών που εύκολα θα μπορούσαν να θεωρηθούν κορεσμένες, αλλά ωστόσο προβλέπεται η δυνατότητα εκσυγχρονισμού μονάδων. Από την άλλη πλευρά βέβαια, συζητούμε για πόρους που προσφέρονται στον ιδιωτικό τομέα για ανάπτυξη και δεν φαντάζει παράλογο να εξαιρούνται οι δύο πιο αναπτυγμένοι και δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί. Με διεθνή τουριστική ακτινοβολία τα δύο νησιά προσελκύουν ούτως ή άλλως σημαντικά διεθνή και εγχώρια ιδιωτικά κεφάλαια, ενώ π.χ. η Θάσος ή η Λήμνος δεν έχουν ανάλογες δυνατότητες. Παραδέχομαι πάντως ότι κι εγώ αν είχα ξενοδοχείο στη Μύκονο θα ήμουν στα κάγκελα.

Είναι οι ακόλουθοι, δηλαδή ο εξής ένας

-Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ανακοίνωσε χθες ότι «οι ενεργοί προμηθευτές που έχουν υιοθετήσει πλήρως και τεκμηριωμένα το ορισθέν υπόδειγμα “Λογαριασμός Κατανάλωσης” και έχουν εκδώσει λογαριασμούς βάσει του σχετικού προτύπου για την τιμολόγηση του μήνα Ιουνίου 2022 είναι οι ακόλουθοι: Μυτιληναίος ΑΕ/PROTERGIA». Και στο σημείο αυτό η ανακοίνωση τελειώνει.

Αβάδιστα… 2 με 3 χρόνια με αρκετή τύχη

-Τα αντανακλαστικά του ΤΑΙΠΕΔ ερέθισε η στήλη με το έργο στις Γούρνες Ηρακλείου που έπεσε στη γούρνα του Δημοσίου και από το Ταμείο σπεύδουν να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους: Βιάζεται και το ΤΑΙΠΕΔ να πραγματοποιηθεί το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής για το «μικρό Ελληνικό» στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ωστόσο, υπάρχουν εκκρεμότητες όπως είπαμε που δεν αφορούν τις δύο πλευρές, Ταμείο και επενδυτή, λόγου χάρη να εκδοθεί η ηλεκτρονική ταυτότητα του ακινήτου. Ο Αύγουστος, πάντως, θα πρέπει να θεωρείται χαμένος και φαίνεται πως η σχετική συμβολαιογραφική πράξη για το ακίνητο πηγαίνει για τις αρχές Σεπτεμβρίου, ώστε να γίνει η οικονομική συναλλαγή και να εκδοθούν οι ΚΥΑ που απαιτούνται. Όσο για το καζίνο, αυτό είναι μια ξεχωριστή διαδικασία που θα «τρέξει» όπως ακριβώς έγινε με την επένδυση της Lamda στο Ελληνικό. Δηλαδή θα πρέπει η  Επιτροπή Παιγνίων σε συνεννόηση με το ΥΠΟΙΚ να ξεκινήσει τη διαγωνιστική διαδικασία για την παραχώρηση άδειας καζίνο. Δεν θέλω να θίξω κανέναν, αλλά έτσι όπως το ακούω η αδειοδότηση θα πάρει... αβάδιστα δύο με τρία χρόνια, κι αυτό αν είναι τυχεροί.

Θετικές εκπλήξεις από ΒΙΟΧΑΛΚΟ

-Θετικές εκπλήξεις μου λένε ότι πρέπει να περιμένουμε στα αποτελέσματα πρώτου εξαμήνου 2022 της ΒΙΟΧΑΛΚΟ που ανακοινώνονται στις 22 Σεπτεμβρίου. Δεν ξέρω αν η πηγή είχε κληρονομικό χάρισμα, αλλά έκανε λόγο για ΕBIDTA 340 με 360 εκατ. έναντι 196 εκατ. πέρυσι. Συνολικά, προέβλεψε ότι στη χρήση 2022 τα ΕBIDTA της ΒΙΟΧΑΛΚΟ θα φτάσουν τα 650 με 700 εκατ. ενώ ο τζίρος της χρονιάς θα υπερβεί τα 7 δισ. Κινητικότητα συνεπώς και υψηλές προσδοκίες για τον όμιλο της ΒΙΟΧΑΛΚΟ στον οποίο ανακατεύεται ενεργά το τελευταίο διάστημα η Goldman Sachs. Η αξία και οι προοπτικές του ομίλου είναι δεδομένες, αλλά ενίοτε ο όμιλος επιλέγει να κινείται σε δικούς του χρόνους που δεν ξέρω αν σκάνε γάιδαρο αλλά τους επενδυτές...

Βαρδινογιάννης και Ιωάννου (και) στην εστίαση

-Τελευταία, γόνοι μεγάλων επιχειρηματικών οικογενειών ανοίγονται σε δραστηριότητες που αφορούν τη ψυχαγωγία και την εστίαση και γιατί όχι άλλωστε, αφού καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή πολύ περισσότερο μάλιστα αν είσαι βαθύπλουτος. Εδώ και μερικούς μήνες λοιπόν, το bar - restaurant ZEBRA πίσω από το οποίο ακούγεται πως βρίσκεται ο Νίκος Βαρδινογιάννης κάνει επιτυχημένη καριέρα στην πιάτσα του Ν. Ψυχικού. Αλλά και στο νησί των Φαιάκων, η οικογένεια Ιωάννου έχει ενισχύσει την επιχειρηματική της παρουσία. Στο νησί εδώ και πολλά χρόνια διαθέτουν ένα από τα ωραιότερα και ακριβότερα σπίτια του νησιού, στον κόλπο του Κομμένου, όπου πολύ συχνά κάνει την εμφάνισή του το 35μετρο γιοτ «Guilty» δημιούργημα της Ιταλίδας σχεδιάστριας Ιβάνα Πορφίρι και του Αμερικανού καλλιτέχνη Τζεφ Κουνς, το οποίο ο Δάκης Ιωάννου απέκτησε το 2008. Τα τελευταία χρόνια όμως με πρωτοβουλία του Στέλιου Ιωάννου, γιου του επιχειρηματία και παγκοσμίου φήμης συλλέκτη, η οικογένεια έχει αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα στο κομμάτι της εστίασης και της ψυχαγωγίας, τόσο με το club Pazuzu στη Γλυφάδα (το παλιό Chipie Chipie για όσους έζησαν τα ανέμελα '80s – '90s στην Κέρκυρα) όπου συχνά ο Στ. Ιωάννου είναι στα decks ως Dj Velix, αλλά και το Nolita Corfu, αδελφάκι του Nolita Athens στο Ν. Ψυχικό. Το νέο εγχείρημα αφορά ένα εμβληματικό για το νησί ακίνητο, το Ακταίον, πάνω από τον Ναυτικό Όμιλο, το οποίο πέρασε εδώ και λίγο καιρό στη διαχείριση εταιρείας συμφερόντων της οικογένειας. Ο διαγωνισμός έγινε πριν από λίγους μήνες, τα διαδικαστικά έχουν ολοκληρωθεί και στόχος είναι το project της ανακαίνισης να μην καθυστερήσει.

Σε ποιο νησί πωλούνται βίλες 17.000 ευρώ το τ.μ. (Ούτε Μύκονος, ούτε Σαντορίνη)

-Επειδή, όπως σας έχω πει, οι εποχές είναι δύσκολες για δημοσιογράφους, η στήλη στον ελεύθερο χρόνο της δουλεύει και σαν μεσίτης. Για αυτό και σήμερα θα σας μιλήσω για τις OTC (over the counter) αγορές του νησιωτικού real estate της χώρας. Οι πλέον γνωστές και καθιερωμένες OTC αγορές είναι η Μύκονος και η Σαντορίνη. Δύο νησιά όπου η αγορά ακινήτων δεν έχει καμία σχέση με την αντίστοιχη αγορά στην υπόλοιπη Ελλάδα και για αυτό η στήλη καθ' υπερβολήν τις αποκαλεί OTC όπως αποκαλούνται οι συναλλαγές που γίνονται εκτός οργανωμένων αγορών. Έχουμε όμως και δύο αναπτυσσόμενες αγορές real estate με χαρακτηριστικά OTC, καθώς οι συναλλαγές που γίνονται σε αυτές υπερτερούν θεαματικά έναντι του μέσου όρου της χώρας. Δύο αγορές με ένα κοινό χαρακτηριστικό: Την περιορισμένη επιφάνεια των νησιών. Το ένα -και αρκετά γνωστό- είναι η Αντίπαρος με τιμές στα ακίνητα αξιώσεων να συναγωνίζονται ή και να ξεπερνούν τη Μύκονο. Το δεύτερο νησί «που τα σπάει» στο real estate είναι το Μεγανήσι, που απέχει 20' της ώρας από το Νυδρί της Λευκάδας και την Ιθάκη. Για του λόγου το αληθές τον τελευταίο καιρό η Sotheby’s Greece πραγματοποίησε ορισμένες πωλήσεις στο Μεγανήσι σε νούμερα που εντυπωσιάζουν. Ξεχωρίζουν δύο: Τον Φεβρουάριο πούλησαν μια βίλα 245 τ.μ. σ’ έναν 50χρονο Σλοβάκο, έναντι 4,1 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, 17.734 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο! Μία εβδομάδα αργότερα, πάλι η Sotheby’s Greece, πούλησε σ’ έναν 55χρονο Λονδρέζο κατασκευαστή, ένα μοναδικής ομορφιάς υπόσκαφο στην τιμή ρεκόρ, τουλάχιστον για τη Λευκάδα και το Ιόνιο, των 5,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή πάνω από 14.000 ευρώ το τετραγωνικό.

Επίσκεψη Μυστακίδη στο Υπερταμείο

-Σε μεγάλη κινητικότητα βρίσκεται η ελληνική αγορά ακινήτων με τους μεγάλους επενδυτές να κινούν τα νήματα. Μία από τις πιο low profile αλλά ιδιαίτερα σημαντικές επισκέψεις, ήταν αυτή που έγινε προ ημερών στα γραφεία του Υπερταμείου από την ομάδα που εκπροσωπεί τον Αριστοτέλη Μυστακίδη. Ο τελευταίος έχει εισέλθει πολύ δυναμικά στο real estate στη χώρα και φαίνεται να διαβλέπει σημαντικές ευκαιρίες σε ακίνητα του δημοσίου κι άλλες επενδύσεις. Πρόκειται για πολύ χαμηλών τόνων Έλληνα δισεκατομμυριούχο και άριστο γνώστη της συγκεκριμένης αγοράς που κατανοεί ότι η εποχή είναι η πλέον κατάλληλη για να «χτυπήσει» ακίνητα-φιλέτα.

Δύο αποφάσεις για τα δώρα του Σκρέκα (αξίας 138 ευρώ)

-Η στήλη πληροφορήθηκε ένα παρασκήνιο γύρω από τις συναντήσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα με τον Amos Hochstein, Αμερικανό σύμβουλο του Υπουργού Εξωτερικών για θέματα ενεργειακής ασφάλειας των ΗΠΑ, αλλά και με τον νέο Πρέσβη της Ισπανίας στην Ελλάδα, Carles Casajuna. Δεν μας ενδιαφέρει η ουσία των συναντήσεων, αλλά τα... εθιμοτυπικά δώρα, που συνηθίζουν να προσφέρουν οι κρατικοί αξιωματούχοι σε ξένους προσκεκλημένους. Στην προκειμένη περίπτωση, λοιπόν, το ΥΠΕΝ ανέθεσε την προμήθεια δύο εθιμοτυπικών δώρων έναντι ποσού 138 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%), στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σύμφωνα με την από 29/07/2022 προσφορά του. Συγκεκριμένα, πρόκειται για δύο κεφαλές μαρμάρινων ειδωλίων και «η ανάθεση της εν θέματι προμήθειας πραγματοποιείται με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά αποκλειστικά βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή)» όπως αναφέρεται στη χαρακτηριστική γλώσσα του Δημοσίου. Μάλιστα, χρειάστηκε να εκδοθούν δύο διαφορετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης, η πρώτη ύψους 100 ευρώ και η δεύτερη ύψους 38 ευρώ. Που είσαι Πιερακακάκηηηηηη….

Οι απουσίες στην κηδεία Ψυχάρη

Στην κηδεία του Σταύρου Ψυχάρη χθες, σαφώς και υπήρχε πλήθος. Φίλοι της οικογένειας, άνθρωποι που συνδέονταν κοινωνικά με τον εκλιπόντα και δημοσιογράφοι, παλιοί και νέοι, κυρίως του Βήματος. Αν εξαιρέσουμε τέσσερις πολιτικούς της παλιάς φρουράς που συνδέονταν μαζί του με δεσμούς φιλίας κι ελάχιστους επιχειρηματίες (λιγότερους από τα δάκτυλά του ενός χεριού), το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο απουσίαζε, ενώ καταγράφηκαν και ηχηρές δημοσιογραφικές απουσίες . Μια έκφραση που επαναλάμβανε συχνά ο Ψυχάρης στους δημοσιογράφους της εφημερίδας του, ήταν πως στην κηδεία του καλού δημοσιογράφου πηγαίνουν μόνον η γυναίκα του, τα παιδιά του και μερικοί καλοί φίλοι.