Κώστας Μελάς

tags
Ποσοτική διευκόλυνση προ των πυλών; Ναι αλλά τι θα την συνοδεύει;

Ποσοτική διευκόλυνση προ των πυλών; Ναι αλλά τι θα την συνοδεύει;

Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, η ΕΚΤ μελετά ένα συγκεκριμένο σύστημα για να μεταφέρει τους κινδύνους από μια πιθανή «ποσοτική διευκόλυνση» [quantitative easing (qe)] στα πιο ασθενή κράτη που έχουν και μεγαλύτερη ανάγκη υποστήριξης από τη νομισματική πολιτική , ζητώντας με αυτό τον τρόπο να υπερβεί τις αντιρρήσεις της γερμανικής Bundesbank.

Η ιδέα είναι να επιβάλλει στα πιο αδύνατα κράτη τη δημιουργία ενός κεφαλαιακού αποθέματος ως αντιστάθμισμα για πιθανές απώλειες από τα ομόλογα που θα αγοράσει η ΕΚΤ. Εναλλακτικά , οι αγορές ομολόγων , στο πλαίσιο της  «ποσοτικής διευκόλυνσης» θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν ευθέως από τις Εθνικές ΚΤ , φυσικά κάτω από την καθοδήγηση και τις οδηγίες της ΕΚΤ. Στην περίπτωση που υπάρξουν απώλειες σε βαθμό που να επιφέρουν μειώσεις των κεφαλαίων των Εθνικών ΚΤ , αυτές θα καλυφθούν από τη συνεισφορά κάθε χώρας.

Όπως έχει δηλώσει ο πρόεδρος Μάριο Ντράγκι, μελετούνται οι τεχνικές λεπτομέρειες για μια πιθανή «ποσοτική διευκόλυνση» την οποία οι αγορές αναμένουν το πρώτο τρίμηνο του 2015. Μάλιστα μετά τις εκτιμήσεις ( δες συνέντευξη του αντιπροέδρου Vítor Constâncio, στην γερμανική  Wirtschaftswoche  22 December 2015)  ότι ο πληθωρισμός της ευρωζώνης αναμένεται να είναι αρνητικός τους προσεχείς μήνες (λόγω της συνεχιζόμενης πτώσης της τιμής του πετρελαίου) φαίνεται ότι οι διαδικασίες επιταχύνονται. Όπως είναι γνωστό , η Bundesbank αντιτίθεται απολύτως στην αμοιβαιοποίηση των χρεών των κρατών της ευρωζώνης.

Η ιδέα της δημιουργίας κεφαλαιακού αποθέματος σε κάθε χώρα θέτει σε κίνδυνο τις αναμενόμενες θετικές επιδράσεις της ποσοτικής διευκόλυνσης. Βεβαίως πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα σχεδιαστεί ο μηχανισμός. Πάντως αν κάνουμε ένα πρώτο υπολογισμό των απαιτουμένων κεφαλαίων με βάση τις τιμές των CDS πχ για την Ελλάδα φαίνεται ότι απαιτούνται 3,2 εκατ. δολάρια για την εξασφάλιση ενός δανείου 10 εκατ. δολαρίων. Συνεπώς το υψηλό κόστος θα ήταν ένας αποτρεπτικός παράγοντας για την αποδοχή της ποσοτικής διευκόλυνσης.

 

Κώστας Μελάς

Χειροτερεύουν οι ενδείξεις για την παγκόσμια οικονομία

Χειροτερεύουν οι ενδείξεις για την παγκόσμια οικονομία

Ο εφιάλτης της μειωμένης μεγέθυνσης  του Παγκόσμιου ΑΕΠ, σε σχέση με τις τελευταίες προβλέψεις επηρεάζει αρνητικά τις αγορές κεφαλαίων. Παράδειγμα: η εκτίμηση ότι η Κίνα θα μειώσει τις εκτιμήσεις της για το ρυθμό μεγέθυνσης (2015) από 7,5% σε 7,0% προκάλεσε πτώση στο χρηματιστήριο της Σαγκάης κατά 5,43%.(9.12.2014).  Το Πεκίνο εφάρμοσε μέτρα περιορισμού των αυξανόμενων κινδύνων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που τροφοδοτούνται από την αυξανόμενη πιστωτική επέκταση. Επίσης  η  μείωση του πληθωρισμού συνεχίζεται και τον Νοέμβριο υπολογίστηκε στο 1,4% , το χαμηλότερο επίπεδο από τον ίδιο μήνα του 2009. Ο κίνδυνος του αντιπληθωρισμού βρίσκεται προ των πυλών της δεύτερης οικονομίας του κόσμου.

Το Ιράκ ακολουθεί  τη Σαουδική Αραβία στη μείωση των τιμών του πετρελαίου σε μια προσπάθεια να διατηρήσει το μερίδιο της στην παγκόσμια αγορά. Παρότι αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μέτρο υποστηρικτικό της παγκόσμιας ζήτησης εντούτοις εξαναγκάζει τις εταιρείες πετρελαίου να αναθεωρήσουν τα βιομηχανικά τους σχέδια.

Παράδειγμα: η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών εξωθεί, την ΒΡ να αναθεωρήσει τα σχέδιά της στην παραγωγή πετρελαίου της Νορβηγίας. Σύμφωνα με το Bloomberg, η ΒΡ εξετάζει την προοπτική να κλείσει νωρίτερα από όσο είχε αρχικά σχεδιάσει πέντε παλιές πετρελαιοπηγές στη Νορβηγία, καθώς περιορίζονται τα περιθώρια κέρδους της.

Αυτό που προκαλεί τις πλέον έντονες ανησυχίες είναι ότι το μακροοικονομικό σενάριο που αφορά στην παγκόσμια οικονομία παραμένει σύνθετο και διασπασμένο: η ΕΚΤ μπορεί στο προσεχές μέλλον να προχωρήσει σε αγορά τίτλων κρατικού χρέους στη δευτερογενή αγορά. Στις ΗΠΑ αντιθέτως η FED σκέπτεται να επιταχύνει την αύξηση των επιτοκίων στο πρώτο εξάμηνο του 2015. Οι κινήσεις της νομισματικής πολιτικής επομένως θα προσδιορίσουν  σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές  της ασκούμενης πολιτικής των διαφόρων χωρών.  

Εν τω μεταξύ το εμπορικό ισοζύγιο της Γερμανίας , τον Οκτώβριο, παρουσίασε πλεόνασμα 20,6 δις ευρώ έναντι 18,5 δις ευρώ τον προηγούμενο μήνα Σεπτέμβριο, υπερβαίνοντας τις προβλέψεις που έκαναν λόγο για 19 δις ευρώ, δίνοντας ανάσα στην ασκούμενη οικονομική πολιτική στην ευρωζώνη  παρότι, σύμφωνα με το σύνολο των αναλυτών, οδηγεί σε συνεχή αδιέξοδα σειρά χωρών της ευρωζώνης και κατά συνέπεια στην ίδια την Γερμανία. Η κατάσταση στην Ιταλία και Γαλλία συνεχίζει να προβληματίζει την ευρωπαϊκή επιτροπή σύμφωνα με τον πρόεδρό της   Jean-Claude Juncker, (συνέντευξη στην Frankfurter Allgemeine Zeitung).

Το σχέδιο Junker, των 315 δις ευρώ, για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας προκαλεί μόνο ειρωνείες και γέλια όπως έχει δείξει με σαφήνεια ο  Daniel Gros, σε πρόσφατη μελέτη του (Daniel Gros , Investment as the key to recovery in the euro area?  Centre for European Policy Studies, No. 326, 18 November 2014).  

Η πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα αποτελεί, επίσης μια επιπλέον αρνητική συνιστώσα που επιβαρύνει την ήδη δύσκολη κατάσταση στην ευρωζώνη.

Το 2014 η ρωσική οικονομία χειροτέρεψε και αν δεν προκύψουν ριζικές αλλαγές  η κατάσταση θα γίνει χειρότερη για το 2015. Η ρωσική οικονομία υποφέρει από τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει η Δύση και από την πτώση των τιμών του πετρελαίου. Σημειώνουμε ότι το 2014 παρατηρήθηκε εκροή 120 δις δολαρίων από την ρωσική οικονομία με προοπτικές συνέχισης. Στην αρχή του 2014 οι εκτιμήσεις μιλούσαν για μεγέθυνση 2,5% του ΑΕΠ της χώρας , ενώ σήμερα οι εκτιμήσεις κυμαίνονται γύρω στο 0,0%

Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή και το 2015 εκτιμάται ότι θα είναι ένα έτος χειρότερο από το 2014. 

Κώστας Μελάς

Σχετικά με τον προϋπολογισμό

Σχετικά με τον προϋπολογισμό

Όπως είναι γνωστό κάθε προϋπολογισμός λειτουργεί εντός ενός περιβάλλοντος λελογισμένων αβεβαιοτήτων  όταν το γενικότερο «κλίμα προσδοκιών» είναι σχετικά θετικό. Το «κλίμα προσδοκιών» αναφέρεται όπως είναι γνωστό στο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον της χώρας αλλά και στο άμεσο και ευρύτερο διεθνές περιβάλλον εντός του οποίου συναλλάσσεται.

Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις ο προϋπολογισμός του 2015 εμπεριέχει εγγενείς αβεβαιότητες προερχόμενες από το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον της χώρας.  Αβεβαιότητες που έχουν καταστεί σαφείς σχεδόν από το σύνολο των διεθνών  οικονομικών αναλυτών. Δυστυχώς η ύπαρξη αυτών των αβεβαιοτήτων επικάθονται ως δαμόκλεια σπάθη στην εξέλιξη των μεγεθών που περιέχονται στον προϋπολογισμό και ειδικά σε εκείνα τα στοιχεία κλειδιά που αποτελούν τους πυλώνες του. Αναφέρομαι στον τομέα των επενδύσεων , των εισροών στην ελληνική οικονομία από το εξωτερικό αλλά και στην σύλληψη των εσόδων  στο προγραμματιζόμενο ύψος.

Εκτός όμως των παραπάνω αβεβαιοτήτων έχει προκύψει μια επιπλέον αβεβαιότητα που αφορά στην αμφισβήτηση των στοιχείων του προϋπολογισμού εκ μέρους της τρόικας με την γνωστή  της θέση  περί υπάρξεως δημοσιονομικού κενού , ύψους 2,5-3,5 δις , κάτι που αν γίνει αποδεκτό, εκ των πραγμάτων δυναμιτίζει και τη λογική αλλά και τα στοιχεία που περιέχονται στον προϋπολογισμό. Η ενσωμάτωση μέτρων με δημοσιονομικό αποτέλεσμα  του συγκεκριμένου ύψους  όπως γίνεται κατανοητό  το πιθανότατο ,χωρίς να μεταβληθεί τίποτε άλλο, θα έχει  αρνητικές επιπτώσεις τουλάχιστον στην αναμενόμενη  μεγέθυνση του ΑΕΠ. Υπάρχει η θέση ότι η κατάθεση προϋπολογισμού από την κυβέρνηση μιας χώρας που βρίσκεται σε πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής χωρίς την συγκατάθεση της τρόικας αποτελεί προπατορικό αμάρτημα.

Τώρα , μη λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω αρνητικά, οι αβεβαιότητες , τα επικίνδυνα σημεία είναι όσον αφορά στη μεγέθυνση του ΑΕΠ , οι παράγοντες που το προσδιορίζουν δηλαδή οι επενδύσεις , οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, η ιδιωτική κατανάλωση και οι δημόσιες δαπάνες (καταναλωτικές και επενδυτικές).

Από αυτές το βάρος δύνεται στην αύξηση των επενδύσεων: σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού το 2014 αναμένεται να υπάρξει αύξηση των επενδύσεων κατά 1,0% (μετά από την τελευταία αναθεώρηση. Η προηγούμενη πρόβλεψη ήταν για μείωση -5,4%). Για το 2015  εκτιμάται ότι θα υπάρξει αύξηση των επενδύσεων κατά 11,7% μέγεθος που προϋποθέτει υπό μιαν έννοια μια σχετικά μεγάλη ανατροπή της παρούσας τάσης δημιουργώντας αρκετές αμφιβολίες για το κατά πόσον είναι εφικτή η πραγματοποίηση τους.

Η  δεύτερη σημαντική συνιστώσα είναι αυτή του εξωτερικού τομέα  που στην ουσία σημαίνει αύξηση των εισροών από τις υπηρεσίες και ειδικά από τον τουρισμό. Το 2014 εκτιμάται ότι η αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών θα κυμανθεί στο 8,2 %. Το 2015 αντιθέτως η εκτίμηση μειώνεται στο 5,2%, η οποία εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την αναμενόμενη διατήρηση  του τουριστικού εισοδήματος και παράλληλα από την συγκρατημένη αύξηση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών.
Η τρίτη συνιστώσα και πλέον σημαντική , διότι το σχετικό της βάρος στον προσδιορισμό του ΑΕΠ  είναι πολύ μεγαλύτερο από τις δύο προηγούμενες, είναι η ιδιωτική κατανάλωση.  Εδώ το 2014 η πρόβλεψη είναι για το 2014 0,6% ενώ για το 2015 εκτιμάται ότι αυτή θα αυξηθεί στο 2,9%. Μια πρόβλεψη αρκετά αισιόδοξη εντός του υφιστάμενου μακροοικονομικού πλαισίου που χαρακτηρίζεται από υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση για 5 συναπτά έτη.

Από τη πλευρά των δημοσιονομικών μεγεθών εκείνο  που προβληματίζει είναι οι δυνατότητες των φορολογουμένων να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους  οι οποίες ως συνολικό μέγεθος εμφανίζονται αυξημένες κατά 1 δις ευρώ. 

Κώστας Μελάς

Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου στην ευρωζώνη

Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου στην ευρωζώνη


Η επιτάχυνση των επενδύσεων είναι απαραίτητη για κάθε οικονομική ανάκαμψη. Η σχετική εξασθένιση του  Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου  (συνολικές επενδύσεις) αποτελεί κλειδί στη χαμηλή έως στάσιμη μεγέθυνση της ευρωζώνης. Η εξασθένιση του ΑΣΠΚ αντανακλά χαμηλή μεγεθυντική ζήτηση, χαμηλή χρησιμοποίηση παραγωγικών δυνατοτήτων (ειδικά στη μεταποίηση όπου παραμένει χαμηλότερα από το μέσο όρο της μακροχρόνιας τάσης), υψηλή πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα  και σε μερικές χώρες απομόχλευση των επιχειρήσεων και χρηματοοικονομικούς περιορισμούς.

Την περίοδο 2010-1013 ο ΑΣΣΚ στην ευρωζώνη ανήλθε κατά μέσο όρο στο 20,2% του ΑΕΠ, έναντι 22,1% το 2007.   

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ οι επενδύσεις σε μηχανήματα αντιπροσωπεύει το 30,0% στο σύνολο των επενδύσεων ή 6,7% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα οι επενδύσεις σε κατασκευές αντιπροσωπεύουν το 50,0% των συνολικών επενδύσεων και οι δημόσιες επενδύσεις το 15,0% .

Στην Ελλάδα το 2013 ο Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου  βρίσκεται στο 11,2% του ΑΕΠ πολύ  χαμηλότερος από τον μέσο όρο των χωρών της ευρωζώνης. Απόκλιση αβυσσαλέα. Επίσης οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό ανέρχονται  μόνο στο 4,4% του ΑΕΠ.

Επίσης σημαντικότατες είναι οι διαφορές μεταξύ ευρωζώνης , ΗΠΑ και Ιαπωνίας όπως δείχνεται από τα στοιχεία της Γραφικής παράστασης που ακολουθεί. Η εικόνα που  παρουσιάζουν οι συνολικές επενδύσεις στην ευρωζώνη σε σχέση με τις δύο άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη ερμηνεύουν σε μεγάλο βαθμό και την εξέλιξη της μεγεθυντικής διαδικασίας στο ΑΕΠ αλλά και στην απασχόληση. Μέσα και από τα συγκεκριμένα στοιχεία η ακολουθούμενη οικονομική πολιτική στην ευρωζώνη αποτελεί «εκ του ασφαλούς» τον μεγαλύτερο κίνδυνο στην παγκόσμια οικονομία.

Κώστας Μελάς

Καταιγίδα χτυπά το ρούβλι

Καταιγίδα χτυπά το ρούβλι

Ενώ το δολάριο συνεχίζει να ενισχύεται , σε μια ευνοϊκή συγκυρία, κατά την οποία η FED μειώνει την επεκτατική νομισματική πολιτική της ενώ αντιθέτως  η ΚΤ της Ιαπωνίας (BoJ) και η ΕΚΤ αυξάνουν την επεκτατική τους νομισματική πολιτική, το ρωσικό νόμισμα κατρακυλάει στα ιστορικά του ελάχιστα. Το ρούβλι την περασμένη εβδομάδα έχασε  8,0% της αξίας του , έναντι των ισχυρών νομισμάτων κάτι που συνιστά την μεγαλύτερη πτώση στα τελευταία 11 χρόνια. Από την αρχή του έτους η αξία του έχει μειωθεί περίπου 40,0%: 1 ευρώ αγοράζει 60 ρούβλια και 1 δολάριο 48. Η κατάσταση φέρνει στο νου , κατά κάποιο τρόπο, την κατάρρευση του ρωσικού νομίσματος το 1998 και το 2008, παρότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας ανέρχονται σε 430 δις δολάρια, το χρέος της χώρας βρίσκεται στο 13,0% του ΑΕΠ, και το δημοσιονομικό ισοζύγιο είναι πλεονασματικό. Επίσης παρότι  η τιμή του βαρελιού πετρελαίου μειώθηκε σημαντικά, σήμερα βρίσκεται στα 80 δολάρια, απέχει πάρα πολύ από τα 10 δολάρια το 1998 που σηματοδότησε τότε την κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας.   

Στην κατάσταση αυτή , εκτός από τους γνωστούς γεωπολιτικούς λόγους, συνέβαλε και η απόφαση της ΚΤ της Ρωσίας , η οποία επέτρεψε, από την αρχή του μήνα την ελεύθερη διακύμανση του ρωσικού νομίσματος έναντι του δολαρίου. Η διαπίστωση , της ΚΤ της Ρωσίας, ότι υπάρχει υπερβολική ζήτηση δολαρίων , την οδήγησε αφενός στην προηγούμενη απόφασή της αλλά συγχρόνως στην απόφαση να επεμβαίνει όταν θεωρεί ότι το εγχώριο νόμισμα χρειάζεται στήριξη. Μόνο τον Οκτώβριο η Μόσχα έχει δαπανήσει περίπου 30 δις δολάρια για την υποστήριξη της τιμής του ρωσικού νομίσματος.

Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές , η μείωση της τιμής του ρουβλιού είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα δικαιολογούσε η μείωση της τιμής του πετρελαίου. Η εξέλιξη αυτή όμως θα πρέπει να θεωρείται δικαιολογημένη , διότι υπάρχουν στην παρούσα συγκυρία, πλείστοι όσοι παράγοντες που δικαιολογούν αυτή τη μείωση.

Πάντως η κατάσταση στην Ρωσία , αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα της κρίσιμης κατάστασης που υπάρχει στην παγκόσμια οικονομία. Δεν πρέπει να λησμονούμε επίσης , ότι η κατάσταση αυτή δημιουργήθηκε από συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ (Γερμανίας) λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στην Ουκρανία. Σε τελευταία ανάλυση η πολιτική επικρατεί και η οικονομία υποτάσσεται.

Κώστας Μελάς

Σχετικά με τα stress test των ελληνικών τραπεζών

Σχετικά με τα stress test των ελληνικών τραπεζών


Καλό είναι σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που ενέχουν «τεχνικής ορολογίας» , αντί να επιχειρούμε να τα αποδώσουμε με το δικό μας τρόπο να ανατρέχουμε στις ανακοινώσεις και συνεπώς και στις διαπιστώσεις των επισήμων και αρμοδίων φορέων. Στην περίπτωση των stress test των ελληνικών τραπεζικών ιδρυμάτων, είναι σωστό να ανατρέξουμε στην ανακοίνωση της ΤτΕ και στις ανακοινώσεις της ΕΚΤ. Συγκεκριμένα σχετικά με τα αποτελέσματα των ελληνικών τραπεζών η ανακοίνωση της ΤτΕ είναι η ακόλουθη:

«Τρία από τα τέσσερα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα που έλαβαν μέρος στη Συνολική Αξιολόγηση δεν παρουσιάζουν υστέρηση κεφαλαίων με βάση την υπόθεση δυναμικού ισολογισμού και το τέταρτο πιστωτικό ίδρυμα στην ουσία δεν παρουσιάζει κεφαλαιακή υστέρηση.

Με βάση την υπόθεση στατικού ισολογισμού, η Alpha Bank A.E. δεν παρουσιάζει υστέρηση κεφαλαίων, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς Α.Ε., παρουσιάζει υστέρηση κεφαλαίων, η οποία όμως υπερκαλύπτεται από την καθαρή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποίησε το 2014 μετά και την αφαίρεση του ποσού εξαγοράς προνομιούχων μετοχών.

Με βάση την υπόθεση στατικού ισολογισμού, η Εθνική Τράπεζα Α.Ε. και η Eurobank Ergasias A.E. παρουσιάζουν υστέρηση κεφαλαίων, λαμβάνοντας υπόψη τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου τις οποίες πραγματοποίησαν το 2014. Ωστόσο, όπως αναφέρει η συγκεντρωτική έκθεση της Συνολικής Αξιολόγησης: «για [αυτές] τις τράπεζες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο και οι οποίες εμφανίζουν κεφαλαιακή υστέρηση βάσει του στατικού ισολογισμού, οι προβολές βάσει του δυναμικού ισολογισμού (οι οποίες εκπονήθηκαν παράλληλα με την αξιολόγηση βάσει του στατικού ισολογισμού, καθώς τα σχέδια αναδιάρθρωσης συμφωνήθηκαν με την ΓΔ Ανταγωνισμού μετά την 1η Ιανουαρίου 2014) θα ληφθούν υπόψη από τις Μικτές Εποπτικές Ομάδες για τον προσδιορισμό των τελικών κεφαλαιακών απαιτήσεων. Βάσει του δυναμικού ισολογισμού, μία τράπεζα (Εθνική Τράπεζα Α.Ε.) δεν παρουσιάζει υστέρηση κεφαλαίων και ακόμη μία (Eurobank Ergasias A.E.) στην ουσία δεν παρουσιάζει κεφαλαιακή υστέρηση».

Τα αποτελέσματα της άσκησης που διενεργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έδειξε ότι οι αυξήσεις κεφαλαίων και τα σχέδια αναδιάρθρωσης που υλοποιούνται από τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες έχουν ενισχύσει σημαντικά την κεφαλαιακή τους θέση».

Τώρα δύο παρατηρήσεις:

Η κατάκτηση της κεφαλαιακής επάρκειας από τις συστημικές τράπεζες (για τις δύο μετά την απόφαση των Μικτών Εποπτικών Μονάδων) ενώ αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία δεν αποτελεί συγχρόνως και ικανή. Τα κριτήρια χορήγησης ρευστότητας , προκειμένου να υποστηρίζουν  τα κριτήρια φερεγγυότητας , θα πρέπει να συνάδουν με τα απαραίτητα πιστοληπτικά κριτήρια που απορρέουν από την αρχιτεκτονική του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σε αυτή τη φάση , στασιμότητας της οικονομικής δραστηριότητας και υψηλού ποσοστού  μη αποτελεσματικών δανείων (το οποίο σύμφωνα με όλες τις  σημερινές εκτιμήσεις θα συνεχίσει να αυξάνει τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2015) η αναζήτηση  και  η εύρεση λειτουργικής γραμμής αποπληρωμής από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αποτελεί το βασικό κριτήριο για την χορήγηση νέων δανείων  εκ μέρους του τραπεζικού συστήματος. Πρόκειται για αποφασιστικό κριτήριο   για το τραπεζικό σύστημα το οποίο δεν πρόκειται να παρακαμφθεί. Συνεπώς οι εξελίξεις προβλέπονται δύσκολες και για τον επόμενο χρόνο όσον αφορά στην ρευστότητα.

Υποστηρίζω  από την αρχή της κρίσης , ότι η ρευστότητα της οικονομίας είναι συνάρτηση της οικονομικής δραστηριότητας . Πρόκειται για μια σχέση που εκκινεί από την οικονομική δραστηριότητα και καταλήγει στην ρευστότητα. Όχι το αντίθετο. Επομένως η μεγέθυνση της οικονομίας αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα. Η μεγέθυνση επομένως χρειάζεται να χρηματοδοτηθεί κυρίως με άλλα χρηματοδοτικά μέσα  (ΑΞΕ, Επενδυτική Τράπεζα, Πόροι από ΕΤΕπ, Ευρωπαϊκές Επενδύσεις  κτλ) και τότε το τραπεζικό σύστημα θα ακολουθήσει σιγά σιγά όσο θα αυξάνει η καταθετική του βάση και θα αποκαθίστανται με θετικό πρόσημο οι προσδοκίες.

Κώστας Μελάς

ΦΟΡΤΩΣΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ