Το άλογο, το κάρο και ο Νίκολα Τέσλα

Ας πάρουμε την Ευρώπη, όπου παρουσιάζεται και η σημαντικότερη αύξηση στις πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων παγκοσμίως. Στην Πολωνία και το Κόσοβο τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην πραγματικότητα εκπέμπουν περισσότερο CO₂ από αυτά με θερμικό κινητήρα διότι πολύ απλά τα ηλεκτρικά δίκτυα των συγκεκριμένων χωρών βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στον άνθρακα.

Σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ωστόσο, η εικόνα είναι καλύτερη, αν και η σχετική εξοικονόμηση άνθρακα εξαρτάται από τα δίκτυα προμηθειών και την ώρα της ημέρας που φορτίζονται τα οχήματα. Τις καλύτερες επιδόσεις σημειώνουν η πυρηνική και υδροηλεκτρική Ελβετία με εξοικονόμηση άνθρακα 100% έναντι των θερμικών κινητήρων, η Νορβηγία με 98%, η Γαλλία με 96%, η Σουηδία με 95% και η Αυστρία με 93%

Χαμηλά στον κατάλογο βρίσκονται η Κύπρος με μόλις 4%, η Σερβία με 15%, η Εσθονία με 35% και η Ολλανδία με 37%. Δεν το βρήκα παράδοξο που η Ελλάδα βρίσκεται επίσης χαμηλά, 22η δηλαδή από τις συνολικά 32 χώρες που αναφέρει η μελέτη, με λίγο πάνω από 50%. Βρήκα ωστόσο εντυπωσιακό το γεγονός ότι η χώρα που παράγει τα περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Ευρώπη, η Γερμανία, είναι επίσης χαμηλά, μόλις μία θέση πάνω από εμάς, με 55%.

Γεγονός που επιτρέπει στον κάθε καλόπιστο με την ηλεκτροκίνηση όπως εγώ, που θεωρώ ότι γενικά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι σαφώς καλύτερα από τα αντίστοιχα θερμικά (δεν συμπεριλαμβάνω τα σπορ), να αναρωτιέται μήπως έχουμε βάλει το κάρο μπροστά από το άλογο.

Οτι δηλαδή σπεύδουμε να περάσουμε στην ηλεκτροκίνηση δίχως να έχουμε φροντίσει για τη βέλτιστη χρησιμοποίηση της νέας τεχνολογίας. Για παράδειγμα, γίνονται τεράστιες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή, ειδικά από τη στιγμή που η χρήση του φυσικού αερίου έχει καταστεί πλέον σχεδόν ασύμφορη και γεωστρατηγικά επίφοβη, αλλά η χρησιμότητά τους μειώνεται διότι έχουμε μείνει πίσω σε τεχνολογίες που θα επιτρέπουν την αποθήκευση του ηλεκτρισμού που παράγεται από αυτές.

Αυτό στην περίπτωση της ηλεκτροκίνησης σημαίνει ότι η ποσότητα άνθρακα που εξοικονομείται από την οδήγηση ενός EV εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ώρα της ημέρας που επαναφορτίζει. Η φόρτιση το απόγευμα -όταν ο ήλιος και ο άνεμος είναι πιο διαδεδομένοι- εξοικονομεί 16%-18% περισσότερο άνθρακα απ՚ ό,τι τη νύχτα, όταν τα δίκτυα είναι πιο πιθανό να τροφοδοτούνται με αέριο ή άνθρακα. Ωστόσο είναι πολύ εύλογη η εικασία ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες EV θα φορτίζουν το βράδυ που βρίσκονται στο σπίτι τους.

Επομένως η ικανότητα της αυτοκινητοβιομηχανίας να μειώνει τις εκπομπές CO₂ εξαρτάται (και) από την εξεύρεση τρόπων ταχύτατης απανθρακοποίησης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και αποθήκευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτός ο γρίφος δεν έχει ακόμα πειστική απάντηση. Μοιάζουμε λίγο με τους μακρινούς προγόνους μας που είχαν ανακαλύψει ότι η φωτιά χρησιμεύει αλλά έψαχναν τρόπους για την εκμεταλλευτούν.

Ωστόσο οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων ωθούνται, κατά τη γνώμη μου πιο πιεστικά απ’ όσο θα έπρεπε, τόσο με σοβαρούς περιορισμούς στις αυτοκινητοβιομηχανίες όσο και με κίνητρα για τους αγοραστές. Πλέον περισσότερα από ένα στα πέντε οχήματα που πωλούνται στην Ευρώπη είναι ηλεκτροκίνητα, ενώ σύμφωνα με μελέτες οι πωλήσεις ηλεκτροκίνητων θα ξεπεράσουν αυτές με κινητήρα εσωτερικής καύσης σε απόλυτες τιμές έως το 2028.

Λάβετε δε υπόψη ότι οι εν λόγω έρευνες διενεργήθηκαν πριν ληφθεί η απόφαση από την ΕΕ ότι από το 2035 και εφεξής όλα τα νέα αυτοκίνητα που θα πωλούνται θα είναι αποκλειστικά μηδενικών ρύπων. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Stellantis και ο όμιλος Volkswagen έχουν θέσει στόχους να πουλήσουν κυρίως ή αποκλειστικά EV στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια, με την VW να στοχεύει σε 70% πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών μέχρι το 2030.

Οι χώρες όπου η φόρτιση ενός ηλεκτρικού οχήματος είναι πάνω από 85% πιο καθαρή από την οδήγηση ενός αυτοκινήτου με θερμικό μοτέρ είναι εκείνες με σταθερή πηγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, δηλαδή υδροηλεκτρική ή πυρηνική. Εντούτοις, σύμφωνα με τη μελέτη, δεν μπορεί κανείς να πει με σιγουριά ποια πηγή ενέργειας και σε ποια χρονική στιγμή οδηγεί στην πιο «καθαρή» λύση σε ολόκληρη την Ε.Ε.

Στη Σουηδία, ας πούμε, ο άνεμος φυσάει περισσότερο τη νύχτα. Η φόρτιση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου στην Ιρλανδία, η οποία προμηθεύεται το 46% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές, εξοικονομεί περίπου το ίδιο ποσοστό άνθρακα με τη Μολδαβία, η οποία προμηθεύεται το 94%της ενέργειας από φυσικό αέριο επειδή η εφεδρική πηγή ενέργειας της Ιρλανδίας αποτελείται από πετρέλαιο, άνθρακα και τύρφη.

Και εδώ παίζεται ένα γεωστρατηγικό παιχνίδι δυστυχώς στις πλάτες τόσο των καταναλωτών (οι τεράστιες αυξήσεις στην τιμή της kWh είναι δεδομένες και για μεγάλο χρονικό διάστημα ανεπίστροφες) όσο και σε αυτές του περιβάλλοντος. Η ελεύθερη ενέργεια που οραματίστηκε ο Tesla όχι μόνο δεν φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα, αλλά φαντάζει ένα σαρκαστικό ανέκδοτο σε μια εποχή όπου η ενέργεια χρησιμοποιείται ως το απόλυτο όπλο εκβιασμού. Αυτό όμως που πραγματικά σε φέρνει σε απόγνωση είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν ακριβώς σε μια χρονική που η κλιματική αλλαγή συμβαίνει. Καταφτάνει. Δείτε την κάπως σαν τον Κιμ που τελικά θα το πατήσει το κουμπί.