Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα υπόσχονται καθαρότερο αέρα και λιγότερη ρύπανση του περιβάλλοντος. Αλλά μια νέα ανάλυση δείχνει ότι ακόμη και ένας παγκόσμιος στόλος ηλεκτρικών οχημάτων θα διαιωνίσει μερικές από τις πιο καταστροφικές επιπτώσεις των αυτοκινήτων και των υποδομών τους.
Ο σύγχρονος κόσμος κινείται με περίπου 2 δισεκατομμύρια μηχανοκίνητα οχήματα, το 65% των οποίων είναι αυτοκίνητα. Αυτό σημαίνει 16 αυτοκίνητα για κάθε 100 άτομα, αλλά το ποσοστό ιδιοκτησίας αυτοκινήτων είναι πολύ υψηλότερο στις πλουσιότερες βιομηχανικές χώρες, όπου τα αυτοκίνητα ουσιαστικά σχηματίζουν τις πόλεις και καθορίζουν τα πρότυπα της καθημερινής ζωής.
Αυτός ο στόλος απαιτεί σημαντικές, συνεχείς επενδύσεις σε δρόμους και αυτοκινητόδρομους, χώρους στάθμευσης, έρευνα για νέα κοιτάσματα πετρελαίου και παραγωγή καυσίμων, εξόρυξη και κατασκευή μετάλλων, ασφάλιση και πολλά άλλα.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες επιβαρύνουν με τακτικές δαπάνες υπό μορφή θανάτων και τραυματισμών, επιπρόσθετα στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που συντελούν στην κλιματική αλλαγή.
Μια περιεκτική ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα παρέχει μια καταγραφή των επιπτώσεων της χρήσης του αυτοκινήτου, σε εκτιμώμενα παγκόσμια σύνολα θανάτων, τραυματισμών, ασθενειών και άλλων καταστροφών, κατά τη διάρκεια της ιστορίας της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Εν μέρει επειδή το σύστημα «δίνει προτεραιότητα στην ταχύτητα έναντι της ασφάλειας», όπως το θέτουν οι συγγραφείς, τα μηχανοκίνητα οχήματα ευθύνονται για έναν στους 34 θανάτους, ή 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, είτε άμεσα είτε μέσω ρύπανσης.
«Είναι ένα αρκετά ζοφερό έγγραφο», αναγνώρισε ο επικεφαλής συγγραφέας Patrick Miner, υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, του οποίου η διατριβή επικεντρώνεται στο πώς η κουλτούρα του αυτοκινήτου επηρεάζει την αστική χρήση γης.
Ο Miner χρειάστηκε δυόμισι χρόνια για να ερευνήσει περίπου 400 εργασίες που καλύπτουν τα πάντα, από την ηχορύπανση, τους σωρευτικούς θανάτους (60 έως 80 εκατομμύρια), τους τραυματισμούς (2 δισεκατομμύρια), τη συμβολή του πετρελαίου κατά 35% στις ιστορικές εκπομπές ορυκτών καυσίμων. Αυτές είναι συντηρητικές εκτιμήσεις, γράφει ο ίδιος και οι συνεργάτες του.
Όπως αναφέρει ο Miner, το κίνητρο για τη μελέτη προήλθε από μια απλή ανάγκη. Όταν μιλάτε με συναδέλφους ή υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σχετικά με τη βία που ενσωματώνεται στο σύστημα μεταφορών, «είναι χρήσιμο να έχετε ένα έγγραφο το οποίονα την αποδεικνύει».
Η έκθεση, ανάμεσα στα άλλα, καταγράφει ιδιαίτερα σοκαριστικά στοιχεία:
- Το 2019, το 43% των ανθρώπων που σκοτώθηκαν από μηχανοκίνητα οχήματα περπατούσαν, χρησιμοποιούσαν αναπηρικό καροτσάκι ή ποδήλατο. Τα μηχανοκίνητα οχήματα σκοτώνουν περισσότερα από 700 παιδιά την ημέρα. Οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα συμβαίνουν με τα υψηλότερα ποσοστά στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία. Στις ΗΠΑ και τη Βραζιλία τα ατυχήματα σκοτώνουν δυσανάλογα πολλούς αφροααμερικανούς και αυτόχθονες.
- Τα SUV, τα οποία αποτελούν σχεδόν το ήμισυ των πωλήσεων αυτοκινήτων παγκοσμίως, έχουν οκτώ φορές περισσότερες πιθανότητες από τα παραδοσιακά αυτοκίνητα να σκοτώσουν παιδιά.
- Η ατμοσφαιρική ρύπανση που σχετίζεται με την κυκλοφορία συνδέεται με κυκλοφορικές και καρδιακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονα, άσθμα και, σύμφωνα με μια αναφερόμενη μελέτη, «οξείες λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού στα παιδιά».
- Άλλες επιπτώσεις περιλαμβάνουν οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, πυροβολισμούς από αυτοκίνητο, δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα.
- Η πρόσβαση στο πετρέλαιο έχει διαδραματίσει ρόλο στο ένα τέταρτο έως το ήμισυ των πολέμων μεταξύ χωρών από το 1973.
- Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο, η αιχμή του δόρατος της ενεργειακής μετάβασης, «αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την πλειονότητα των ζημιών», όπως γράφουν, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων, των καθιστικών ταξιδιών, της ανισότητας και των πόλεων που έχουν σχεδιαστεί περισσότερο για αυτοκίνητα παρά για ανθρώπους.
Τα ηλεκτρικά οχήματα προκαλούν λιγότερη ρύπανση από τα αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης – το πρωταρχικό τους όφελος – αλλά δεν αλλάζουν την κατάσταση όταν πρόκειται για συνολικούς κινδύνους μικρής -ή και μεγαλύτερης- κλίμακας.
Για παράδειγμα, η αντικατάσταση των κινητήρων με μπαταρίες δεν αλλάζει το πόσο οι πόλεις έχουν σχεδιαστεί κυρίως για να φιλοξενούν αυτοκίνητα ή το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι τα αυτοκίνητα σκοτώνουν ανθρώπους, γράφουν οι συγγραφείς.
Αν και οι απολήξεις της εξάτμισης δεν εκπέμπουν μονοξείδιο του άνθρακα, υπάρχουν άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που συχνά είναι βαρύτερες από τις αντίστοιχες των αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης, για παράδειγμα περισσότερη ρύπανση λεπτών σωματιδίων από τα ελαστικά στους αυτοκινητόδρομους.
Η ανάλυση βασίζεται σε ένα πλαίσιο σκέψης σχετικά με τη δικαιοσύνη για την κινητικότητα που προτάθηκε πριν από χρόνια από τη Mimi Sheller, καθηγήτρια κοινωνιολογίας και κοσμήτορα της Παγκόσμιας Σχολής στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Worcester, και τον εκλιπόντα πλέον συνάδελφό της, John Urry.
Η Δρ. Sheller γράφει χαρακτηριστικά: «Οι βίαιοι θάνατοι, οι ασθένειες, η έλλειψη πρόσβασης και άλλες βλάβες επηρεάζουν τις κοινότητες σε πολύ διαφορετικούς βαθμούς και η ανάδειξη αυτών των ανισοτήτων θα πρέπει να είναι κεντρικής σημασίας για τη χάραξη πολιτικής».
Η Δρ. Sheller, η οποία δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα, δήλωσε ότι οι συγγραφείς ανέπτυξαν έναν τρόπο ενσωμάτωσης ογκωδών δεδομένων στο πλαίσιο της. Η ανασκόπηση τελειώνει με ένα νεύμα προς τις «υπάρχουσες παρεμβάσεις που ήδη μειώνουν τη βλάβη από τα αυτοκίνητα».
Οι συγγραφείς απαριθμούν εννέα πρακτικές που θα αντιμετώπιζαν πολλές από τις συνέπειες. Μάλιστα πολλές από αυτές τις πρακτικές είναι ήδη σε ισχύ ή καθ’ οδόν σε διάφορες πόλεις.
Στις ΗΠΑ, η πόλη Worceste,r όπου ζει η Sheller, ξεκίνησε μια εκστρατεία Vision Zero για την εκμηδένιση των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών που σχετίζονται με το αυτοκίνητο. Είναι μέρος ενός εθνικού δικτύου που περιλαμβάνει επίσης πολλές μεγάλες και μεσαίες αμερικανικές πόλεις.
Ωστόσο, παρά αυτές τις προσπάθειες, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος να διανυθεί: Οι θάνατοι πεζών στις ΗΠΑ έφτασαν σε υψηλό 41 ετών το 2022. Και περισσότερο από το ήμισυ των δαπανών από τον νόμο για τις επενδύσεις σε υποδομές και τις θέσεις εργασίας των ΗΠΑ του 2021 πηγαίνει προς την επέκταση και την ανάπλαση των αυτοκινητοδρόμων, με μόνο το 20% για τις δημόσιες συγκοινωνίες και τους σιδηροδρόμους, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Transportation for America.
Για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση ότι οι ζημίες από τα αυτοκίνητα «ενσωματώνονται συστηματικά και στατιστικά αναμένεται να συμβούν» σε σύγχρονα περιβάλλοντα με επίκεντρο το αυτοκίνητο, ακόμη και η γλώσσα έχει σημασία.
Οι υποστηρικτές των ασφαλών δρόμων έχουν ζητήσει να αποσυρθεί η φράση «αυτοκινητιστικό ατύχημα» και να χρησιμοποιηθεί αντ’ αυτού η φράση «αυτοκινητιστικό δυστύχημα» και να αποφευχθεί η παθητική φωνή κατά την περιγραφή των συγκρούσεων.
«Μη μου λέτε, “Ένα άτομο χτυπήθηκε από ένα αυτοκίνητο”, δήλωσε η Sheller. «το σωστό είναι να λες: “Ένας οδηγός έπεσε πάνω σε έναν ποδηλάτη και τον σκότωσε”. Κάντε την ενεργή φωνή. Προσδιορίστε το θέμα στο ποιος το κάνει».
Διαβάστε ακόμη
JP Morgan: Γιατί έρχονται αναβαθμίσεις για την Εθνική Τράπεζα (πίνακας)
Μητσοτάκης: Απάντηση στην ακρίβεια οι αυξήσεις μισθών – Δεν θα δοθεί επίδομα Πάσχα (vids)
Γερμανία: Γιατί είναι «απρόθυμη» να επενδύσει στο εξωτερικό (γράφημα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ