Όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε έρευνα σχετικά με την κινεζική υποστήριξη στην κατασκευή εγχώριων ηλεκτρικών αυτοκινήτων, οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες προετοιμάστηκαν για οδυνηρά αντίποινα από την ολοένα και πιο διεκδικητική οικονομική υπερδύναμη.
Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έγινε, τουλάχιστον ακόμα. Πέρα από κάποια αρχικά σκληρά λόγια από την Κίνα, τόσο η κυβέρνηση όσο και εταιρείες όπως η BYD και η SAIC συνεργάζονται στη διεξαγωγή της έρευνας. Η υποτονική αντίδραση δείχνει την πίεση που δέχεται η κινεζική αγορά λόγω της υπερπροσφοράς EV, η οποία επιδεινώθηκε από τον πόλεμο τιμών που ξεκίνησε η Tesla τον τελευταίο χρόνο.
Μετά από χρόνια φρενήρους ανάπτυξης στην Κίνα, οι τοπικές αυτοκινητοβιομηχανίες στέλνουν έναν αυξανόμενο αριθμό ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη. Ενώ το μερίδιο αγοράς των κινεζικών μοντέλων της στην Ευρώπη εξακολουθεί να είναι χαμηλό, η κυριαρχία της Κίνας στην παραγωγή plug-in οχημάτων έχει θέσει τη χώρα σε θέση να αμφισβητήσει την Ιαπωνία για το παγκόσμιο προβάδισμα στις εξαγωγές αυτοκινήτων.
«Οι Κινέζοι θα πυροβολούσαν το πόδι τους εάν επρόκειτο να ανταποδώσουν και να επιδεινώσουν έτσι τις σχέσεις με έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους τους», δήλωσε ο Matthias Schmidt, ανεξάρτητος αναλυτής αυτοκινήτων. «Η Κίνα έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου πρέπει να αρχίσει να πουλάει περισσότερα αυτοκίνητα εκτός των συνόρων της».
Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στην Κίνα, όπως το crossover Dolphin της BYD και το MG 4 της MG Motor, που ανήκει στη SAIC, έχουν περίπου διπλάσιο μέσο όρο τιμής στην Ευρώπη σε σύγκριση με την εγχώρια αγορά, σύμφωνα με τελωνειακά στοιχεία.
Η διαφορά τιμών πηγάζει από παράγοντες όπως το χαμηλό κόστος εργασίας της Κίνας, οι γενναιόδωρες επιδοτήσεις και το πρόσθετο κόστος που πρέπει να απορροφήσουν οι εταιρείες όταν στέλνουν αυτοκίνητα στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων των δασμών και των εξόδων αποστολής.
Για παράδειγμα το Dolphin της BYD στην Κίνα πωλείται από 14.169 ευρώ. Οι αγοραστές στη Γερμανία πρέπει να πληρώσουν 35.990 ευρώ, παρόλο που η τιμή εξακολουθεί να είναι σημαντικά χαμηλότερη από το βασικό VW ID.3.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και με την MG Motor. Η κινέζικη πλέον εταιρεία με το βρετανικό σήμα χτίζει την παρουσία της στην Ευρώπη για πάνω από μια δεκαετία και ηγείται μεταξύ των κινεζικών μαρκών στην περιοχή. Το MG 4, που κατασκευάζεται στο Ningde της επαρχίας Fujian, πωλείται στα 37.700 ευρώ στη Γερμανία – 20.000 ευρώ περισσότερο από ό, τι στην Κίνα.
Το Model 3 της Tesla που κατασκευάζεται στη Σαγκάη είναι περίπου 13.000 ευρώ ακριβότερο στην ΕΕ από ό,τι στην Κίνα. Το να κρατήσει η Κίνα την πόρτα ανοιχτή στην προσοδοφόρα Ευρώπη έχει σημασία τώρα περισσότερο από ποτέ, με τις ΗΠΑ να είναι σε μεγάλο βαθμό εκτός ορίων λόγω των εισαγωγικών δασμών 25% και των γενναιόδωρων κινήτρων αγοράς που διατίθενται μόνο για οχήματα που κατασκευάζονται στη Βόρεια Αμερική.
Αυτό που διακυβεύεται είναι το μέλλον εκατοντάδων μη κερδοφόρων κατασκευαστών ηλεκτρικών οχημάτων που έχουν ξεπηδήσει ως αποτέλεσμα των σαρωτικών κυβερνητικών επιδοτήσεων και των περιορισμών οδήγησης με θερμικά αυτοκίνητα στα κέντρα των μεγάλων κινεζικών πόλεων.
Κοντολογίς, ένας αγώνας για επιβίωση βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Nio Inc., κάποτε ηγέτης μεταξύ των κινεζικών EV, η οποία εξάγει μοντέλα όπως το sedan ET5 αξίας 59.900 ευρώ στην Ευρώπη, εξετάζει περισσότερες περικοπές προσωπικού μετά από έναν αρχικό γύρο όπου απέλυσε το 10% των εργαζομένων της. Η εταιρεία αυτή την εβδομάδα έλαβε άλλη μια ένεση μετρητών από τη Μέση Ανατολή. Η WM Motor υπέβαλε αίτηση πτώχευσης αφού ωθήθηκε στο περιθώριο από τον σκληρό ανταγωνισμό.
Στην Κίνα, το πλεόνασμα των ηλεκτρικών οχημάτων είναι απίθανο να μειωθεί, με την BYD να αυξάνει τις πωλήσεις ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών κατά 65% μέχρι τον Νοέμβριο, κάτι που κατά πάσα πιθανότατα θα οδηγήσει τη μεγαλύτερη κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία ναι επιτύχει τον στόχο για 3 εκατομμύρια μονάδες φέτος.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο, το αυξανόμενο προσωπικό χρέος και η βραδύτερη αύξηση του εισοδήματος που προκλήθηκε από τα μακρά lockdown της πανδημίας και την κρίση στον τομέα των ακινήτων της Κίνας έχουν περιορίσει τις δαπάνες.
«Η κινεζική κυβέρνηση έδωσε κάποια υποστήριξη στα αρχικά στάδια της αυτοκινητοβιομηχανίας, αλλά σταδιακά αυτή η στήριξη τελειώνει», δήλωσε ο Xu Haidong, αναπληρωτής επικεφαλής μηχανικός της Ένωσης Κατασκευαστών Αυτοκινήτων της Κίνας.
Η έρευνα της ΕΕ ξεκίνησε τον Οκτώβριο έχοντας στο στόχαστρο εταιρείες όπως τη BYD, τη SAIC και την Geely. Πρόκειται για μια πολιτική που αρχίζει να ευθυγραμμίζεται με αυτή των ΗΠΑ σε μια προσπάθεια να προστατευτεί μια βιομηχανία που απασχολεί εκατομμύρια εργαζόμενους.
Η διαφορά έγκειται στο ότι ενώ η ΕΕ επιδιώκει επιπλέον δασμούς, οι ΗΠΑ διανέμουν μια σειρά επιδοτήσεων για να προσελκύσουν επενδύσεις με αυστηρούς κανόνες για τις τοπικές αλυσίδες εφοδιασμού και την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων προκειμένου να πληρούν τις προϋποθέσεις για κίνητρα.
«Οι ΗΠΑ και η ΕΕ συμφωνούν στο ότι δεν θέλουν η μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα να είναι μια μετάβαση στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα», δήλωσε ο Brad Setser, ανώτερος συνεργάτης στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. «Μια τροποποίηση στον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, που θα επιτρέπει στις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες την ίδια πρόσβαση, θα βοηθούσε σε μια συνεκτική, συνδυασμένη απάντηση».
Οι αρχικοί δασμοί είναι πιθανόν να επιβληθούν από τον ερχόμενο Ιούλιο, αλλά οποιαδήποτε τελική απόφαση απαιτεί έγκριση από τα κράτη μέλη. Σε πρόσφατες έρευνες σε άλλους τομείς, όπως τα ηλεκτρικά ποδήλατα και τα καλώδια οπτικών ινών, η ΕΕ ανακάλυψε περιθώρια επιδότησης του κινεζικού κράτους που κυμαίνονται από 4% έως 17%. Τυχόν τιμωρητικοί δασμοί για τα EV θα προστεθούν σε έναν τρέχοντα εισαγωγικό δασμό 10%.
Η έρευνα για τις κρατικές επιδοτήσεις στην κατασκευή EV σηματοδότησε την επιδείνωση των εμπορικών σχέσεων της Κίνας με τα δυτικά έθνη. Οι εντάσεις μεταξύ Πεκίνου και Βρυξελλών έχουν φουντώσει λόγω των προσπαθειών της Ευρώπης να μειώσει τον κίνδυνο των αλυσίδων εφοδιασμού της και του επιδεινούμενου εμπορικού ελλείμματος της ΕΕ με την Κίνα σε περισσότερα από 400 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι.
Στις εμπορικές συνομιλίες αυτού του μήνα, την πρώτη εκ του σύνεγγυς σύνοδο κορυφής σε τέσσερα χρόνια, οι Κινέζοι αξιωματούχοι υιοθέτησαν μια μη επιθετική στάση. Ο πρόεδρος Xi Jinping δήλωσε στους ηγέτες της ΕΕ ότι θέλει οι δύο πλευρές να είναι βασικοί εμπορικοί εταίροι ικανοί να οικοδομήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης στις αλυσίδες εφοδιασμού. Το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας πάντως δεν παρέλειψε να δηλώσει ότι η ΕΕ πρέπει να σταματήσει τον εμπορικό προστατευτισμό μέσω της έρευνας για τα ηλεκτρικά οχήματα.
Βεβαίως, οι δυτικές αυτοκινητοβιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένων των Tesla, Renault και BMW, θα πληγούν επίσης από τυχόν υψηλότερους δασμούς καθώς εξάγουν αυτοκίνητα από την Κίνα στην Ευρώπη.
Η στάση της Κίνας θα μπορούσε επίσης να αλλάξει εάν επιβληθούν δασμοί, με οδυνηρές συνέπειες για την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία. Η BMW, η Mercedes-Benz και η VW πωλούν μεταξύ 33% και 40% των οχημάτων τους εκεί και κανένας κατασκευαστής δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα χωρίς τις μπαταρίες και άλλα εξαρτήματα για EV που προέρχονται από την Κίνα. Για να δώσει μάλιστα μια πρόγευση από το τι θα μπορούσε να συμβεί, τον Οκτώβριο η Κίνα περιόρισε τις εξαγωγές γραφίτη, που χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών.
«Η πιο προφανής επιλογή για αντίποινα θα ήταν να αυξηθεί ο εισαγωγικός δασμός που επιβάλλει η Κίνα από 15% πίσω στο 25%», δήλωσε ο Setser. «Κάτι που η χώρα θα είχε κάθε δικαίωμα να πράξει».
Διαβάστε ακόμη
Πάει για Μάρτιο (και βλέπουμε) η εξαγορά για τις καταπατημένες εκτάσεις
Η εκπληκτική χρονιά των «Υπέροχων Επτά» – Το σαρωτικό κύμα του ΑΙ και τα νούμερα που… ζαλίζουν
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ