Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό προμηθεύει περίπου το 70% της παγκόσμιας ζήτησης για κοβάλτιο, ένα βασικό υλικό για τις σημερινές μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων. Ομως, σύμφωνα με το Wilson Center, γνωστό think tank δημόσιων ζητημάτων στις ΗΠΑ, στα ορυχεία κοβαλτίου στο Κονγκό «εργάζονται» περίπου 40.000 παιδιά —μερικά ηλικίας έξι ετών— που αντιστοιχούν στο στο 16% των 255.000 ανθρώπων που εργάζονται στα ορυχεία. Οι περισσότεροι από αυτούς μάλιστα συχνά αμείβονται με λιγότερα από δύο δολάρια την ημέρα.

Ο μεγαλύτερος προμηθευτής στοιχείων σπάνιων γαιών παγκοσμίως (κοντά στο 90%) είναι η Κίνα, η οποία προφανώς παίζει καθοριστικό ρόλο στην επεξεργασία πρώτων υλών για μπαταρίες EV σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο η χώρα δέχεται πυρά για τις περιβαλλοντικές της πρακτικές, όπως αποδεικνύεται από μια τεχνητή, τοξική λίμνη στην Εσωτερική Μογγολία η οποία αποτελείται αποτελείται από μαύρη λάσπη και επικίνδυνες χημικές ουσίες που προκύπτουν από την εξόρυξη σπάνιων γαιών. Το BBC News χαρακτήρισε τη «δυστοπική και φρικιαστική» λίμνη υποπροϊόν του «τεχνολογικού πόθου» του κόσμου.

Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι υποβάθμιση του περιβάλλοντος στην αλυσίδα εφοδιασμού είναι, ωστόσο, επιτακτικό να τεθούν υπό έλεγχο τα επόμενα χρόνια, καθώς αυξάνεται η ζήτηση για μπαταρίες. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες σχεδιάζουν να κυκλοφορήσουν δεκάδες νέα ηλεκτρικά μοντέλα από τώρα έως το τέλος της δεκαετίας.

Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, ισχυρές περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν την αύξηση των εγχώριων δυνατοτήτων εξόρυξης και επεξεργασίας σπάνιων γαιών, τη συνεργασία με συμμάχους για την προμήθεια υλικών από διαφορετικές πηγές και την άσκηση πίεσης σε χώρες όπως οι δύο προαναφερθείσες προκειμένου να αναθεωρήσουν τις πρακτικές τους.

Είναι σημαντικό για τις χώρες με ισχυρή αυτοκινητοβιομηχανία να ασκήσουν πίεση για να διασφαλίσουν ότι τα υλικά που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρικά οχήματα που θα κυκλοφορούν στους δρόμους της Δύσης (και όχι μόνο βέβαια) να προέρχονται από ηθικές και βιώσιμες περιβαλλοντικά εργασιακές συνθήκες.

Ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες και προμηθευτές έχουν δώσει έμφαση στην αντιμετώπιση των εργασιακών δικαιωμάτων και των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η BMW για παράδειγμα, το 2018 άρχισε να συνεργάζεται με μια βρετανική startup για τη χρήση τεχνολογίας blockchain για να διασφαλίσει ότι τα EV της χρησιμοποιούν μόνο «καθαρό κοβάλτιο» και όχι υλικά που εξορύσσονται με παιδική εργασία, σύμφωνα με έκθεση του Reuters.

Το blockchain – ένα ψηφιακό «καθολικό» που καταγράφει τις συναλλαγές και αποθηκεύει τις πληροφορίες σε πολλά δίκτυα υπολογιστών – έχει χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια για να παρακολουθεί τα πάντα, από ιατρικά αρχεία μέχρι δεδομένα προμήθειας τροφίμων και κρυπτονομίσματα. Η τεχνολογία, λένε οι ειδικοί, μπορεί να εξοικονομήσει χρήματα από τις αυτοκινητοβιομηχανίες εκσυγχρονίζοντας και εξορθολογίζοντας βασικά στοιχεία της αλυσίδας εφοδιασμού τους, ώστε να μπορούν εύκολα να καταλάβουν εάν έχουν σημειωθεί παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή του περιβάλλοντος στα ορυχεία και τα διυλιστήρια που παράγουν τα συστατικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μπαταριών.

Η Ford, η Volkswagen, η LG Chem, η Huayou Cobalt, η IBM και η RSC Global Group το 2019 ίδρυσαν το Responsible Sourcing Blockchain Network για να κάνουν ακριβώς αυτό. Η Tesla χρησιμοποιεί διαφορετικές λύσεις blockchain για να εντοπίσει τις προμήθειες κοβαλτίου και νικελίου. Και η Volvo πέρυσι δήλωσε ότι θα επενδύσει στην εταιρεία ιχνηλάτησης blockchain Circulor. Μάλιστα ένας εκπρόσωπος της σουηδικής εταιρείας δήλωσε ότι η Volvo θα επεκτείνει τη χρήση της συγκεκριμένης τεχνολογίας προκειμένου να εντοπίσει και άλλα υλικά που μπορεί να προέρχονται από απαράδεκτες εργασιακές συνθήκες ή με μεγάλη περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Χρησιμοποιώντας το blockchain, οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα μπορούν να παρακολουθούν βήμα προς βήμα από πού προέρχονται τα υλικά για τις μπαταρίες τους και εάν αυτές οι τοποθεσίες έχουν επαληθευτεί ως ηθικά υπεύθυνες.

Η Tesla μάλιστα, που αυτή τη στιγμή είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο, προχώρησε ένα βήμα περισσότερο καθώς ήδη από την περασμένη χρονιά  άρχισε να χρησιμοποιεί μπαταρίες λιθίου-σιδήρου-φωσφορικού άλατος,  χωρίς κοβάλτιο, σε πολλά από τα οχήματά της. Η Ford και η Volkswagen ανακοίνωσαν ότι θα κάνουν το ίδιο.

Η Ford ολοκλήρωσε πρόσφατα ένα πιλοτικό λογισμικό που δείχνει πώς το κοβάλτιο που παράγεται στο βιομηχανικό ορυχείο Huayou στο Κονγκό θα μπορούσε να ανιχνευθεί μέσω της αλυσίδας εφοδιασμού στο εργοστάσιο παρασκευής μπαταριών της LG Chem στη Νότια Κορέα και μετά σε ένα εργοστάσιο της Ford στις Η.Π.Α.

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η Volkswagen, η οποία σε επίσημο έγγραφό της τονίζει ότι συνεχίζει να δοκιμάζει την τεχνολογία blockchain για να αποκτήσει μεγαλύτερη διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Εκτός από ηθικούς λόγους για να απομακρυνθούν από το κοβάλτιο, οι εταιρείες αυτοκινήτων φυσικά διακρίνουν και οικονομικά κίνητρα. Το μεγαλύτερο μέρος της επεξεργασίας κοβαλτίου γίνεται στην Κίνα, από την οποία οι δυτικές χώρες θα ήθελαν να εξαρτώνται λιγότερο.

Υπάρχει ωστόσο και ο φόβος να βρεθούν μελλοντικά εμπλεγμένες και σε νομικές ευθύνες, καθώς είναι πολύ πιθανόν να υποβληθούν αγωγές εναντίον τους, όπως συνέβη το 2019, όταν η Tesla και οι αρκετές εταιρείες τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της Apple και της Microsoft, κατηγορήθηκαν από μια μη κερδοσκοπική οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα ότι ήταν συνένοχοι στους θανάτους παιδιών-εργατών στα ορυχεία του Κονγκό.

Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι νομοθέτες. Το νομοσχέδιο για τις υποδομές που υπέγραψε ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν τον Νοέμβριο περιλαμβάνει διατάξεις που στοχεύουν στην ενίσχυση των εγχώριων δυνατοτήτων παραγωγής μπαταριών. Ανάμεσα στα άλλα διαθέτει έξι δισεκατομμύρια δολάρια για την προώθηση της επεξεργασίας, κατασκευής και ανακύκλωσης των υλικών των οικιακών μπαταριών, καθώς και 140 εκατομμύρια δολάρια για μια εγχώρια εγκατάσταση διαλογής σπάνιων γαιών.

Διαβάστε ακόμη:

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Ολοκληρώνεται η δημόσια προσφορά για το ομόλογο – Αυξημένη η ζήτηση

Οικογένεια Γιατράκου: Βγαίνει σήμερα στο «σφυρί» το σπίτι της Κηφισιάς

Lamda: Εως 410 εκατ. ευρώ η επένδυση για το μεγαλύτερο mall της Ελλάδας- Το 2025 η ολοκλήρωση