Για μια ένδειξη του χάους που κατακλύζει το παγκόσμιο εμπόριο από τότε που η κυβέρνηση Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, δεν έχετε παρά να δείτε τους συσσωρευμένους 16.000 μετρικούς τόνους χαλύβδινων σωλήνων στη Γερμανία, οι οποίοι θα πρέπει να ετοιμάζονται να φορτωθούν σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με προορισμό ένα τεράστιο ενεργειακό έργο στη Λουιζιάνα. Αντ’ αυτού, το φορτίο βρίσκεται σε μια γερμανική αποθήκη, αφού η Ουάσινγκτον πρότεινε να επιβληθούν εισφορές εκατομμυρίων δολαρίων στα κινεζικά πλοία που ελλιμενίζονται στις ΗΠΑ.
Οι συνομιλίες σχετικά με τους όρους για τη μεταφορά των σωλήνων πάγωσαν μέχρι να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια, δήλωσε ο Χοσέ Σέβεριν, διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης της Mercury Group, του παρόχου logistics για τη συμφωνία. Για τη συγκεκριμένη διαδρομή μέσω του Ατλαντικού, το 80% των πλοίων της πλοιοκτήτριας εταιρείας είναι κατασκευασμένα στην Κίνα, πράγμα που σημαίνει ότι μια αποστολή θα υπόκειται σε προσαύξηση τιμής μεταξύ 1 και 3 εκατομμυρίων δολαρίων. Ανάλογα με τον τρόπο εφαρμογής του μέτρου, αυτό θα μπορούσε να ανέλθει στο διπλάσιο ή τριπλάσιο του σημερινού κόστους αποστολής των χαλυβδοσωλήνων από τη Γερμανία.
Πρόκειται για μία από τις αμέτρητες συμφωνίες που βρέθηκαν στο στόχαστρο μιας πρότασης του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR), που αποσκοπεί στον περιορισμό της κυριαρχίας της Κίνας στη ναυπηγική, την εφοδιαστική και τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Η Κίνα παράγει σήμερα περισσότερα από τα μισά φορτηγά πλοία στον κόσμο με βάση τη χωρητικότητα, από μόλις 5% το 1999, σύμφωνα με το USTR, με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα να είναι οι άλλες μεγάλες ναυπηγικές δυνάμεις. Πέρυσι τα αμερικανικά ναυπηγεία κατασκεύασαν μόλις το 0,01% και το USTR έχει ως στόχο την αναζωογόνηση της τύχης της επί μακρόν αδρανούς αμερικανικής εμπορικής ναυπηγικής βιομηχανίας.
Η δεσπόζουσα θέση της Κίνας της δίνει «ισχύ στην αγορά όσον αφορά την παγκόσμια προσφορά, την τιμολόγηση και την πρόσβαση», δήλωσε το USTR στις 21 Φεβρουαρίου όταν παρουσίασε την πρόταση. Σε απάντηση, η China State Shipbuilding Corp., η οποία έχει το μεγαλύτερο βιβλίο παραγγελιών από κάθε ναυπηγικό όμιλο στον κόσμο, χαρακτήρισε τα μέτρα ως παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Σε επιστολές προς τον USTR και συνεντεύξεις στο Bloomberg News, ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και στελέχη του κλάδου δήλωσαν ότι οι προτάσεις δεν έχουν νόημα αν ο στόχος είναι η αναζωογόνηση της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας και θα ήταν ενδεχομένως καταστροφικές για την οικονομία των ΗΠΑ. Υποστηρίζουν ότι θα καταστήσει τα αμερικανικά προϊόντα πολύ ακριβά διεθνώς, θα εκτρέψει το εμπόριο μακριά από τους περιφερειακούς κόμβους των ΗΠΑ προς τον Καναδά και το Μεξικό, θα υπερφορτώσει τα μεγάλα λιμάνια των ΗΠΑ και θα ανεβάσει τις παγκόσμιες τιμές των ναύλων και τον πληθωρισμό στη χώρα.
Οι εισφορές θα μπορούσαν θεωρητικά να αποφέρουν μεταξύ 40 και 52 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τα αμερικανικά ταμεία, σύμφωνα με την Clarksons Research Services Ltd., μια επιχειρησιακή μονάδα του μεγαλύτερου ναυλομεσίτη στον κόσμο. Αλλά, ήδη ταραγμένοι από την αβεβαιότητα σχετικά με τους κλιμακούμενους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, χάλυβα και αλουμίνιο και με έναν νέο γύρο μέτρων που αναμένεται στις 2 Απριλίου, ορισμένες αμερικανικές εταιρείες και άλλοι στον κλάδο είναι ανήσυχοι.
Η έρευνα του USTR ξεκίνησε πέρυσι υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν μετά από αίτημα πέντε μεγάλων εργατικών συνδικάτων. Η έκθεση που προέκυψε, η οποία παραδόθηκε μόλις λίγες ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ τον Ιανουάριο, διαπίστωσε ότι η Κίνα είχε στοχεύσει τον παγκόσμιο ναυτιλιακό τομέα για να κυριαρχήσει σε αυτόν.
Η επιβολή εισφορών και οι πρόσθετες απαιτήσεις για τις εξαγωγές έχουν σχεδιαστεί «για να δημιουργήσουν μοχλό πίεσης ώστε να επιτευχθεί η εξάλειψη της στόχευσης της Κίνας σε αυτούς τους τομείς», σύμφωνα με τις αρχικές προτάσεις που εκδόθηκαν από το USTR στις 21 Φεβρουαρίου. Οι επιχειρήσεις θα τιμωρούνται με βάση έναν τύπο που θα βασίζεται στο υφιστάμενο μερίδιο του στόλου τους σε πλοία κινεζικής κατασκευής, καθώς και σε άλλα που βρίσκονται υπό παραγγελία. Σύμφωνα με την Clarksons, ορισμένα πλοία θα μπορούσαν να προκαλέσουν τέλη έως και 3,5 εκατ. δολάρια ανά επίσκεψη σε λιμάνι, εάν είναι κινεζικής κατασκευής με κινεζικό φορέα εκμετάλλευσης που έχει επίσης πλοίο υπό παραγγελία από κινεζικό κατασκευαστή.
Η πρόταση απαιτεί επίσης ένα μερίδιο των αμερικανικών προϊόντων – συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών, χημικών, ενεργειακών και καταναλωτικών αγαθών – να μεταφέρονται με πλοία υπό αμερικανική σημαία, με πλήρωμα και με ναυπηγήσεις των ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια.
Πολλοί μεταφορείς και φορείς εκμετάλλευσης λένε ότι ευχαρίστως θα αγόραζαν ή θα ενοικίαζαν εμπορικά πλοία αμερικανικής κατασκευής, αλλά ότι θα χρειαστούν δεκαετίες για να ανταποκριθούν τα αμερικανικά ναυπηγεία στις απαιτήσεις χωρητικότητας και ότι υπάρχει ήδη έλλειψη αμερικανών ναυτικών. Ταυτόχρονα, τα λιμενικά τέλη θα τιμωρούσαν τους μεταφορείς για τις επενδύσεις που έχουν ήδη κάνει σε πλοία κινεζικής κατασκευής.
Αρκετά στελέχη της βιομηχανίας πιστεύουν ότι η πρόταση είναι πιθανό να αποδυναμωθεί, δεδομένου του πόσο θα αποδιοργάνωνε το παγκόσμιο εμπόριο. Σίγουρα, θα μπορούσαν να γίνουν προσαρμογές στα τέλη και στις απαιτήσεις εξαγωγής. Θα μπορούσαν ακόμη και να καταργηθούν, δεδομένου του ευμετάβλητου χαρακτήρα ορισμένων αποφάσεων της κυβέρνησης. Ωστόσο, τα λόμπι της βιομηχανίας επιμένουν ότι υπάρχει καλός λόγος να πιστεύουν ότι τουλάχιστον κάποια από αυτά τα μέτρα θα συνεχίσουν να ισχύουν.
Η ιδέα της αποκατάστασης της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας για την εδραίωση της αμερικανικής επιρροής στη θάλασσα έχει γοητεύσει τον Τραμπ και ταιριάζει με την ευρύτερη προώθησή του για επιστροφή στις Αλκυονίδες Ημέρες της αμερικανικής μεταποίησης. Έχει ήδη στελεχώσει ένα νέο γραφείο ναυτιλιακής διεύθυνσης εντός του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας.
Η έρευνα του USTR απηχεί στοιχεία ενός διακομματικού νομοσχεδίου που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο για την αντιμετώπιση της έλλειψης εμπορικών ναυτικών με τη χρήση διευρυμένων προγραμμάτων κατάρτισης και φορολογικών κινήτρων για εταιρείες που επιθυμούν να επενδύσουν στη ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ. Η πρόταση του USTR μοιράζεται επίσης στοιχεία με ένα σχέδιο εκτελεστικού διατάγματος το οποίο θα διοχετεύει δασμολογικά ή φορολογικά έσοδα σε ένα ταμείο για τη στήριξη της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας.
Το σχέδιο εγγράφου – «Make Shipbuilding Great Again» – υποδηλώνει επίσης ότι οι ΗΠΑ θα πιέσουν άλλες χώρες να ευθυγραμμιστούν ενάντια στη θαλάσσια κυριαρχία της Κίνας, αλλιώς θα αντιμετωπίσουν αντίποινα. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικού διατάγματος.
Οι μεγαλύτεροι μεταφορείς δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να προσαρμοστούν στα τέλη παραλείποντας μικρότερα λιμάνια κατά μήκος των δρομολογίων των ΗΠΑ, γεγονός που θα μπορούσε ενδεχομένως να βλάψει τις τοπικές οικονομίες και συγκεκριμένες βιομηχανίες που βασίζονται σε αυτά. Οι διαχειριστές πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που εκφορτώνουν σε ένα λιμάνι θα μπορούσαν να μοιραστούν το κόστος σε χιλιάδες εμπορευματοκιβώτια, ελαχιστοποιώντας την έκθεσή τους. Όμως, τα τέλη εκατομμυρίων δολαρίων και πλέον για κάθε επίσκεψη σε λιμάνι θα μπορούσαν να καταστρέψουν τους μικρότερους φορείς εκμετάλλευσης, καθώς και τους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων και εμπορευμάτων με χαμηλό περιθώριο κέρδους που εξαρτώνται από μικρότερα λιμάνια όπως το Όκλαντ ή το Τσάρλεστον.
Ο ναυτιλιακός τομέας έχει πρόσφατη εμπειρία από το χάος που μπορεί να επιφέρει ο έλεγχος της Κίνας από την Ουάσινγκτον. Αφού το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έβαλε στη μαύρη λίστα τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία της Κίνας Cosco Shipping Holdings Co. τον Ιανουάριο, λόγω υποτιθέμενων δεσμών με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, ζητήθηκε από ορισμένους ναυλομεσίτες να μην προσφέρουν τα πλοία της Cosco για ναύλωση, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Η αναστολή άρθηκε μετά από λίγες ημέρες, όταν κατέστη σαφές ότι η μαύρη λίστα δε θα επηρέαζε οικονομικά ή νομικά τους ναυλωτές των πλοίων της Cosco.
Εάν το USTR εφαρμόσει την πρότασή του απαράλλακτη, στελέχη της ναυτιλίας υποστηρίζουν ότι είναι πιθανή η σταδιακή διάσπαση της αγοράς, όπου τα πλοία που έχουν κατασκευαστεί στην Κίνα θα αντιμετωπίζονται διαφορετικά από εκείνα που έχουν κατασκευαστεί αλλού. Στην αγορά δεξαμενόπλοιων, όπου τα πλοία που κατασκευάζονται στην Κίνα αποτελούν το ένα τρίτο του συνόλου, αυτό φαίνεται να συμβαίνει ήδη. Σύμφωνα με ναυλομεσίτες, οι ναυλωτές αρχίζουν να αποφεύγουν τη μίσθωση δεξαμενόπλοιων που έχουν κατασκευαστεί στην Κίνα για μακροχρόνιες δεσμεύσεις, επειδή αναμένουν ότι τα πλοία θα πρέπει να προσεγγίσουν λιμάνια των ΗΠΑ στο μέλλον, εκθέτοντάς τα σε δασμούς.
Οι πλοιοκτήτες που επιθυμούν να επεκτείνουν τον στόλο τους αποφεύγοντας τις κυρώσεις θα βρεθούν επίσης σε δύσκολη θέση. Τα ναυπηγεία στη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία βρίσκονται κοντά στο μάξιμουμ χωρητικότητάς τους, με την επόμενη θέση για παραγγελίες νέων πλοίων να είναι διαθέσιμη το 2028, όπως δήλωσαν οι ναυλομεσίτες. Όμως η μη απόκτηση νέων πλοίων σε μια εποχή που η ηλικία του παγκόσμιου στόλου αυξάνεται, σημαίνει ότι θα επωμιστούν πλοία που υποβαθμίζονται.
Διαβάστε ακόμη
ΗΠΑ: Κατακόρυφη πτώση στην καταναλωτική εμπιστοσύνη τον Μάρτιο
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα