© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Ο Συμεών Παληός είναι ένας από τους κορυφαίους διεθνώς Έλληνες εφοπλιστές, με την ιστορία της οικογένειας στη ναυτιλία να κρατάει πέντε γενιές.
Οπου εμφανίζεται το ακροατήριο περιμένει να ακούσει τις θέσεις του και τη φιλοσοφία ζωής που τον χαρακτηρίζουν.
Πριν από χρόνια τον είχα επισκεφθεί στο γραφείο του στην Diana Shipping απέναντι από το Ιδρυμα Ευγενίδου. Με ξενάγησε στην αίθουσα που καλύπτει έναν ολόκληρο όροφο και αποτελεί στην ουσία το μουσείο της οικογένειας. Μου εκμυστηρεύτηκε τη σκέψη του να συγκεντρώσει το υλικό σε ένα βιβλίο. Ο χρόνος κύλησε και το βιβλίο εκδόθηκε με τίτλο η «Θάλασσα είναι δρόμος» σε επιμέλεια του Μάκη Προβατά.
Οι φίλοι του, μεταξύ των οποίων ξεχωριστή θέση κατέχει ο καπετάν Παναγιώτης Τσάκος, τον χαρακτηρίζουν άνθρωπο με ψυχή και λεπτή αίσθηση του χιούμορ. Ο Συμεών Παληός έχει αναφερθεί στις αξίες που τον καθοδηγούν όλα αυτά τα χρόνια, όπως η πειθαρχία, η διαφάνεια και η καθαρότητα της σκέψης. Δηλώνει, δε, πίστη στον Θεό.
«Θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει κάτι ανώτερο». Πιστεύει επίσης στην τύχη γιατί «διαδραματίζει τεράστιο ρόλο για να πετύχεις στη ναυτιλία, αλλά και σε κάθε άλλη βιομηχανία».
Ο καπετάν Παντελής
Η περιπέτεια που έζησε ο πατέρας του, ο καπετάν Παντελής, όταν το εμπορικό πλοίο με το οποίο ταξίδευε τορπιλίστηκε από γερμανικό υποβρύχιο στη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τον σημάδεψε ως άνθρωπο. Ο καπετάνιος γλίτωσε εκ θαύματος. Θυμάται τη μέρα όπου σε ηλικία τεσσάρων ετών πρωτογνώρισε τον πατέρα του.
Εξιστορεί: «Γεννήθηκα στις 17 Ιουλίου του 1941… Ομως θέλω να ξεκινήσω από κάτι το οποίο για μένα είναι η αρχή της ζωής μου, και ας μην είχα γεννηθεί ακόμα. Λίγο πριν από τα τέλη Οκτωβρίου του 1940, ο πατέρας μου ο Παντελής, χωρίς να ξέρει ότι η μάνα μου, η Σεμίραμις Κολλάκη, ήταν ήδη έγκυος, έφυγε ως καπετάνιος με ένα βαπόρι του 1919, το “Ιωάννης Φαφαλιός”. Υστερα από λίγες μέρες ξεκίνησε ο πόλεμος και σχεδόν αμέσως ο πατέρας μου έβαλε το βαπόρι στις υπηρεσίες του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας μέσω Λονδίνου. Δεν τον γνώρισα μέχρι που έγινα τεσσάρων ετών. Μέχρι τότε είχα μόνο τη μάνα μου και τον παππού μου, τον Λεωνίδα Κολλάκη, στου οποίου το σπίτι ζούσαμε. Με τη μάνα μου ήμουν πολύ κοντά, ήμασταν ένα. Η γιαγιά μου, η Μαριάνθη Κολλάκη, το γένος Μαργαρώνη, είχε πεθάνει όταν η μάνα μου ήταν τεσσάρων χρονών, και πάντα σκέπτομαι ότι ήταν μια σύμπτωση ότι εγώ δε συνάντησα τον πατέρα μου μέχρι που έγινα τεσσάρων.
Μία ωραία πρωία, λοιπόν, τον Οκτώβριο του 1944, ήμουν στο δωμάτιό μου και διάβαζα. Δεν ξέρω γιατί, αλλά δεν άκουσα να χτυπάει κάποιος την εξώπορτα, οπότε είδα ξαφνικά τη μάνα μου να μπαίνει στο δωμάτιο μαζί με έναν κύριο. Αυτός, επειδή δεν είδε κάποια αντίδραση από μένα, με κοιτάζει και μου λέει: “Σίμο μου, είμαι ο πατέρας σου”. Με την αφέλεια και την ειλικρίνεια ενός παιδιού που είχε αλλιώς τα πράγματα στον νου του, του λέω: “Δεν είσαι εσύ ο πατέρας μου. Ελα να σου δείξω ποιος είναι ο πατέρας μου”. Πήγα στο σαλόνι και στάθηκα μπροστά σε ένα έπιπλο όπου επάνω υπήρχε μια φωτογραφία ενός άνδρα με στολή καπετάνιου, και του έδειξα με το δάχτυλο: “Αυτός είναι ο πατέρας μου”. Τα έξι-επτά πολύ δύσκολα χρόνια που είχαν περάσει από πάνω του, από τότε που είχε βγάλει αυτή τη φωτογραφία, τον είχαν αλλάξει τόσο που στα μάτια μου τον έκαναν να μοιάζει ένας άλλος. Ομως δεν θέλει πολλά ένα παιδί. Επειδή εκείνη την ημέρα που ήρθε στο σπίτι μας μου έφερε πολλές σοκολάτες, τον καλοδέχτηκα. Και φυσικά, βλέποντας τη συμπεριφορά της μάνας μου, όπως και των συγγενών μας απέναντί του, σιγά-σιγά εξοικειώθηκα με την ιδέα ότι αυτός ήταν ο πατέρας μου και απλώς ήταν πολύ πιο μεγάλος από τον “πατέρα” μου στη φωτογραφία».
Ο πατέρας του Συμεών Παληού σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στη Χίο. Την ίδια ημέρα ο Σίμος έπαιρνε το πτυχίο του από το πανεπιστήμιο στο Ντάραμ (Durham). Την επόμενη μέρα της κηδείας η μάνα του η Σεμίραμις τον φώναξε και του είπε: «Ο πατέρας σου έχει μετοχές στις ναυτιλιακές εταιρείες του Λω και του Φαφαλιού. Χρησιμοποίησέ τες, δεν θέλω να γίνεις υπάλληλος κάποιου. Κι αν τα χάσεις τα λεφτά, τα έχασες. Εγώ θα είμαι πάντα κοντά σου». «Αυτό αποδείχτηκε πολύ καθοριστικό για το μέλλον μου», αναφέρει ο Συμεών Παληός.
Το πρώτο βαπόρι
Το πρώτο πλοίο που αγόρασε ήταν το «Eizan Marou», το οποίο ήταν το πρώτο βαπόρι που πούλησαν ποτέ οι Ιάπωνες δεύτερο χέρι. Πάντα τα βαπόρια τους τα δίνανε για παλιοσίδερα. «Το πήρα από τη NYK, Nippon Yusen Kaisha. Το έβγαλα “Σεμίρα”. Πώς αλλιώς θα το έβγαζα; Ηταν μόλις 11.000 τόνους και έκαιγε περίπου 40 τόνους μαζούτ, πήγαινε με 12 μίλια. Βέβαια, εγώ τότε δεν είχα την υποδομή και τη γνώση να μανατζάρω βαπόρι, όμως από τον πατέρα μου ήξερα για μια εταιρεία στον Πειραιά η οποία το 1965 είχε ξεκινήσει να κάνει εφοπλισμό στην Ελλάδα, τη Union Commercial. Ο πατέρας μου την ήξερε γιατί τη διηύθυνε ένας Χιώτης, κάποιος Μακάριος Σκούφαλος, αμερικανοτραφής από το Κινγκς Πόιντ της Νέας Υόρκης. Σε αυτή την εταιρεία έδωσα για διαχείριση το “Σεμίρα”».
Ο πρώτος ναύλος που πήρε ήταν από τη Βόρειο Κορέα: «Τη Βόρεια Κορέα του Κιμ Ιλ Σουνγκ τότε, με προορισμό την Πολωνία. Ηταν 1969. Αποφάσισα να πάω μαζί με το βαπόρι. Ηταν μία από τις χειρότερες εμπειρίες της ζωής μου. Τότε είχε γίνει το επεισόδιο του “USS Pueblo”, ενός αμερικανικού αντιτορπιλικού που κατασχέθηκε από τις δυνάμεις της Βόρειας Κορέας, τον Ιανουάριο του 1968, και είχε προκαλέσει εντάσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βόρειας Κορέας. Είχαν πιάσει μια αμερικανική φρεγάτα που κατηγορήθηκε για κατασκοπεία και το πλήρωμά της κρατήθηκε αιχμάλωτο για μήνες. Περάσανε κι εμάς από ανάκριση. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες και το αίσθημα της ανασφάλειας και της απειλής ήταν πάντα παρόν, κάνοντας το ταξίδι αυτό μία από τις πιο απαιτητικές εμπειρίες της ζωής μου».Το πρώτο πλήρωμα που επέλεξε ήταν από το νησί: «Χιώτες! Τι θα ήταν; Η Μεταξία, η μάνα του πρώτου καπετάνιου μου, ήταν αυτή που ερχόταν και μας φύλαγε όταν έλειπε η μάνα μου. Είκοσι οχτώ άτομα πλήρωμα, σχεδόν όλοι Χιώτες».
Εχει ενδιαφέρον η αφήγησή του για τους Ελληνες εφοπλιστές του Λονδίνου εκείνη την εποχή, τη δεκαετία του ‘60, όταν είχε πάει για σπουδές: «Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν φύγει από τη Νέα Υόρκη και πήγαν στην Αγγλία λίγο μετά το τέλος του πολέμου, το 1945. Οι Γουλανδρήδες, οι Χανδρήδες, οι Φαφαλιοί, οι Λω, οι Λυραίοι, οι Εμπειρίκοι, οι Νομικοί, ο Σταύρος Λιβανός. Τότε είχαν αρχίσει τη σταδιοδρομία τους και ο Ωνάσης με τον Νιάρχο. Αυτές περίπου ήταν οι οικογένειες». Τότε υπήρχε ένα ένα χαρακτηριστικό το οποίο ξεχώριζε τις πραγματικά μεγάλες οικογένειες εφοπλιστών από τις υπόλοιπες: «Είχαν τον δικό τους γιατρό! Νομίζω πέντε-έξι οικογένειες ήταν, όχι παραπάνω, οι οποίες είχαν τον δικό τους γιατρό. Δηλαδή οι Φαφαλιοί είχαν έναν γιατρό, τον Αλεξάντερ, τους Λω τούς είχε ο Λονγκ και τους Χανδρήδες ο Μπελούσης».
Βασικοί ανταγωνιστές των Ελλήνων εφοπλιστών στο Λονδίνο εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν, θυμάται ο Σ. Παληός: «Δεν είχαν ανταγωνιστές. Οι ίδιοι ήταν ανταγωνιστικοί μεταξύ τους, ο ένας με τον άλλον. Μαζεύονταν στην εκκλησία, στην Αγία Σοφία, και έπρεπε κάποιος να έχει το καλύτερο αυτοκίνητο, το καλύτερο ντύσιμο. Είχανε και συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς. Πώς τρως το αυγό – ολόκληρη ιστορία για να φας το αυγό. Πρέπει να κόψεις το από πάνω, και αυτό που μένει, το μισο-φέγγαρο, πρέπει να το φας με το κουταλάκι».
Ο ίδιος περιγράφει την πιο κομβική συνεργασία στην καριέρα του, αυτή που στην πορεία τον έκανε πρωταγωνιστή στη ναυτιλία: «Κάποια στιγμή, το 1972, ενωθήκαμε και κάναμε δουλειές με κάποιους πολύ σημαντικούς Εβραίους της Αυστραλίας, την οικογένεια Σμόργκον. Ημουν στο Λονδίνο για κάποια βαπόρια και ο μεσίτης που μου πρότεινε τα βαπόρια μού λέει ότι υπάρχει μια οικογένεια στο Σαβόι που ψάχνονται για να βάλουν λεφτά στην Trafalgar House. “Ποια είναι η οικογένεια;” τον ρωτάω. “Είναι Εβραίοι, είναι εδώ, σ’ αυτό το κτίριο, στον έκτο όροφο, και μάλιστα σήμερα βρίσκεται εδώ το μεγάλο αφεντικό, ο Βίκτωρ. Πήγαινε να τους βρεις”. Σκέφτηκα ότι μπορεί να ήταν μια καλή ευκαιρία συνεργασίας,“εντάξει, θα πάω”. “Θα ειδοποιήσω ότι θα πας” μου είπε. Η Trafalgar House ήταν ένας βρετανικός όμιλος ετερογενών δραστηριοτήτων με συμφέροντα στις επενδύσεις σε ακίνητα, στις κατασκευές, στη ναυτιλία, στα ξενοδοχεία, στην ενέργεια και στις εκδόσεις. Ανεβαίνω στον έκτο όροφο, χτυπάω την πόρτα, μου ανοίγει μια γραμματέας και με οδηγεί σε μια αίθουσα όπου βλέπω στο βάθος, περίπου στα δέκα μέτρα, κάποιον να κάθεται επάνω σε ένα γραφείο ακουμπώντας το ένα πόδι στο πάτωμα. Μπροστά του, σε ημικύκλιο κάθονταν καμιά δεκαριά άνθρωποι. Στο γραφείο καθόταν ο Βίκτωρ Σμόργκον, όπως μου συστήθηκε ο ίδιος, και ήταν ολοφάνερα το αφεντικό της οικογένειας, οι άλλοι ήταν όλοι συγγενείς του που συμμετείχαν στην εταιρεία. “Πείτε μου, νεαρέ, τι θα θέλατε;”. Με πολύ θάρρος τού λέω: “Εμαθα ότι θέλετε να επενδύσετε στη θάλασσα και ήρθα να σας προσφέρω τον εαυτό μου να επενδύσουμε μαζί και να αγοράσουμε βαπόρια”. Απευθύνεται στους δικούς του: “Κύριοι, ας ακούσουμε τον νεαρό”. Με ρώτησε: “Αν είχες ένα εκατομμύριο δολάρια, πού θα το έβαζες, νεαρέ;”. “Μα δεν ήρθα να κουβεντιάσω γι’ αυτό. Απλώς σας λέω ότι θα ήθελα να κάνουμε δουλειά μαζί. Εσείς θα βάζετε τα μισά λεφτά, θα βάζω κι εγώ τα άλλα μισά και θα αγοράζουμε βαπόρια”. Με κοίταξε για λίγο. “ΟΚ, κάθισε. Αυτός εδώ είναι ο διευθυντής μου και από εδώ και στο εξής θα έχεις να κάνεις με αυτόν. Θα του λες τι θέλεις να κάνεις και θα σου δίνει το 50% του ποσού και το άλλο 50% θα το βάζεις εσύ”. Αυτή ήταν η πρώτη μου μεγάλη συνεργασία, που ήταν turning point για την πορεία μου. Μια οικογένεια με τους οποίους γίναμε πραγματικοί φίλοι. Ο Βίκτωρ ήταν σοφός άνθρωπος. Οι επενδύσεις του, το πώς διαχειριζόταν την οικογένειά του».
Γυναίκες και Ελλάδα
Ο Συμεών Παληός εκφράζει την αγωνία ότι δεν θα υπάρχουν Ελληνες ναυτικοί σε λίγα χρόνια: «Δεν ακούω συχνά κάποιο νέο παιδί να θέλει να γίνει καπετάνιος. Εχουν πενταπλασιαστεί τα πλοία και έχει υποδεκαπλασιαστεί ο αριθμός των ναυτικών. Δυστυχώς, σύντομα θα αφελληνιστεί το ελληνόκτητο βαπόρι». Οσο για τις γυναίκες στον εφοπλισμό, λέει: «Οι γυναίκες έχουν κάτι που δεν το έχει ο άνδρας. Η γυναίκα τον συνομιλητή της τον ζυγίζει καλύτερα από έναν άνδρα». Να σημειωθεί ότι ο Συμεών Παληός έχει δύο κόρες, την Αλίκη και τη Σεμίραμις, στις οποίες έχει εδώ και κάποια χρόνια παραδώσει το δακτυλίδι της διαδοχής.
Ο ίδιος έχει μεγάλη έγνοια το να προσφέρει στην Ελλάδα: «Το μεγάλο μου νοιάξιμο είναι για την Ελλάδα, πώς θα της ανταποδώσω μερικά από τα πολλά που μου έχει δώσει. Βασικός μου στόχος είναι να γίνει αυτό που πρέπει με το Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας. Εχει μεγάλο συμβολισμό για μένα γιατί εμπεριέχει τα πιο βασικά: αξιολόγηση, αξιοκρατία, έρευνα και πρόοδο σε έναν τομέα όπου έχουμε σπουδαία μυαλά. Ασχολούμαι με αυτό και προσπαθώ από το 2003, και μέχρι στιγμής δεν τα έχω καταφέρει. Ομως στο τέλος πού θα πάει, θα τα καταφέρω».
Η αρετή του ανθρώπου που τον συγκινεί περισσότερο είναι «το να είναι κανείς ειλικρινής. Η ειλικρίνεια, η εντιμότητα, το να μην προσπαθείς να βλάψεις τον άλλο». Αγαπημένο του ρητό είναι ότι «το μεγαλύτερο ρίσκο είναι το να μην πάρεις κανένα ρίσκο».
Διαβάστε ακόμη
Αυξάνεται ο πλούτος και το «wealth effect» στην Ελλάδα (διάγραμμα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα