Οι εκτιμήσεις για τις κενές θέσεις εργασίας στην Ελλάδα διαφέρουν: από τις 100 χιλιάδες για τις οποίες έκανε λόγο ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νίκος Παναγιωτόπουλος στην εκδήλωση «Recruiting Foreign Workers for Greece: A Solution to Labor Shortages?» έως τις 300 χιλιάδες για τις οποίες μιλάει η επιχειρηματική κοινότητα.
Οι κενές αυτές θέσεις αφορούν μία μεγάλη γκάμα επιχειρήσεων: από τη βιομηχανία και τις κατασκευές έως τον τουρισμό, την πληροφορική και τον αγροτικό τομέα. Καλύπτουν κάθε επίπεδο εξειδίκευσης: από το χαμηλότερο του ανειδίκευτου εργάτη, στο μεσαίας ειδίκευσης επίπεδο των τεχνιτών και των υπαλλήλων υπηρεσιών έως τα υψηλά εξειδικευμένα στελέχη στον χώρο της πληροφορικής.
Μία από τις λύσεις στις οποίες καταφεύγουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν το κρίσιμο πρόβλημα έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού είναι οι μετακλήσεις εργαζομένων από τρίτες χώρες.
Η διαδικασία αυτή, που στο παρελθόν αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά σε εργάτες γης, είναι σήμερα μία λύση που επιλέγουν εκατοντάδες ελληνικές επιχειρήσεις που δεν μπορούν να βρουν εργαζόμενους στην Ελλάδα.
Όπως όμως αποκάλυψαν οι τοποθετήσεις των συμμετεχόντων στην εκδήλωση «Recruiting Foreign Workers for Greece» που διοργάνωσε το American College of Greece, με την υποστήριξη της εταιρείας WorkInGreece, η λύση των μετακλητών μπορεί να εξελιχθεί σε μία μακρά και σε κάποιες περιπτώσεις επιζήμια εμπειρία, με άφθονες ιστορίες γραφειοκρατικής τρέλας. Ακολουθούν μερικές από αυτές.
Πληρώνουν έξι μήνες καταλύματα για εργαζόμενους που δεν δουλεύουν
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η πολύμηνη αναμονή για τη διεκπεραίωση του αιτήματος για μετακλητούς εργαζόμενους (από τη στιγμή που θα κατατεθεί το αίτημα μέχρι οι εργαζόμενοι να έρθουν στην Ελλάδα και να λάβουν ΑΜΚΑ και ΑΦΜ προκειμένου να ξεκινήσουν να δουλεύουν). Στην καλύτερη περίπτωση η αναμονή αυτή είναι 6-8 μήνες.
Η Φανή Μελέτη, διευθύντρια ανθρώπινου δυναμικού στην Goldair Handling S.A., αναφέρθηκε στις 38 μετακλήσεις εργατών πίστας από τις Φιλιππίνες στις οποίες προχώρησε η εταιρεία. «Η κάθε Εφορία είχε και κάτι διαφορετικό να μας ζητήσει» είπε. «Δεν υπήρχε επαρκής ενημέρωση στις κατά τόπους εφορίες, κάτι που σημαίνει ότι έπρεπε να ανακαλέσουμε όλες τις αιτήσεις και να τις καταθέσουμε εκ νέου- αυτό προκάλεσε μία επιπλέον καθυστέρηση δύο μηνών. Εμείς, όμως, νοικιάζουμε καταλύματα για τους εργαζόμενους πριν αυτοί έρθουν στην Ελλάδα. Όπως καταλαβαίνετε, η ενοικίαση των καταλυμάτων μπορεί να ξεκινήσει τέσσερις μήνες πριν. Οι εργαζομένοι φτάνουν στην Ελλάδα μετά από τέσσερις μήνες και ξεκινούν εργασία μετά από δύο μήνες. Άρα πληρώνουμε επί έξι μήνες ενοικίαση καταλυμάτων για εργαζόμενους που δεν έχουν ξεκινήσει να εργάζονται.»
Οδηγοί που δεν μπορούν να οδηγήσουν
Ο Όμιλος Εταιρειών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ήταν η πρώτη κατασκευαστική εταιρεία στην Ελλάδα που χρησιμοποίησε τη λύση της μετάκλησης εργαζομένων από τρίτες χώρες. Η Νικολέττα Καραΐσκου, διευθύντρια ανθρώπινου δυναμικού του Ομίλου, περιέγραψε κάποιες από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει:
«Η ΚΥΑ μετακλήσεων προβλέπει ειδικότητες, οι οποίες όμως δεν ευθυγραμμίζονται με ιδιαιτερότητες της ελληνικής γραφειοκρατίας. Για παράδειγμα, επιτρέπονται οι μετακλήσεις για επαγγελματίες οδηγούς από τρίτες χώρες. Όμως, αυτοί οι οδηγοί δεν μπορούν να οδηγήσουν στην Ελλάδα. Τώρα φτιάχνεται η σχετική διαδικασία.»
Η Ν. Καραΐσκου αναφέρθηκε επίσης σε περίπτωση εργαζομένων που ζήτησε η εταιρεία για την Κρήτη, ωστόσο μέχρι να φτάσουν στην Ελλάδα, το έργο της Κρήτης είχε τελειώσει. Για να μπορέσουν να απασχοληθούν στην Πάτρα, όπου επίσης υπήρχαν κενές θέσεις, χρειάστηκε η «κατ’ εξαίρεση» παρέμβαση της Περιφέρειας Πάτρας.
Η υπόθεση «βρισκόταν στη διακριτική ευχέρεια της Περιφέρειας, δεν προβλεπόταν πουθενά» ανέφερε η Ν. Καραΐσκου.
Επίσης για μετάκληση πολιτικού μηχανικού από τη Μεγάλη Βρετανία, που έχει δουλέψει και στο παρελθόν στην ΕΕ, χρειάστηκαν περίπου 4,5 μήνες.
Υπ. Μεταφορών: Ομιλείτε μόνο ρωσικά ή αλβανικά
Στο θέμα των επαγγελματιών οδηγών αναφέρθηκε και η Μαρία Ρηγάκη, επικεφαλής του τμήματος απασχόλησης και κοινωνικής ασφάλισης στην ΕΥ. «Οι επιχειρήσεις όταν απευθύνονται στην ελληνική κυβέρνηση (σσ για την μετάκληση εργαζομένων) έχουν την εντύπωση ότι τα διαφορετικά υπουργεία επικοινωνούν μεταξύ τους. Δυστυχώς, αυτό μέχρι στιγμής δεν ισχύει. Μπορεί μία εταιρεία να φέρει έναν οδηγό από το Βιετνάμ, να του βγάλει ΑΦΜ και ΑΜΚΑ (μετά από έξι μήνες) και τον έβδομο μήνα να διαπιστώσει ότι δεν μπορεί να οδηγήσει το μηχάνημα για το οποίο τον έχει φέρει. Σημειωτέον, στην ΚΥΑ της μετάκλησης η συγκεκριμένη ειδικότητα προβλέπεται. Ο εργαζόμενος έρχεται με δίπλωμα οδηγού. Όμως για να μπορέσει να πιστοποιηθεί ότι ξέρει να οδηγεί οι μόνες διαθέσιμες γλώσσες αυτή τη στιγμή στο υπουργείο Μεταφορών είναι τα ρωσικά και τα αλβανικά.»
Η Μ. Ρηγάκη αναφέρθηκε επίσης στην πρόθεση μίας ελληνικής εταιρείας να καλύψει θέσεις στελεχών εξειδικευμένων στην ΑΙ με εργαζόμενους από την Ινδία. «Διαπιστώσαμε ότι δεν θέλουν να έρθουν όχι μόνο στην Ελλάδα, γενικότερα στην Ευρώπη» περιέγραψε. «Θεωρούν την ευρωπαϊκή αγορά νεκρή. Άλλωστε στην ίδια την Ινδία υπάρχει πλέον “πόλεμος ταλέντου” και οι αποδοχές που λαμβάνουν αυτοί οι εργαζόμενοι είναι πολύ υψηλότερες όχι μόνο από αυτές που θα λάμβαναν στην Ελλάδα, αλλά και σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία.»
«Οι εργαζόμενοί μας είναι στην Αιθιοπία και εμείς τους πληρώνουμε κανονικά»
Στέλεχος τεχνικής εταιρείας, που έχει προχωρήσει στη μετάκληση 70 εργαζομένων από τρίτες χώρες αναφέρθηκε στα προβλήματα που προκαλούνται από το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος χρειάζεται πάνω από δύο χρόνια για να εκδώσει άδειες νόμιμης παραμονής στους μετακλητούς εργαζόμενους. «Στο πλαίσιο της συμφωνίας που έχουμε συνάψει, οι εργαζόμενοί μας μπορούν να επισκέπτονται τις χώρες καταγωγής τους -με εισιτήρια που εκδίδει η εταιρεία- για ένα μήνα ετησίως.
Όταν πέντε εργαζόμενοί μας από την Αιθιοπία επισκέφτηκαν την πατρίδα τους, εγκλωβίστηκαν εκεί. Οι αιθιοπικές αρχές δεν τους επιτρέπουν να επιστρέψουν στην Ελλάδα γιατί δεν αναγνωρίζουν ως νόμιμη άδεια διαμονής στην Ελλάδα το έγγραφο που χορηγεί το ελληνικό κράτος ως προσωρινή άδεια. Για να τους φέρουμε πίσω, καταθέσαμε αίτηση επίσπευσης για την έκδοση της οριστικής τους άδειας, το αίτημα ακυρώθηκε και τώρα πρέπει να κάνουμε προσφυγή στον γενικό γραμματέα της αποκεντρωμένης διοίκησης στην Εύβοια για να επισπεύσει τη διαδικασία. Να σημειώσουμε ότι το τμήμα της αποκεντρωμένης διοίκησης στην Εύβοια χρειάστηκε ένα μήνα για να εκδώσει την απόρριψη της αίτησής μας για επίσπευση ώστε στη συνέχεια να μπορέσουμε να προσφύγουμε στον γεν. γραμματέα. Οι πέντε εργαζόμενοί μας βρίσκονται εδώ και τέσσερις μήνες στην Αιθιοπία και εμείς πληρώνουμε κανονικά τους μισθούς τους.»
Οι εργαζόμενοι ήρθαν δύο μήνες πριν κλείσει η επιχείρηση
Τη δική του εμπειρία κατέθεσε και ο Νίκος Φαμέλης, επιχειρηματίας που παρέχει υπηρεσίες καθαρισμού σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, ενοικιαζόμενα δωμάτια και beach bar, στη Μύκονο. Η επιχείρηση δουλεύει τη θερινή σεζόν, από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο. «Πέρυσι, θέλαμε να φέρουμε αδέρφια εργαζομένων από το Πακιστάν που απασχολούνταν ήδη στην εταιρεία μας» είπε. «Απευθυνθήκαμε στην ελληνική πρεσβεία, η πρεσβεία μας πήρε χρήματα ξανά και ξανά, και κανείς από την πρεσβεία δεν απάντησε στις επανειλημμένες προσπάθειες να έρθουμε σε επαφή μαζί τους. Από τους 14 εργαζόμενους που ζήτησα, ήρθε τελικά μόνο ένας. Φέτος, ξεκινήσαμε τη διαδικασία από τον Φεβρουάριο. Οι πρώτοι εργαζόμενοι ήρθαν τέλη Ιουνίου και οι τελευταίοι στις αρχές Αυγούστου. Ήρθαν δηλαδή μόνο για τρεις μήνες και τώρα πρέπει να γυρίσουν πίσω.»
Ο παγκόσμιος πόλεμος ταλέντων
Τον σκληρό ανταγωνισμό τον οποίο αντιμετωπίζει η Ελλάδα στην προσπάθεια προσέλκυσης εργαζομένων από τρίτες χώρες περιέγραψε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας WorkInGreece, Βαγγέλης Κανελλόπουλος.
«Στην Ουγγαρία απαιτούνται συνολικά 2-4 μήνες για να βρεθεί ένας εργαζόμενος στη θέση μετάκλησης. Στη Μάλτα, όπου το 40% του πληθυσμού είναι μετακλητοί εργαζόμενοι, ο χρόνος που απαιτείται είναι 3-4 μήνες. Ακόμα και στη Μεγάλη Βρετανία, όπου η μετανάστευση ήταν μία από τις βασικές αιτίες για το brexit, η «ταχεία βίζα» χρειάζεται τρεις εβδομάδες.
Επίσης υπάρχει ανταγωνισμός με άλλες αγορές, όπως η Σιγκαπούρη, η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ όπου κατευθύνονται -για παράδειγμα- εξειδικευμένες νοσηλεύτριες από τις Φιλιππίνες με ιδιαίτερα υψηλές αμοιβές.
Στην Ελλάδα χάνουμε πολλές φορές εργαζόμενους γιατί δεν μπορούν να περιμένουν και βρίσκουν αλλού δουλειά.»
Γεωγραφικές διακρίσεις
Στο γεγονός ότι η αρμόδια ΚΥΑ για τις μετακλήσεις εργαζομένων περιέχει και «γεωγραφικές διακρίσεις» αναφέρθηκε ο Γιώργος Γκόγκος, διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού του ομίλου Sani/Ikos Group. Ο όμιλος χρειάζεται κάθε χρόνο 2.000 εργαζόμενους για τη θερινή σεζόν.
«Οι ειδικότητες που προβλέπονται από την ΚΥΑ είναι περιορισμένου αριθμού και κατανομής. Για τα ξενοδοχεία μας στην κεντρική Μακεδονία, οι ειδικότητες που μπορούν να καλύψουν πραγματικές ανάγκες είναι ελάχιστες . Για όλους εμάς που δεν έχουμε ξενοδοχειακές μονάδες σε νησιά, η όλη διαδικασία είναι δώρον άδωρον.»
Ο υπ. Μετανάστευσης, Ν. Παναγιωτόπουλος, δεσμεύτηκε ότι, το πρώτο τρίμηνο του 2025, θα παρουσιαστεί η Εθνική Στρατηγική για τη Νόμιμη Μετανάστευση, που θα αντιμετωπίζει πολλά από τα σημερινά προβλήματα και καθυστερήσεις.
Διαβάστε ακόμη
Αθήνα vs Νέα Υόρκη: Σε ποια πόλη είναι καλύτερος ο κατώτατος μισθός
Η αγορά των Airbnb στο κέντρο της Αθήνας «αλλάζει χέρια»
Υπουργείο Εργασίας: Ο «χάρτης» των πληρωμών από τον e-ΕΦΚΑ και τη ΔΥΠΑ έως τις 20 Δεκεμβρίου
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα