Μία ενδιαφέρουσα δήλωση, που πέρασε μάλλον στα «ψιλά» έκανε προ ημερών στην Ουάσινγκτον η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), μιλώντας στους δημοσιογράφους για τις προοπτικές της οικονομίας το 2025, έκανε λόγο για παγκόσμια «αβεβαιότητα» (uncertainty) λόγω της εμπορικής πολιτικής που αναμένεται να ακολουθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ με την επιβολή τιμωρητικών δασμών, για να προσθέσει ότι αυτή η αβεβαιότητα «εκφράζεται μέσω των υψηλότερων μακροπρόθεσμων επιτοκίων».

Αν το καλοσκεφτούμε, πρόκειται για μία συγκλονιστική δήλωση: το ΔΝΤ, ο θεματοφύλακας της ελεύθερης οικονομίας (και του παγκόσμιου καπιταλισμού, θα έλεγαν πολλοί) μας προειδοποιεί ξεκάθαρα ότι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την πορεία της οικονομίας, καθώς οι απειλές του περί δασμών προκαλούν αβεβαιότητα, η οποία αντανακλάται στο υψηλό κόστος του χρήματος. Κατά συνέπεια προκαλείται έλλειψη «καυσίμων» για την οικονομική ανάπτυξη.

Ο «κίνδυνος» και η «αβεβαιότητα»

Προειδοποίηση από το ΔΝΤ για αβεβαιότητα στις αγορές Εικόνα: Dursun Aydemir/AA/picture alliance

Για τους οικονομολόγους η αβεβαιότητα μπροστά στον κίνδυνο είναι χειρότερη και πιο οδυνηρή από τον κίνδυνο καθαυτό. Διότι ο «κίνδυνος» (risk) είναι ένα μελλοντικό γεγονός δυσάρεστο, αλλά και «μετρήσιμο», για το οποίο υπάρχουν ή μπορεί να βρεθούν συγκεκριμένες πληροφορίες. Στα πλαίσια μίας «ανάλυσης κινδύνου» μπορείς να εκλογικεύσεις τον κίνδυνο, ίσως και να ασφαλιστείς απέναντι στον κίνδυνο. Παράλληλα, μπορείς να αναζητήσεις πιθανές εναλλακτικές λύσεις και επιλογές.

Αντιθέτως, η «αβεβαιότητα» (uncertainty) είναι κάτι αφηρημένο, που δεν επιδέχεται μέτρηση. Πώς θα ασφαλιστείς απέναντί της; Πώς θα αναζητήσεις εναλλακτικές λύσεις σε κάτι που δεν γνωρίζεις τι ακριβώς είναι και πόσες πιθανότητες υπάρχουν να συμβεί κάποτε, αλλά μπορεί και όχι; Για έναν επίδοξο επενδυτή η διάχυτη αβεβαιότητα είναι ένας εφιάλτης πιο βασανιστικός από τον συγκεκριμένο και αυστηρά οριοθετημένο κίνδυνο.

Μόνο τις τελευταίες εβδομάδες πριν αναλάβει καθήκοντα (για να μην ανατρέξουμε σε παλαιότερες επικές δηλώσεις), ο Ντόναλντ Τραμπ απειλούσε να επιβάλει τιμωρητικούς δασμούς σε Ευρώπη και Κίνα, να απορρυθμίσει τον τραπεζικό κλάδο και τα κρυπτονομίσματα, να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, γιατί όχι και τον Καναδά, να ανακτήσει τον έλεγχο της Διώρυγας του Σουέζ, να μετονομάσει τον Κόλπο του Μεξικού σε «Θάλασσα της Αμερικής». Την ίδια στιγμή ο Ίλον Μασκ, πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη και «ειδικός σύμβουλος» του Τραμπ, δηλώνει ανοιχτά ότι θέλει να οδηγήσει σε παραίτηση τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ και τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.

Διαβάστε περισσότερα στην Deutsche Welle