Όταν ο διάσημος Γάλλος σχεδιαστής Κριστιάν Λουμπουτέν με τις διαχρονικές γόβες με την κόκκινη σόλα, αγόρασε ένα απομονωμένο σπίτι στο Melides της Πορτογαλίας, η περιοχή ήταν μια ήσυχη παραθαλάσσια τοποθεσία. Λιγότερο από δύο δεκαετίες μετά, η κάποτε κρυφή αυτή περιοχή έχει μετατραπεί σε ένα «παιχνιδότοπο» για τους πλούσιους και διάσημους.
Η ραγδαία ανάπτυξη γηπέδων γκολφ και πολυτελών θερέτρων στην ακτή έχει εγείρει ανησυχίες για το περιβάλλον. Οι κάτοικοι της περιοχής, που βρίσκεται μόλις 90 λεπτά νότια της Λισαβόνας, φοβούνται ότι θα καταστραφεί από την υπερτουριστική εκμετάλλευση. Γύρω από το σπίτι του Λουμπουτέν, η στάθμη του νερού σε μια λιμνοθάλασσα έχει υποχωρήσει αισθητά, λόγω της κλιματικής αλλαγής, της γεωργικής εκμετάλλευσης και της αυξημένης τουριστικής κίνησης.
«Οι τουρίστες έρχονται εδώ για την ομορφιά του τόπου», δηλώνει ο Λουμπουτέν, ο οποίος διατηρεί και ένα μικρό ξενοδοχείο στην πόλη Melides. «Πρέπει να διατηρήσουμε αυτή την ομορφιά», τονίζει.
Ανάπτυξη ή υπερεκμετάλλευση;
Οι ανησυχίες αυτές αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη τάση στην Ευρώπη, όπου η ανάκαμψη του τουρισμού μετά την πανδημία προκαλεί αντιδράσεις εναντίον της εμπορευματοποίησης και των αμέτρητων επισκεπτών. Αν και το Melides επωφελείται οικονομικά από την τουριστική ανάπτυξη, οι ραγδαίες αυτές αλλαγές έχουν ενισχύσει τις κοινωνικές ανισότητες, περιορίζοντας σημαντικά τους τοπικούς πόρους.
Παρόλο που ο Λουμπουτέν, δεν είναι αντίθετος στον πολυτελή τουρισμό, εργάζεται μαζί με μια τοπική ομάδα για να διαχειριστούν την ανάπτυξη με πιο υπεύθυνο τρόπο. Ο ίδιος επικεντρώνεται στη διατήρηση της περιοχής γύρω από την πόλη των 1.500 κατοίκων, η οποία αποτελεί μια από τις τελευταίες σχεδόν ανέγγιχτες ακτές του Ατλαντικού στην Πορτογαλία. Ωστόσο, άλλοι είναι πιο κατηγορηματικοί, καταδικάζοντας τη ζημιά στη φύση και τον αλλοιωμένο χαρακτήρα της τοπικής κοινότητας.
Πολυτελή θέρετρα
Οι εντάσεις επικεντρώνονται σε μεγάλα έργα όπως το CostaTerra, ένα πολυτελές συγκρότημα κατοικιών που ανήκει στον Αμερικανό επιχειρηματία Μάικ Μέλντμαν, γνωστό από την ίδρυση της Casamigos με τον Τζορτζ Κλούνεϊ. Το θέρετρο αυτό φιλοξενεί επιχειρηματίες, διασημότητες και μέλη βασιλικών οικογενειών, ενώ κατασκευάζει περίπου 150 πολυτελείς κατοικίες, ένα γήπεδο γκολφ σχεδιασμένο από τον Τομ Φάτσιο, καθώς και δεκάδες άλλες βίλες και εξοχικά.
Ο Μέλντμαν δηλώνει ότι το έργο του στοχεύει σε χαμηλή περιβαλλοντική επιβάρυνση, φυτεύοντας ξανά δέντρα και χρησιμοποιώντας γρασίδι που απαιτεί λιγότερο νερό. Παράλληλα, σχεδιάζει την κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης για να μειώσει την εξάρτηση από το τοπικό πόσιμο νερό.
«Η βιωσιμότητα αποτελεί τεράστιο ζήτημα», αναφέρει ο Μέλντμαν, υποστηρίζοντας ότι μεγάλο μέρος της περιοχής θα παραμείνει ανέγγιχτο.
Η άνοδος των τιμών και οι αντιδράσεις των ντόπιων
Παρόλα αυτά, το Melides και οι γύρω περιοχές αντιμετωπίζουν έντονη πίεση. Οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευθεί, καθώς ξένοι επενδυτές αγοράζουν εκτάσεις γης για να κατασκευάσουν ξενοδοχεία ή να μετατρέψουν παλιά σπίτια σε εξοχικές κατοικίες ή βραχυχρόνιες μισθώσεις.
«Οι τιμές είναι εξωφρενικές», λέει η Μαργαρίτα Κονσάλβες, εργαζόμενη σε καφετέρια της περιοχής. «Τα λίγα διαθέσιμα ακίνητα πωλούνται στις ίδιες τιμές με αυτές της Λισαβόνας».
Ακόμα και οι πιο εύποροι κάτοικοι παρατηρούν τις αλλαγές. Ο πρώην CEO της πορτογαλικής φαρμακευτικής εταιρείας Hovione, Γκάι Βίλαξ, αναφέρει ότι η παραδοσιακή γαστρονομία της περιοχής χάνεται. «Η απλότητα και η αυθεντικότητα ανήκουν στο παρελθόν», υπογραμμίζει.
Ωστόσο, ορισμένοι τοπικοί παράγοντες επικεντρώνονται στα οικονομικά οφέλη. Ο Αντόνιο Μέντες, πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Grandola, θυμάται τις δυσκολίες στην περιοχή τη δεκαετία του ’70, όταν οι κάτοικοι έφευγαν για να βρουν εργασία. Σήμερα, η τουριστική ανάπτυξη φέρνει εκατομμύρια ευρώ από φόρους και άλλες πηγές εσόδων.
«Ακούω κάποιους να λένε ότι ο τουρισμός βλάπτει την περιοχή», δηλώνει ο Μέντες. «Αλλά βλέπω ανθρώπους με δουλειές και μισθούς πάνω από τον μέσο όρο».
Η ισορροπία ανάμεσα στη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη
Η εκρηκτική ανάπτυξη έχει εγείρει ανησυχίες για την κατανάλωση νερού σε μια περιοχή που εξακολουθεί να βασίζεται στη γεωργία. Ο Λουμπουτέν, μαζί με την ιταλικής καταγωγής Νοέμι Μαρόνε Τσινζάνο, συνίδρυσε την ομάδα Intertidal Melides, η οποία προωθεί καλές περιβαλλοντικές πρακτικές από τις επιχειρήσεις.
Ο ίδιος πιστεύει ότι είναι δυνατόν να διατηρηθεί η αυθεντικότητα του Melides, προσελκύοντας παράλληλα τουρίστες υψηλού επιπέδου. «Οι άνθρωποι έλκονται από την αυθεντικότητα, και πρέπει να τη διατηρήσουμε έτσι», καταλήγει. «Το Melides δεν πρόκειται να γίνει σαν το St. Tropez».
Διαβάστε ακόμη
ΣΓΟΥΡΔΑ 1870: Το τέλος μιας εταιρείας με ιστορία 154 ετών (pics)
ΤτΕ: Η συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου, πρόβλημα για την αξιολόγησή του
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα