Της Μαριάννας Τζάννε
Δύο χρόνια πίσω και σε συνθήκες οξείας πολιτικής αντιπαράθεσης γυρνάει για τους Καναδούς της Eldorado Gold η υπόθεση της Ελληνικός Χρυσός μετά την απόφαση της κυβέρνησης να παγώσει την αδειοδότηση στις Σκουριές και να παραπέμψει την επένδυση στη διαιτησία. Από τo υπουργείο Περιβάλλοντος εκτιμάται ότι η απόφαση θα εκδοθεί στο τέλος του έτους, όμως οι επενδυτές υπολογίζουν ότι μπορεί να παρατείνει την αβεβαιότητα έως και έναν χρόνο.
Λάδι στη φωτιά έρξε τις προηγούμενες μέρες ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Πάνος Καμμένος, ο οποίος δήλωσε αρνητικός στην υλοποίηση της επένδυσης κάνοντας λόγο για περίπτωση «απάτης και ξεπλύματος χρήματος». Το χάσμα της κυβέρνησης με τους επενδυτές μεγάλωνει και στη μέση είναι για άλλη μια φορά 2.400 εργαζόμενοι στα μεταλλεία. Εάν το υπουργείο παγώσει τις άδειες στις Σκουριές, το έργο μπαίνει για άλλη μια φορά σε ακινησία, δημιουργώντας μεγάλους κινδύνους για απώλεια θέσεων εργασίας.
«Eάν δεν μας χορηγηθούν οι άδειες, θα αναγκαστούμε να κλείσουμε τα εργοτάξια στις Σκουριές. Η κυβέρνηση με την αυθαίρετη και αντισυμβατική συμπεριφορά της οδηγεί την επένδυση στη διαιτησία αντί να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου», αναφέρουν αρμόδιες πηγές της εταιρείας. Οπως σημειώνουν, εάν προχωρούσε το επενδυτικό σχέδιο η Ελληνικός Χρυσός θα προσλάμβανε 1.000 άτομα προσωπικό. Τώρα είναι αβέβαιο τι θα γίνει με τους ήδη εργαζομένους εάν δεν υπάρξει συνέχεια στο έργο. Για τις Σκουριές εκκρεμεί η άδεια για την εγκατάσταση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού. Με την έγκρισή της θα μπορούσε η εταιρεία να προχωρήσει στην αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας ώστε να ξεκινήσει να «δουλεύει» το πρότζεκτ.
Την ανησυχία τους εξέφρασαν τις προηγούμενες μέρες και τα σωματεία εργαζομένων, υποστηρίζοντας ότι «οι τεχνικές μελέτες Ολυμπιάδας και Σκουριών έχουν κατατεθεί εδώ και μήνες, έχουν διεκπεραιωθεί οι απαραίτητες ενέργειες από τους υπηρεσιακούς φορείς, και ενώ έχουν πληρωθεί και τα παράβολα έκδοσης των αδειών το ΥΠΕΝ αρνείται να βάλει την τελική υπογραφή». Ανάλογες καθυστερήσεις σημειώνουν ότι υπάρχουν και στην έγκριση της μελέτης για το νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στον Μαντέμ Λάκκο. Είναι η δεύτερη κρίσιμη περίοδος για τη μεγάλη επένδυση μετά τον Αύγουστο του 2015, όταν παραμονή της ανακοίνωσης των εθνικών εκλογών ο κ. Πάνος Σκουρλέτης ανέστειλε τις άδειες λειτουργίας του έργου οδηγώντας σε καθεστώς διαθεσιμότητας τους εργαζομένους, στους οποίους ο φόβος επανέρχεται.
Τα ραντεβού με τους Καναδούς
Οι γέφυρες που προσπάθησαν να ρίξουν οι Καναδοί με τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος από τον τελευταίο ανασχηματισμό και μετά δεν απέδωσαν. Εξι συναντήσεις ανώτατων στελεχών της διοίκησης με τον κ. Γιώργο Σταθάκη το τελευταίο πεντάμηνο κατέληξαν σε μη επιθυμητό αποτέλεσμα για τους επενδυτές, αφού ο νυν υπουργός Περιβάλλοντος παραμένει εγκλωβισμένος στην κομματική γραμμή που συνεχίζει να πιέζει για ακύρωση του έργου. Μολονότι έχει απορρίψει το σκληρό ροκ για καταγγελία της σύμβασης και ακύρωση της περιβαλλοντικής μελέτης, δεν είναι διατεθειμένος να σηκώσει στους ώμους του την ευθύνη για το μέλλον του έργου. Η πρώτη του επαφή άλλωστε με το υπουργείο και την επένδυση ήταν τον περασμένο Νοέμβριο – και ήταν αποδοκιμαστική. Μία από τις πρώτες άδειες που υπέγραψε ήταν αυτή της τροποποίησης του μηχανολογικού εξοπλισμού στις Σκουριές, την οποία τότε όλοι έσπευσαν να ερμηνεύσουν ως αλλαγή κλίματος από το εχθρικό υπουργείο απέναντι στην επένδυση της Χαλκιδικής. Παρά το γεγονός ότι η άδεια δεν ήταν μεγάλης σπουδαιότητας για την πορεία του έργου, ήταν καθοριστικής σημασίας για να δοκιμάσει τις αντοχές του συριζαϊκού πυρήνα.
Στην πραγματικότητα, ο υπουργός Περιβάλλοντος με τη διαιτησία πετάει την μπάλα στην εξέδρα ενός θεσμού υψηλού κύρους επίλυσης διαφορών, αφήνοντας σε εκείνον την τελική κρίση για τις μεγάλες διαφωνίες μεταξύ της Eldorado Gold και της ελληνικής πολιτείας. Ποιο όμως θα είναι το αντικείμενο της διαιτησίας;
Από την Ελληνικός Χρυσός υποστηρίζουν ότι το υπουργείο ανακοίνωσε την έναρξη της διαιτησίας στα τέλη του μήνα, ωστόσο στην εταιρεία δεν έχει κοινοποιηθεί κανένα σχετικό έγγραφο (arbitration notice). Μάλιστα η Ελληνικός Χρυσός δηλώνει άγνοια για το περιεχόμενό της καθώς αναφέρει ότι δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο η μέθοδος μεταλλουργίας (flash smelting), που είναι το σημείο της μεγάλης αντιδικίας μεταξύ των δύο πλευρών. Ο λόγος, σύμφωνα με την καναδική πλευρά, είναι ότι για την υπόθεση υπάρχει προσφυγή της Ελληνικός Χρυσός στο ΣτΕ που στρέφεται κατά της τελευταίας απόφασης Σκουρλέτη και αφορά τη μη έγκριση της τεχνικής μελέτης του έργου. «Από τη στιγμή που υπάρχει εκκρεμοδικία δεν μπορείς να πας σε διαιτησία, εκτός και αν η Ελληνικός Χρυσός αποσύρει την προσφυγή της», αναφέρουν ενημερωμένες πηγές της εταιρείας. Θα μπορούσε να το κάνει η εταιρεία εάν μέσα από τον διάλογο άναβε κάποιο πράσινο φως για τις εκκρεμείς αδειοδοτήσεις. Το υπουργείο πάντως στην πρόσφατη ανακοίνωση για το θέμα υποστήριξε ότι «η διαιτησία είναι η καλύτερη λύση για να τακτοποιηθούν όλα τα εκκρεμή θέματα σε σχέση με τα έργα της εταιρείας».
Τεράστιες απώλειες στο ταμπλό
Οι καθυστερήσεις εκκίνησης του έργου δημιουργούν τεράστιες απώλειες για την εταιρεία, με τους αναλυτές να εκδίδουν βροχή αρνητικών εκθέσεων. Οι αναλύσεις διεθνών οίκων όπως η JP Morgan και η Gredit Suisse υποβαθμίζουν την τιμή-στόχο και τις προοπτικές της εταιρείας εξαιτίας της εμπλοκής στις Σκουριές. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο εξάμηνο που έχει γίνει γνωστή στην αγορά η παραπομπή στη διαιτησία οι απώλειες στην κεφαλαιοποίηση της Εldorado Gold αγγίζουν τα 2,5 δισ. δολάρια. Οι καθυστερήσεις στις Σκουριές, δε, φρενάρουν και το επενδυτικό πρόγραμμα, αφού από τα 180 εκατ. ευρώ που ήταν να επενδυθούν φέτος για τα μεταλλεία της Χαλκιδικής υπολογίζεται ότι δεν θα επενδυθούν πάνω από 45 με 50 εκατ. ευρώ.
Αναβολή σε Ολυμπιάδα
Το ομιχλώδες τοπίο στις Σκουριές ανατρέπει και τον σχεδιασμό για τα εγκαίνια της μονάδας εμπλουτισμού της Ελληνικός Χρυσός στην Ολυμπιάδα, τα οποία ήταν προγραμματισμένα για τον προσεχή Σεπτέμβριο, αλλά τελικά αναβάλλονται.