Η ιστορία και η στατιστική μελέτη έχουν αποδείξει ότι οι αγορές των ομολόγων αποτελούν ένα αξιόπιστο εργαλείο με το οποίο μπορεί κανείς να αντιληφθεί ευκολότερα και να προβλέψει την εξέλιξη των μακροοικονομικών δεδομένων διεθνώς. Απλοϊκά μιλώντας, όταν τα spreads μεταξύ εταιρικών και κρατικών ομολόγων είναι χαμηλά, αναμένουμε τις οικονομικές συνθήκες να βελτιώνονται. Το αντίθετο συμβαίνει όταν τα spreads «ανοίγουν», καθώς σε αυτή την περίπτωση οι οικονομίες αναμένεται να αρχίσουν να δείχνουν σημάδια κόπωσης και να οδηγούνται σε συρρίκνωση ή σε σημαντική ύφεση και πτώση.
Παρατηρώντας κανείς την πορεία των spreads πριν από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, θα διαπιστώσει εύκολα ότι τα spreads άρχισαν να αυξάνονται περίπου από τα μέσα του καλοκαιριού του προηγούμενου έτους (2007), με το υψηλότερό τους σημείο να καταγράφεται τον Σεπτέμβριο του 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers.
Είναι επίσης προφανές ότι οι ομολογιακές αγορές εμφανίστηκαν ιδιαίτερα ανήσυχες κατά τη διάρκεια του 2015 και για τους πρώτους μήνες του 2016 (όπου οι μετοχικές αγορές σημείωσαν μεγάλες απώλειες), καθώς:
1. Τα προγράμματα παροχής ρευστότητας στις οικονομίες κυρίως των ΗΠΑ και της Ευρώπης δεν φαίνονταν να περνάνε στην πραγματική οικονομία και τον τελικό καταναλωτή.
2. Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης παρέμενε σε επίπεδα χαμηλότερα της ιστορικής μέσης τάσης για τις δύο μεγάλες αυτές οικονομίες (με την εστίαση βέβαια κυρίως στις ΗΠΑ).
3. Οι αναλυτές άρχισαν να ανησυχούν ότι η Κίνα οδηγείται σε σημαντική υστέρηση των ρυθμών ανάπτυξης με σημαντικές επιπτώσεις: α) στη ζήτηση για πρώτες ύλες, β) στην παραγωγή, γ) στην κατανάλωση και δ) στη ναυτιλία, που εκείνη την εποχή σημείωνε ιστορικά χαμηλές αποτιμήσεις (Δείκτης Baltic Dry Index στις 290 μονάδες με τον μέσο όρο δεκαετίας στις 2.540 μονάδες).
Οι φόβοι άρχισαν να περιορίζονται μετά το α’ τρίμηνο του 2016 και τα spreads άρχισαν και πάλι να συγκλίνουν. Ιδιαίτερα, μετά το καλοκαίρι του ίδιου έτους και τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στην εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ τα spreads κινήθηκαν σημαντικά χαμηλότερα του μ.ό. 15ετίας. Σήμερα, τα spreads μεταξύ των Εταιρικών Ομολόγων Πιστοληπτικής Διαβάθμισης BBB και του 10ετούς Αμερικανικού Κρατικού Ομολόγου βρίσκονται σε χαμηλά 9 ετών, δίνοντας την ένδειξη ότι οι συνθήκες στην οικονομία των ΗΠΑ, αλλά και γενικότερα, θα βελτιωθούν.
Συμμεριζόμαστε την αισιοδοξία που καταγράφεται στις αγορές, ωστόσο δεν παραμελούμε τους κινδύνους και τις πολλές μικρές εστίες αβεβαιότητας που εμφανίζονται σε παγκόσμια κλίμακα. Οι διακρατικές σχέσεις βρίσκονται σε φάση επαναπροσδιορισμού. Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι ελλοχεύουν. Η πιθανότητα μιας παγκόσμιας οικονομίας να εφαρμόζει ένα άλλο μοντέλο καπιταλισμού μπορεί να περιορίζει το διεθνές εμπόριο. Ολα αυτά μαζί επιβάλλουν εγρήγορση και μια ισορροπημένη επενδυτική στρατηγική με εργαλεία που με «φυσικό» τρόπο περιορίζουν τον κίνδυνο (π.χ. χρυσός).
* Ο κ. Ιωάννης Μαρκάκης είναι Διευθυντής στον Τομέα Διαχείρισης Χαρτοφυλακίων και Επενδυτικής Στρατηγικής της Euroxx Securities / Wealth Management Division