«Κριτικές του τύπου “κυρίες με τα σανελάκια και τα ταγιεράκια” δεν με έκαναν να το βάλω κάτω»
Μια εκ βαθέων εξομολόγηση
Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη: Αυτή είναι η ζωή μου!
Συνέντευξη στη Μαρία Λεμονιά
Τα παιδικά μου χρόνια
«Μεγάλωσα στην Ερμιόνη, τον τόπο που ακόμα και σήμερα παραμένει ο τόπος της καρδιάς μου, το καταφύγιό μου. Η οικογένειά μου ήταν μια δεμένη, αγαπημένη οικογένεια με δύο υπέροχους γονείς που μεγάλωσαν εμένα και την αδελφή μου με απεριόριστη δοτικότητα, στοργή και αγάπη. Με τη μητέρα μου, Ευαγγελία, είχα πάντοτε ένα ιδιαίτερο δέσιμο. Της οφείλω τα πάντα και, μαζί με τον σύζυγό μου Βαρδή, υπήρξε ο σημαντικότερος άνθρωπος στη ζωή μου. Οι αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας είναι αναμνήσεις γλυκιές, γεμάτες από το μπλε της θάλασσας της Ερμιόνης και το φως του ήλιου της».
Το πατρικό μου σπίτι
«Το πατρικό μου σπίτι, ο παράδεισος των παιδικών μου χρόνων! Είναι ένα πολύ όμορφο νεοκλασικό σπίτι στο κέντρο της Ερμιόνης, το οποίο υπάρχει ακόμα και σήμερα. Έχουμε φροντίσει, μαζί με την αδελφή μου, το σπίτι να είναι σε πολύ καλή κατάσταση, με την ίδια διακόσμηση και τα ίδια έπιπλα, τα οποία έχουμε συντηρήσει. Νιώθω τυχερή γιατί και ο Βαρδής αγάπησε την Ερμιόνη όσο εγώ, και όταν είχαμε τα παιδιά μας μικρά περνούσαμε εκεί μεγάλο μέρος των καλοκαιρινών μας διακοπών. Τα παιδιά μου έχουν και εκείνα αναμνήσεις από το σπίτι που μεγάλωσα και το αγαπούν όσο και εγώ. Για εμένα αυτό που κάνει ένα σπίτι πολύτιμο, δεν είναι οι πολυτέλειες, αλλά οι στιγμές που έχουμε ζήσει μέσα σε αυτό. Το πατρικό μου σπίτι, έχει μέσα του τα παιδικά μου όνειρα, τις οικογενειακές μας αναμνήσεις, όλη μου τη ζωή!».
Μια σχολική ανάμνηση
«Ημουν μαθήτρια του Δημοτικού σχολείου της Ερμιόνης. Πολλές φίλες και συμμαθήτριες από εκείνη την εποχή παραμένουν ακόμα πολύ στενές μου φίλες. Οι αναμνήσεις από εκείνα τα χρόνια αμέτρητες. Ακριβώς δίπλα από το σχολείο της Ερμιόνης υπάρχουν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Θυμάμαι πως στα διαλείμματα παίρναμε φτυαράκια και κουβαδάκια και σκάβαμε το χώμα, πιστεύοντας πως θα ανακαλύψουμε αρχαιολογικούς θησαυρούς! Ίσως από εκεί να ξεκίνησε και η αγάπη μου για την αρχαιολογία, την επιστήμη που πάντα με συγκινούσε τόσο πολύ και που ενώ ήμουν ήδη γιαγιά αποφάσισα να κάνω το όνειρο μου πραγματικότητα: κατάφερα να κάνω τη διατριβή μου στην αρχαιολογία! Μάλιστα επειδή οι απαιτήσεις της διατριβής ήταν τόσο μεγάλες, και προκειμένου να μην μείνω πίσω σε όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις μου, καθόμουν και έγραφα τα βράδια, που όλοι κοιμόντουσαν! Από τα σχολικά μου χρόνια στην Ερμιόνη θυμάμαι ακόμα πολύ έντονα τις υπέροχες σχολικές παραστάσεις που ανεβάζαμε. Μια χρονιά πρότεινε ο δάσκαλος μας να ανεβάσουμε την Ιλιάδα. Μου πρότεινε τον ρόλο της μητέρας του Αχιλλέα, της Θέτιδας, και θυμάμαι με πόσο πείσμα του ζήτησα να είμαι η αγαπημένη του Αχιλλέα, η Βρησιίδα! Και φυσικά το κατάφερα. Αργότερα στο Γυμνάσιο η μητέρα μου θεώρησε πως θα ήταν καλύτερο για εμένα να συνεχίσω τις σπουδές μου στον Πειραιά, όπου θα είχα περισσότερες ευκαιρίες και θα μου ανοίγονταν νέοι ορίζοντες. Όπως τελικά αποδείχθηκε είχε δίκιο. Τότε όμως δεν ήθελα καθόλου να αφήσω τους φίλους μου και την Ερμιόνη και να φύγω μόνη μου για τον Πειραιά. Το κλάμα που έριξα για να τη μεταπείσω δεν περιγράφεται!».
Η συνάντησή μου με τον Βαρδή
«Γνώρισα τον σύζυγό μου Βαρδή σε πολύ νεαρή ηλικία. Εγώ ήμουν ακόμα μαθήτρια και εκείνος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Παντρευτήκαμε μερικά χρόνια αργότερα, όμως από την πρώτη στιγμή νιώσαμε και οι δύο πως ο δρόμος της ζωής μας θα ήταν κοινός. Ξεκινήσαμε την οικογένειά μας σε ένα μικρό διαμέρισμα. Φυσικά τότε δεν μπορούσα να φανταστώ τα όσα θα ακολουθούσαν, που άλλαξαν μεν την εικόνα της ζωής μας, αλλά ποτέ την ουσία της: το μεγάλωμα των πέντε παιδιών μας, και με τους δυο μας πάντα δίπλα τους, η εξορία του Βαρδή στην Αμοργό κατά την περίοδο της δικτατορίας. Αμέτρητες στιγμές όμορφες αλλά και στιγμές δύσκολες, όπως άλλωστε στη ζωή κάθε ανθρώπου. Στιγμές όμως που έκαναν την αγάπη μας ακόμα πιο ουσιαστική κι εμάς δυνατότερους ανθρώπους, μοναδικά δεμένους».
Ο ρόλος της μητρότητας και τα πέντε παιδιά μου
«Θυμάμαι με αγάπη και νοσταλγία κάθε στιγμή και των πέντε παιδιών μου όταν ήταν μικρά γιατί ,πολύ συνειδητά, φρόντισα να είμαι πάντοτε εκεί για εκείνα: “Δώσε στα παιδιά σου φτερά για να πετάξουν και ρίζες για να επιστρέφουν” ήταν η συμβουλή που μου έδωσε η μητέρα μου και την ακολούθησα πολύ πιστά. Η μητρότητα είναι και παραμένει ο σημαντικότερος ρόλος στη ζωή μου, αλλά και η πηγή της έμπνευσής μου για κάθε τι που δημιούργησα και για κάθε τι στο οποίο δεσμεύτηκα για την προστασία και την υγεία των παιδιών. Πιστεύω πως επειδή ήμουν μητέρα, μπόρεσα να καταλάβω, να νιώσω τον πόνο της μάνας που κινδυνεύει να χάσει το παιδί της από καρκίνο. Σε αυτή την αγάπη της κάθε μάνας οφείλει την ύπαρξη της η “ΕΛΠΙΔΑ”».
Το κοινωνικό έργο και η γένεση της ΕΛΠΙΔΑΣ
«Η ΕΛΠΙΔΑ γεννήθηκε από την τραγική διαπίστωση πως χάνονταν παιδικές ζωές γιατί πριν από 32 χρόνια στη χώρα μας δεν υπήρχε η υποδομή για την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου ούτε η οικονομική δυνατότητα να φύγουν στο εξωτερικό όλα τα παιδιά που έπασχαν από καρκίνο. Από τη στιγμή που πρώτο-αντίκρισα τα δακρυσμένα μάτια των μητέρων και έζησα την αγωνία τους για τα άρρωστα παιδιά τους, δεν έφευγαν από τη σκέψη μου και την καρδιά μου. Έτσι ξεκινήσαμε με τη δημιουργία της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», εν συνεχεία με τον Ξενώνα της ΕΛΠΙΔΑΣ, ακολούθησε η δημιουργία του Πρώτου Ογκολογικού Νοσοκομείου για παιδιά στην Ελλάδα και λίγο αργότερα η ίδρυση του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» και της ομώνυμης Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών. Χάρη στο έργο αυτό, σώθηκαν και σώζονται χιλιάδες παιδιά από την Ελλάδα και το εξωτερικό με το νοσοκομείο μας να βρίσκεται ανάμεσα στα καλύτερα της Ευρώπης ως «Κέντρο Αριστείας». Στόχος μας είναι 4 στα 4 παιδιά να καταφέρουμε να σώζονται! H αγάπη μου για το παιδί είναι τόσο δυνατή που μετατρέπεται σε… πείσμα! Κι εκεί που οι άλλοι βλέπουν σκοτάδι, εγώ βλέπω φως! Και δεν ησυχάζω μέχρι να λάμψει αυτό το φως στη ζωή των παιδιών!
Γι’αυτό συνεχίζουμε δυναμικά και εντείνουμε τις προσπάθειές μας: μέσα από τις αδελφοποιήσεις με μεγάλα νοσοκομεία του εξωτερικού, με νέες εξατομικευμένες θεραπείες μέσα από το Κέντρο Κυτταρικής και Γονιδιακής Θεραπείας για παιδιά και εφήβους που ιδρύσαμε στο Νοσοκομείο το 2020, ΚΙ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, με κάθε τρόπο να σταθούμε στο πλευρό κάθε παιδιού που μας χρειάζεται».
Το πιο συγκινητικό περιστατικό που διατηρώ από την ΕΛΠΙΔΑ
«Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω ένα μόνο περιστατικό μέσα στα 30 χρόνια της ΕΛΠΙΔΑΣ, κατά τα οποία ήμουν και είμαι πάντα παρούσα. Γνωρίζω τα παιδιά με το μικρό τους όνομα, είμαι στο πλευρό των οικογενειών σε καθημερινή βάση. Το πιο δυνατό συναίσθημα είναι εκείνο που γεμίζει την καρδιά μου κάθε φορά που ένα παιδί φεύγει υγιές από το νοσοκομείο μας και συνεχίζει τη ζωή του! Είναι στιγμές που δύσκολα περιγράφονται με λόγια. Πώς να βάλω σε λέξεις το συναίσθημα που ένιωσα όταν ο Παναγιώτης, το πρώτο μεταμοσχευμένο μας παιδί, παντρεύτηκε και εγώ ήμουν η κουμπάρα; Ή το συναίσθημα που ένιωσα όταν η Έφη, που έχασε το πόδι της δίνοντας τη μάχη ενάντια στον καρκίνο, κατάφερε να γίνει πρωταθλήτρια Ελλάδας στην ξιφασκία με αμαξίδιο και μου παρέδωσε το μετάλλιο της; Ή όταν ο μικρός μου Στέλιος βγαίνοντας από το Νοσοκομείο, μου τηλεφώνησε να με προσκαλέσει στο χωριό του στην Καστοριά δίνοντάς μου ακριβείς οδηγίες πώς να πάω να βρω το σπίτι του; Δεν ξεχνώ μια ημέρα, όταν πρόσφατα βρέθηκα στο Νοσοκομείο μας, που είδα ένα μικρό αγοράκι να κλαίει. Ανήσυχη το πλησίασα για να μάθω τι συμβαίνει και μου εξήγησε πως μόλις είχε λάβει το εξιτήριο για να επιστρέψει στο σπίτι του. “Εγώ όμως δεν θέλω να φύγω από εδώ. Η αγάπη και η στοργή από όλους εδώ με έκαναν να νιώσω πως το Νοσοκομείο αυτό είναι το σπίτι μου!”. Οι στιγμές αυτές είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός, βαθιά φυλαγμένος στην καρδιά και στην ψυχή μου».
Στον ρόλο της γιαγιάς
«Είμαι πολύ υπερήφανη που είμαι γιαγιά και πολύ υπερήφανη για κάθε ένα από τα εγγόνια και τα δισέγγονά μου ξεχωριστά. Όπως επίσης αισθάνομαι τυχερή που ξεκινήσαμε με τον Βαρδή τη ζωή μας πολύ νέοι και μας αξιώνει ο Θεός να χαιρόμαστε εδώ και πολλά χρόνια αυτό τον ρόλο, του παππού και της γιαγιάς. Τα περισσότερα από τα εγγόνια μας είναι αγόρια. Σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο βρισκόμαστε ολόκληρη η οικογένεια μαζί στο σπίτι μας, το οποίο είναι γεμάτο με ποδοσφαιράκιακαι αγορίστικα παιχνίδια για τα μικρότερα εγγόνια μας! Είναι ευλογία να βλέπεις τα εγγόνια σου να μεγαλώνουν και να γίνονται χρήσιμοι και ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι. Με συγκινεί πολύ όταν παίρνουν πρωτοβουλίες και χαράσσουν τη δική τους πορεία στη ζωή με όνειρα και ελπίδα».
Η εγγονή μου Μαριάννα Λαιμού
«Λατρεύω τη Μαριάννα, όπως λατρεύω όλα τα εγγόνια μου. Τη θαυμάζω για όλα όσα έχει καταφέρει: είναι μια υπέροχη μητέρα και σύζυγος, μια δημιουργική και επιτυχημένη επιχειρηματίας αλλά και μια γυναίκα με μεγάλη καρδιά και ιδιαίτερη ευαισθησία για εκείνους που έχουν ανάγκη. Η Μαριάννα μου θυμίζει πολύ τον εαυτό μου. Πολλές φορές μιλώντας μαζί της, μέσα από τις σκέψεις και τα λόγια της, είναι σαν να ακούω τον εαυτό μου! Το πείσμα, η αποφασιστικότητα αλλά και η ευαισθησία για τα παιδιά είναι κοινά μας χαρακτηριστικά. Νιώθω πολύ υπερήφανη για όλα όσα κάνει και βεβαίως για την μεγάλη της προσφορά στην ΕΛΠΙΔΑ, μέσα από το ΕΛΠΙΔΑ Youth, τη νέα γενιά της ΕΛΠΙΔΑΣ».
Η πιο δύσκολη στιγμή της ζωής μου
«Πολύ έντονα θυμάμαι την περίοδο της εξορίας του Βαρδή στην Αμοργό. Τότε είχαμε ήδη αποκτήσει τα τρία μας παιδιά με το τρίτο νεογέννητο στην κούνια. Ενιωθα την καρδιά μου κομμένη στα δύο: ανάμεσα στον άντρα που λάτρευα και στα παιδιά μου που ήταν το κέντρο της ζωής μου. Παίρνοντας ένα καΐκι μέσα στον χειμώνα, πήγα στην Αμοργό με τα δύο μεγαλύτερα παιδιά μας. Μέναμε σε ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό, πλημμυρισμένοι όμως από την αγάπη και τη συμπαράσταση των κατοίκων της Αμοργού. Δεν θα τους ξεχάσω ποτέ… Κάθε μέρα έβρισκα στο παράθυρό μας πότε ένα μπουκάλι γάλα, πότε δύο αυγά, ένα ζεστό ψωμί… Η αγάπη τους ήταν βάλσαμο στην ψυχή μας».
Η UNESCO
«Το να ανήκεις σε μια ομάδα ανθρώπων που χαράζουν την πολιτική των επόμενων δεκαετιών σε πολύ σημαντικά ζητήματα όπως πολιτισμού, ανθρωπισμού και παιδείας- αλλά και προτείνουν λύσεις για τα προβλήματα του σήμερα- σε κάνει «πολίτη του κόσμου». Σε κάνει να βλέπεις με άλλο μάτι τη ζωή, πέρα από τον εαυτό σου, πέρα από τη χώρα σου, ακόμα και πέρα από την εποχή σου. Αυτός ο ρόλος, της Πρέσβεως Καλής Θελήσεως της UNESCO αποτελεί για μένα πολύ μεγάλη τιμή και τεράστια ευθύνη και για περισσότερα από 20 χρόνια τον υπηρετώ με όλες μου τις δυνάμεις και καθορίζει τη ζωή μου, όπως και τη δράση του Ιδρύματός μου. Η πρόσφατη αναγνώριση του διεθνούς αυτού έργου και πορείας μου από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών με την ύψιστη διάκριση ανθρωπιστικής προσφοράς, το Βραβείο Νέλσον Μαντέλα 2020, αποτελεί και το επιστέγασμα αυτής της μεγάλης προσπάθειας για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για τις επόμενες γενιές!».
Το καθημερινό μου πρόγραμμα
«Από πολύ μικρή υπήρξα ένας άνθρωπος ιδιαίτερα πειθαρχημένος. Ξυπνώ πολύ νωρίς το πρωί και η ημέρα μου ξεκινά πάντα με ένα τηλεφώνημα σε κάθε ένα από τα παιδιά μου. Θέλω να ξέρω πως είναι όλα καλά και αν χρειάζονται σε κάτι τη βοήθειά μου. Είμαι πάντα η πρώτη που φτάνω στο γραφείο, συνήθως στις 8.00 το πρωί είμαι ήδη εκεί. Τις περισσότερες φορές πριν καν φτάσουν οι συνεργάτες μου! Η ημέρα μου στο γραφείο περιλαμβάνει ενημερώσεις, συναντήσεις, τηλεφωνήματα και προγραμματισμό όλων των δράσεων που αφορούν την ΕΛΠΙΔΑ, το ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ, το Ίδρυμά μας και όλες τις επαγγελματικές και κοινωνικές μας υποχρεώσεις, και βέβαια την UNESCO.
Η πιο ιερή στιγμή της ημέρας είναι η ώρα του μεσημεριανού φαγητού που φροντίζω πάντοτε να είμαι σπίτι για να γευματίσουμε μαζί με τον Βαρδή. Είναι μια συνήθεια που δεν έχει αλλάξει στο πέρασμα των ετών. Όσο φορτωμένο και αν είναι το πρόγραμμά της ημέρας, όσο σοβαρές και αν είναι οι υποχρεώσεις που μπορεί να έχουμε, το μεσημέρι πάντα βρισκόμαστε στο σπίτι για να γευματίσουμε μαζί και να συζητήσουμε ό, τι μας απασχολεί. Είμαι μια γυναίκα πολυάσχολη, με ένα πρόγραμμα ιδιαίτερα απαιτητικό, το σημαντικότερο πράγμα για εμένα όμως είναι να είμαι πάντα παρούσα στην οικογένειά μου. Ακόμα και όταν ταξιδεύω, τις περισσότερες φορές φροντίζω να επιστρέφω αυθημερόν για να μην λείψω ούτε στιγμή από δίπλα τους».
Η κριτική που έχω δεχτεί
«Όταν ξεκινήσαμε με την ΕΛΠΙΔΑ, πριν από 32 χρόνια, τα πράγματα στη χώρα ήταν εντελώς διαφορετικά. Θυμάμαι χαρακτηριστικά σχόλια που ακούγονταν για τις “κυρίες με τα σανελάκια και τα ταγιεράκια”, τα οποία όμως ποτέ δεν με έκαναν να το βάλω κάτω. Και η ιστορία απέδειξε πως αυτή η ομάδα γυναικών της ΕΛΠΙΔΑΣ κατάφερε να προσφέρει στην ελληνική κοινωνία ένα από τα πιο σύγχρονα Νοσοκομεία στην Ευρώπη! Ή θυμάμαι πως όταν χτίζαμε τον Ξενώνα της ΕΛΠΙΔΑΣ για να φιλοξενούμε τις οικογένειες των παιδιών με καρκίνο από την επαρχία, υπήρξε πολύ έντονη αντίδραση από τους περιοίκους. Μάζευαν υπογραφές για να μη γίνει ο Ξενώνας στην περιοχή τους! 20 χρόνια μετά, οι ίδιοι άνθρωποι είναι πια οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές του Ξενώνα μας που έχει φιλοξενήσει περισσότερες από 2.000 οικογένειες».
Αν τραβούσα μια φωτογραφία από το άλμπουμ της ζωής μου αυτή θα ήταν…
«Μια φωτογραφία της οικογένειάς μου που είναι για εμένα ό,τι πολυτιμότερο έχω στη ζωή μου. Μπορεί να ακούγεται τετριμμένο ως απάντηση. Είναι όμως η αλήθεια της ζωής μου. Λατρεύω την οικογένειά μου τόσο πολύ που πολλές φορές σκέφτομαι αν υπάρχει τρόπος να τους αγαπάω λιγότερο, να μη νιώθω συνέχεια την αγωνία της μάνας που η καρδιά της χτυπά μόνο για τα παιδιά της».
Το moto της ζωής μου
«Δεν πρέπει ποτέ να το βάζουμε κάτω. Ακόμα και μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι, υπάρχει το φως, η ελπίδα». Αυτή η φράση καθοδηγεί πάντοτε τα βήματά μου. Ποτέ δεν το έβαλα κάτω, απέναντι σε καμία δυσκολία. Η ζωή είναι δύσκολη, πολλές φορές σκληρή. Χρειάζεται δύναμη, αποφασιστικότητα και πίστη στον Θεό πως θα τα καταφέρουμε και πως στο τέλος θα πάνε όλα καλά. Δεν πρέπει ποτέ να χάνουμε την ελπίδα μας».